Page 126 - 8.SINIF ÇIKTIYA HAZIRLIK

Herhangi bir mesafeyi tekne, gemi, vapur gibi taşıtlar ile okyanuslar, denizler , göller , nehirler ve kanal-

lar üzerinde gerçekleştirilen ulaşım türüne denir.

Tarihsel olarak toplumlar, suya yakın yerleşim yerleri kurmuştur. Süreç içinde su üzerinde yüzebilir mater-

yaller ile balıkçılık yapmaya , sonra yakın bölgelerdeki yerleşim yerlerine ticaret ve savaş maksadıyla su yolu

ulaşımını kullanmaya başladılar.

Pusulanın buluşu ve yelkenli gemilerin gelişmesi ile deniz aşırı yerlere coğrafi keşifler hız kazandı. Sanayi

devriminin hammadde ihtiyacı, suyolu ulaşımı ile sağlanmaya başlandı. Hammaddelerin daha hızlı taşınması

için buharlı gemilerin geliştirilmesi ile suyolu ulaşımı insanlık tarihini değiştirecek bir aşamaya geldi. Suyolunu

kullanan ulaşım teknolojilerine bakalım.

Uçak Gemisi ; Temel Hovercraft: Su ile arasın- Denizaltı: Su üstü ve

olarak uçakların , sınırlı bir da belirli bir mesafe oluştura- altında yüzebilen taşıtlardır. Su

mesafeden iniş ve kalkışlarını rak, sürtünmeyi en aza indire- veya hava ile doldurulabilen

sağlayacak hava alanı şek- rek hem karada hem de su- balast tankları ve trip tankları

linde tasarlanmıştır. Üzerin- da hareket edebilen motorlu ile donatılmıştır. Denizaltının su

deki mancınıkların uçuş gü- bir taşıttır. Üzerinde bulunan yüzeyinde durması için balast

vertesi ile aynı hizada olması, motor vasıtasıyla, alt kısmında tanklarının boş olması gere-

uçağın fırlatılmasına yardımcı yer alan etek adı verilen özel kir; alçalmak için tanklardaki

olur; iniş için, uçaklarda enine yapı şişirilir. hava su ile değiştiri-

telleri güvertede birleştiren ve Yerden belirli bir mesafe- lir. Denizaltının yoğunluğu su-

onları hızlı bir şekilde durduran ye yükselir ve bu sayede ze- dan daha büyük hale gelir ve

geri çekilebilir kancalar takıl- min ile arasındaki sürtünmeyi gemi suya batar. Yönünü ve

mıştır. minimuma indirmiş olur. cisimleri sonar sistemi algılar.

12