Page 99 - 8.SINIF ÇIKTIYA HAZIRLIK

Basınç : Bir yüzey alanına dik olarak etki eden kuvvete basınç denir. Günlük hayatta basınçtan; katı,

sıvı ve gaz basıncı olarak faydalanırız.

Bir şırıngaya bir miktar su doldurun ve daha sonra ucunu elinizle kapatarak pistonu aşağı itmeye çalı-

şın. Sonraki adımda şırınganın içindeki suyu boşaltıp içine hava çekin ve yine şırınganın açık ucunu elinizle
kapatarak pistonu aşağı itmeye çalışın. Pistonun ilk durumda ilerlemediğini, ikinci durumda ise bir miktar

ilerlediğini gözlemleyeceksiniz.

Fransız bilim adamı Blaise Pascal tarafından öne sürülen ilkeye gö-
re: bir kaptaki sıvıya dışarıdan uygulanan basınç, sıvı tarafından temas etti-

ği her noktaya (tüm yüzeylere) değişmeden aynen iletilir.

Bu ilkeden hareketle hidrolik köprüler tasarlanmıştır. Köprüler kaldır-

ma mekanizmasına yardımcı olmak için hidrolik güç kullanır. Bu uygula-
malı mühendislik projesi, plastik şırıngalar ve borulardan yapılmış basit bir

hidrolik sistem kullanan mühendislik tekniği kullanılarak yapılmaktadır.

Elektrik Akımı : Kuvvet gibi, gözle görülemeyen, ancak oluşturduğu etkilerle varlığı

anlaşılan bir olgudur. Bir ampulün yanması, bir elektrik motorunun çalışması, elektrik akı-

mın varlığını gösterir. Elektrik akımı yük hareketi ile oluşur. Bir iletkendeki yük hareketi-
ne elektrik akımı denir.

Elektrik akımı ve gerilim ampermetre ile ölçülür. Ampermetre bir elektrik devresinde

iletken üzerindeki bir kesitten saniyede geçen elektrik yükü miktarını ölçer. Ampermetre,

elektrik devresine paralel bağlanarak kullanılır.

Gerilim: Enerji farkının göstergesine gerilim denir. Devredeki piller gerilimi sağlar. Yani bir iletkenin uçları

arasından akım geçmesine sebep olacak etkidir.
Gerilimin birimi volt olarak ifade edilir ve “V” ile gösterilir.

Voltmetrenin direnci çok büyük olduğundan devreye paralel bağlanır.

Güç kaynağı seçimi yaparken, devremizin çalışacağı gerilime uygun bir

kaynak kullanmamız gerekir.
Örneğin; 6V motorlara sahip bir robotumuz olduğunu düşünelim. Bu robotu

çalıştırmak için 6V gerilim sağlayabilen bir adaptöre veya bataryaya (örneğin 4

adet kalem pil) ihtiyacımız olacaktır.

99