Page 61 - thphanvantriq1_1105581_1ho-chi-minh-bien-nien-tie

61

- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t.1, tr.29
- 30.

Tháng 4, ngày 18

Hồi 12 giờ 30, Nguyễn Ái Quốc, Tạ Văn Căn và Duyên rời nhà số 6 phố Vila đê
Gôbơlanh, đi dự cuộc họp của Liên hiệp công đoàn quận Xen (Seine) tổ chức vào
hồi 14 giờ.

18 giờ, ba người ra về.

19 giờ 30, Nguyễn Ái Quốc và Tạ Văn Căn tiễn Duyên ra ga Óocxay (Orsay) đi
Caxtrơ (Castres).
- Báo cáo của mật thám Đơvedơ. Bản chụp lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Tháng 4, ngày 30

Nguyễn Ái Quốc nhận khoảng 10 tờ báo Le Libertaire số 118, ba tờ đã được
chuyển đi.

Cùng ngày, Nguyễn Ái Quốc còn nhận được Tạp chí La Revue Communiste (Tạp
chí Cộng sản).

- Báo cáo của mật thám Đơvedơ. Bản chụp lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 4

Bài Đông Dương của Nguyễn Ái Quốc, đăng trên La Revue Communiste, số 14,
tháng 4-1921.

Nguyễn Ái Quốc đã phê bình một số Đảng Cộng sản ở các "cường quốc thực dân"
chưa quan tâm đến vấn đề cách mạng ở các nước thuộc địa và chưa nghiên cứu vấn
đề này một cách nghiêm túc.

Về tình hình Đông Dương, theo tác giả: "Nói rằng Đông Dương gồm hai mươi
triệu người bị bóc lột, hiện nay đã chín muồi cho một cuộc cách mạng là sai, nhưng
nói rằng Đông Dương không muốn cách mạng và bằng lòng với chế độ bây giờ
như các ông chủ của chúng ta thường vẫn nghĩ như thế, thì lại càng sai hơn nữa".
Người Đông Dương, mặc dù bị thực dân Pháp ra sức đầu độc cả về tinh thần lẫn
thể xác, tác giả vẫn khẳng định: "Không: người Đông Dương không chết, người
Đông Dương vẫn sống, sống mãi mãi. Sự đầu độc có hệ thống của bọn tư bản thực
dân không thể làm tê liệt sức sống, càng không thể làm tê liệt tư tưởng cách mạng
của người Đông Dương. Luồng gió từ nước Nga thợ thuyền, từ Trung Quốc cách

mạng hoặc từ Ấn Độ chiến đấu đang thổi đến giải độc cho người Đông Dương".
"Đau khổ, nghèo đói và sự đàn áp tàn bạo là những người thầy duy nhất của họ.
Nếu những người xã hội chủ nghĩa lơ là việc giáo dục, thì giai cấp tư sản thực dân
và bản xứ - bọn quan lại - cứ phụ trách giáo dục bằng phương pháp của chúng.
Người Đông Dương tiến bộ một cách rất màu nhiệm và khi thời cơ cho phép họ sẽ
biết tỏ ra xứng đáng với những người thầy của họ".