Page 42 - Buku Ajar Basa Jawa
P. 42
iii. Pidato yang membutuhkan unggah-ungguh,
seperti pranatacara (pembawa acara) dan pidato
dalam penghargaan.
RINGKASAN
Unggah-ungguh basa Jawa merupakan cara orang Jawa
melakukan komunikasi. Dengan unggah-ungguh basa, orang
Jawa memberi penghormatan kepada orang lain. Dalam materi
unggah-ungguh basa, terdapat dua pokok bahasan yakni jenis
kosa kata dan undha-usuk (tingkatan). Berdasarkan kosa katanya,
terdapat empat jenis kosa kata unggah-ungguh basa yaitu kata
netral, Ngoko, Krama dan Krama inggil (terdapat dalam pepak
basa Jawa). Berdasarkan undha-usuk, terdapat empat jenis yaitu
basa Krama alus, Krama lugu, Ngoko alus dan Ngoko lugu.
NGOKO KRAMA
PERBEDAAN NGOKO NGOKO KRAMA KRAMA
LUGU ALUS LUGU ALUS
Krama madya
Ngoko
Krama madya
Krama Inggil
Ngoko Krama inggil
Netral
Netral
Netral Netral
Imbuhan krama Imbuhan
inggil
Aturan Imbuhan Imbuhan krama inggil
ngoko ngoko
(kula, sampey- (kula, pan-
an, dipun-,
(dak-, kok-, (dak-, kok-, -ipun, -aken) jenengan, Buku ini tidak diperjualbelikan.
di-, -e, -ake) di-, -e, -ake) dipun-, -ipun,
-aken)
Belajar Bahasa Daerah | 35