Page 79 - NOI SAN 2021

78 Nội san Bình An Thiện Hảo - Số 27 SỨC SỐNG TRONG CÔ TỊCH 79
chính là những tranh luận vào thế kỷ thứ 2 chủ yếu xoay quanh vấn giới thiệu một tinh thần mà không có chuyện trở thành người, tức tinh
đề “duy nhất tính” của Thiên Chúa. Nỗ lực của Irênê là chống lại các thần không ở trong tình trạng đụng chạm tới thân xác khổ đau của
lý thuyết ngộ đạo, chứng minh Tạo Hóa là Thiên Chúa tối cao. So với Chúa Giê-su nơi những người khác, đó là một tinh thần bị cột chặt vào
hệ thống thần học của Irênê, Thánh Linh học chiếm một vị trí không chiếc đai nịt của một bộ bách khoa toàn thư đầy những khái niệm trừu
đáng kể, nhưng so với các giáo phụ trước hay giáo phụ đương thời thì tượng. Trong khi họ làm cho mầu nhiệm bị biến dạng, rốt cục họ lại ưa
đã có một bước tiến. “Thánh thần phát xuất từ Chúa Cha như Chúa thích “một Thiên Chúa nhưng không có Chúa Ki-tô, một Chúa Ki-tô
Con bởi Chúa Cha, nhưng Thánh Thần không được sinh ra như Chúa nhưng không có Giáo hội, và một Giáo hội nhưng không có Dân Chúa”.
Con. Thánh thần tùy thuộc chúa con, là hồng ân của chúa con đổ tràn Cũng như thánh giáo phụ Irênê, Đức Thánh Cha đã nhận định: “Ngộ
trên các tín hữu” (Adversus Haereses III, 18,3). Khác với các giáo phụ và Đạo Thuyết là một trong những ý thức hệ tồi tệ nhất”. Với cách thức
truyền thống sau này của Giáo Hội, Irênê đồng hóa Chúa Thánh Thần như thế, ý thức hệ này tự nuôi sống mình bằng chính mình, nhưng có
với “khôn ngoan” của Thiên Chúa. Ông muốn cho thần học về Thánh lẽ không nhận ra chuyện đó, và do vậy, càng ngày càng trở nên mù
Linh dựa trên nền tảng Thánh Kinh rộng rãi chứ không phải là nhờ vào quáng. Vì lẽ con người ngày càng coi mình như là cái rốn của vũ trụ
trí hiểu và suy luận của con người. Đây cũng là một đòn đánh mà Irênê và tìm cách “khử thiêng”. Lúc đó mọi tương quan của con người sẽ gặp
muốn nhắm vào và chống lại lối nhìn và tư duy lệch lạc của phái ngộ vấn đề, chính triết gia Gariel Marcel đã nhận định: “Mật độ hiện hữu sẽ
đạo. tan loãng khi con người xem mình là toàn bộ của bức tranh nhận thức”.
Thế giới của chúng ta ngày nay, với sự lên ngôi của chủ nghĩa cá Vì tự bản chất, Ngộ Đạo Thuyết muốn “chặt đứt đôi cánh khỏi mầu
nhân và sự phát triển quá nhanh của khoa học kĩ thuật đã làm cho con nhiệm”, khỏi mầu nhiệm Thiên Chúa và ân sủng của Ngài, cũng như
người trở nên ngày càng kiêu ngạo khi đề cao vai trò quá lớn của lý trí khỏi mầu nhiệm sự sống của người khác. Đức thánh cha cũng nhấn
mà quên đi chiều kích siêu việt của mặc khải. Đây chính là dáng vẻ mới mạnh đến lối nhìn của thánh Phan-xi-cô khi ngài thấy một số môn sinh
của ngộ đạo thuyết thời đại. Trước thực trạng này, tư tưởng giáo phụ của Ngài đã giảng dạy nhằm ngăn chặn cám dỗ của Ngộ Đạo Thuyết.
Irênê lại mang giá trị vượt thời gian và vẫn còn nguyên giá trị. Điều Vì thế, Ngài đã viết thư cho Thánh An-tôn: “Anh cứ dạy thần học cho
này cũng được Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đề cập trong tông huấn Hãy các anh em, miễn sao anh không dập tắt tinh thần cầu nguyện và sốt
Vui Mừng và Hỉ Hoan. Ngộ Đạo Thuyết giả định một Đức Tin được bao mến”. Đây cũng là điều mà giáo phụ Irênê đã đấu tranh cách đây hơn
hàm trong quan niệm duy chủ quan, “mà nơi chủ thuyết này chỉ có một 1800 năm để nêu lên đức tin và bảo vệ nền thần học chân chính cho
người duy nhất quan tâm tới một kinh nghiệm nào đó hay quan tâm tới Giáo Hội trước phong ba bão táp của lạc giáo.
một loạt những lý chứng và những kiến thức”. Mọi sự hiểu biết về mầu Nói tóm lại, thật không quá khi chúng ta phong cho giáo phụ
nhiệm đều đến từ mặc khải Thiên Chúa, trong tác phẩm “Chống Ngộ Irênê là anh hùng chống lại phái ngộ đạo mọi thời đại. Tư tưởng của
Đạo” thánh nhân đã khẳng định: “Mọi giải đáp thuộc về Thiên Chúa, ngài không chỉ bảo vệ đức tin cho Giáo Hội ở những thế kỉ đầu nhưng
và không được phép tưởng tượng ra những hình thái phát xuất táo còn là nền tảng và điểm tựa cho các thần học gia sau này. Điểm quan
bạo, điên rồ và phạm thượng với sự tự hào là đã khám phá ra được trọng và điểm son trong tư tưởng của ngài chính là giá trị vượt thời
nguồn gốc của vật chất, và quay lại lên án Thiên Chúa, tác giả của vũ gian và có sức củng cố và bảo vệ đức tin chân chính của Giáo Hội.
trụ” (Adversus HaeresesII, 28,3). Ở điểm này, những người theo Ngộ Đạo
Thuyết đặt mình dưới một sự hiểu lầm, và kết án những người khác,
khởi đi từ sự kiểm định để biết xem, liệu những người khác ấy có ở trong
tình trạng để hiểu về một học thuyết nào đó cách sâu xa hay không. Họ