Page 49 - فصلنامه الکترونیکی بولتن خبری اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان - بهار 99

‫اداره ارتباطات و اطلاع رسانی راه و شهرسازی اصفهان‬

‫به سطوح محلی و شهری را یکی از موضوع های مهم دیگر در این زمینه دانست و اذعان داشت‪ :‬هر چند اغلب به توسعه‬
‫و سیاست گذاری منطقه ای در قالب استان نگریسته شده و کمتر به سطوح پایین تر از آن توجه شده است‪ ،‬اما برخی‬
‫استان های کشور از چنان تنوع و گستردگی فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و زیست محیطی برخوردار هستند که هرگونه‬
‫برنامه ریزی و سیاست گذاری به منظور توسعه و تاب آوری محیطی آنها نیازمند توجه هر چه بیشتر به سطوح محلی‬
‫پایین تر از سطح استان است؛ ضمن اینکه باید اشاره کرد که تدوین اهداف‪ ،‬تعریف نیازها و تجویز راهبردها و سیاست‬
‫های اقدام در خصوص مباحث مدیریت شهری و منطقه ای نظیر آنچه به گواه شواهد تجربی درباره پیشگیری از شیوع‬
‫ویروس کرونا در برخی شهرها و استان های نسبتا موف ِق کشور روی داد‪ ،‬در صورتی می تواند جنبه های واقع گرایانه و‬
‫عملیاتی به خود بگیرد که نشئت گرفته از مشارکت و دخالت هر چه بیشتر عوامل محلی باشد‪ .‬این پژوهشگر اقتصاد‬
‫شهری اذعان داشت‪ :‬متأسفانه ساختار نظام مدیریت شهری و منطقه ای در ایران از دیدگاه نهادی به شدت تمرکزگرا‬
‫بوده؛ تا جایی که ظرفیت مربوط به دارایی ها و منابع محلی و منطقه ای را نادیده می گیرد و از جریان ظرفیت سازی و‬
‫نهادسازی در سطوح محلی و منطقه ای بی نصیب است‪ .‬در این زمینه باید اشاره کرد که مشکل اصلی نه تنها در ساختار‬
‫سیاسی و اداره ملی‪ ،‬منطقه ای و شهری‪ ،‬بلکه در جایگزینی رویکرد و نگاه برنامه ریزی متفرق و بخشی در حوزه های‬
‫مختلف است که عملا نقش مهمی را که عوامل محلی می توانند در این زمینه داشته باشند تحت الشعاع قرار داده است‪.‬‬
‫هنردان اظهار کرد‪ :‬درحالی که ترتیبات و سازوکارهای قانونی برای دخالت و مشارکت عوامل محلی در فرایند مدیریت‬
‫شهری و منطقه ای نظیر شوراهای اسلامی شهر و روستا‪ ،‬کارگروه ها و شوراهای برنامه ریزی شهرستان و استان و در‬
‫موضوع شیوع کرونا‪ ،‬تشکیل ستادهایی همانند ستادهای استانی و شهرستانی مبارزه با کرونا می توانند در تعامل با سایر‬
‫عوامل ایفای نقش داشته باشند‪ ،‬اما به خاطر تمرکزگرایی بالا‪ ،‬حدود اختیارات و برنامه ریزی و مدیریت به شدت بخشی‬
‫نگر نتوانسته و نمی توانند در عمل متناسب با نیازها و ظرفیت های محلی و منطقه ای عمل کرده و توسعه و تاب آوری‬
‫شهری و منطقه ای را موجب شوند؛ بنابراین بیشتر تبدیل به ابزارهای اعمال و اجرای خواسته ها و تصمیم ها و سیاست‬

‫های عوام ِل سطح ملی شده اند‪.‬‬

‫مدیریت شهری برای ایفای نقش‪ ،‬اختیارات کامل ندارد‬

‫او گفت‪ :‬در کشور ایران هنوز ساختار نهادی اعم از قوانین و مقررات رسمی‪ ،‬رویه های مدیریت شهری‪ ،‬عرف و ظرفیت‬
‫های مشارکت محلی به گونه ای شکل نگرفته اند که مدیریت شهری و منطقه ای بتواند با اختیارات کافی درزمینه تصمیم‬
‫گیری برای سطوح محلی و منطقه ای مربوط به خود ایفای نقش کند؛ ضمن اینکه ساختار بخشی نظام اداری و برنامه‬
‫ریزی در ایران باعث شده است که نهادهای موجود نیز کمترین هماهنگی‪ ،‬همکاری و مشارکت را در فرایند مدیریت‬
‫شهری و منطقه ای داشته باشند‪.‬در این راستا بر اساس رویکرد نهادی یکی از عرصه های اصلی مشارکت‪ ،‬همکاری و‬
‫هماهنگی و تشریک مساعی و دخالت عوامل محلی و برجسته و بهره جستن از ظرفیت های آن وجود سطحی از‬
‫حکمروایی محلی و منطقه ای است که بر اساس آن سازوکار و بسترهای لازم برای مشارکت‪ ،‬همکاری‪ ،‬هماهنگی و‬
‫تشریک مساعی عوامل محلی فراهم آید تا ظرفیت و دانشی که در سطح منطقه وجود دارد به نوعی در فرایند توسعه‬
‫دخالت داده شود‪.‬این مدرس دانشگاه و پژوهشگر اقتصاد شهری با اشاره به حکمروایی مدیریت شهری ابراز داشت‪ :‬مدیریت‬
‫شهری و منطقه ای در ایران در چارچوب حکمروایی ساختاری قرار می گیرد که تمرکزگرایی و میزان بالای تفرق بخشی‬
‫از ویژگی های غالب آن است‪ .‬این خصوصیات منجر به شیوه های دستوری و کنترلی از بالا به پایین شده و عملا‬

‫‪48‬‬