Page 90 - thphanvantriq1_1105581_1ho-chi-minh-bien-nien-tie

90

"Cần luôn luôn nhớ làm nhiệm vụ của người dân mất nước. Anh em nên thương
yêu nhau, vui vẻ, đoàn kết với nhau. Đoàn kết cả với công nhân Pháp, nhân dân

Pháp và các nước thuộc địa. Chúng ta đều là người nghèo khổ, bị áp bức, bóc
lột như nhau...".
- Bùi Lâm: Gặp Bác ở Pari. In trong tập Bác Hồ. Hồi ký của nhiều tác giả,
Nxb. Văn học, Hà Nội, 1960, tr.43.

Tháng 8, ngày 1

Bốn bài viết của Nguyễn Ái Quốc đăng trên báo Le Paria, số 5.

Bài thứ nhất: Sở thích đặc biệt, bút danh NG.A.Q. Tác giả mượn lời giải thích của
Bộ trưởng Bộ Thuộc địa Anbe Xarô về những "Sở thích đặc biệt" của "Đức Vua
Khải Định" để tố cáo sự trác táng của vị "Hoàng đế nước An Nam này".
Bài thứ hai: Khai hoá giết người, bút danh Nguyễn A.Q. Tác giả kể lại cái chết thảm
thương của ông Lê Văn Tài, 50 tuổi, có 25 năm làm công cho Sở hoả xa Nam Kỳ,
để tố cáo: "Trong lúc ở Mácxây, người ta triển lãm cảnh phồn thịnh giả tạo của xứ
Đông Dương thì xứ An Nam đang có những người bị chết đói. Ở bên này, người ta
ca tụng lòng trung thành, còn ở bên kia, người ta đang giết người!". Và đặt câu hỏi:
"Như vậy nghĩa là thế nào hỡi Đấng chí tôn Khải Định và Cụ lớn Xarô?".

Bài thứ ba: Phụ nữ An Nam và sự đô hộ của Pháp, ký tên Nguyễn Ái Quốc, thuật
lại vụ lính Pháp thay nhau hãm hiếp một em bé 8 tuổi và hai phụ nữ Việt Nam rồi
giết hại một cách man rợ những chị em này để cướp lấy tư trang.

Nhân vụ này, tác giả lên án chế độ thực dân Pháp đối với phụ nữ Việt Nam:

"Chế độ thực dân, tự bản thân nó, đã là một hành động bạo lực của kẻ mạnh đối với
kẻ yếu rồi. Bạo lực đó, đem ra đối xử với trẻ em và phụ nữ, lại càng bỉ ổi hơn nữa.

Thật là một sự mỉa mai đau đớn khi thấy rằng văn minh dưới nhiều hình thức khác
nhau... lại đối xử một cách hết sức bỉ ổi với người đàn bà bằng xương bằng thịt và
xúc phạm một cách vô liêm sỉ tới phong hoá, trinh tiết và đời sống của họ".
- Nguyễn Ái Quốc: Những bài đăng trên báo Le Paria, Nxb. Sự thật, Hà
Nội, 1987, tr.22 - 31.

- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t.1, tr.94-
100.

Tháng 8, ngày 7

Nguyễn Ái Quốc họp Chi bộ Quận 17 Đảng Cộng sản Pháp và đi bán báo Le Paria.

- Báo cáo của mật thám Đêdirê. Bản chụp lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 9

Thư gửi Khải Định của Nguyễn Ái Quốc, đăng trên tờ Le Journal du Peuple.

Ngòi bút châm biếm sâu cay của tác giả đã vạch trần không thương xót thân phận
đích thực của Hoàng thượng Khải Định trong thời gian Ngài "tham quan" ở cái
nước Pháp đầy lạc thú này, sự mê muội của đấng An Nam Hoàng đế trước những