Page 10 - Sancaklar

Konya Olgunlaşma Enstitüsü
1.2 Konya’nın Tarihçesi
Konya ve civarının M.Ö 7000’li yıllarda bile önemli yerleşim
merkezlerinden biri olduğu tespit edilmiştir. Çatalhöyük
kazılarından anlaşıldığı kadarıyla Anadolu’da ilk yerleşme,
ilk ev mimarisi, ilk kutsal yapı bu topraklarda ortaya çıkmıştır.
Çatalhöyük yapılarında kerpiç, ağaç, kamış gibi malzemelerin
kullanıldığı, halkın vahşi hayvan saldırılarına karşı ortak
savunma yaptığı, geniş ölçüde tarımla uğraşıldığı ve hayvancılık
yapıldığı kazılarla anlaşılmıştır.
Çatalhöyük, Neolitik, Erbaba ve Kara Höyük Kalkolitik, Alaeddin
Tepesi, Eski Tunç Devri merkezleridir. Konya şehir merkezinin
etrafında kurulduğu Alaaddin Tepesi’ndeki buluntular ise Eski
Tunç Dönemi’ne kadar inmektedir. Tarihin hemen her çağında
bir şehir merkezi olarak görülen Konya’da Hititler, Frigler,
Lidyalılar, Persler, Makedonyalılar, Selevkoslar, Bergama Krallığı,
Romalılar ve daha sonra da Sasaniler hâkimiyet kurmuşlardır.
İslam tarihi içinde Emevi Saltanatına bağlı askeri güçlerin
bir süre Konya’yı işgal ettikleri, bu dönemde şehrin Bizans
eyaleti olarak varlığını sürdürdüğü bilinmektedir. Türk-İslam
devletlerinin akıncı kolları Konya önlerinde görüldüklerinde de
şehir Bizans kontrolü altındadır.
10. yüzyıla kadar bir Bizans eyaleti olan Konya; Müslüman
Araplar’ın akınlarına maruz kaldı. Malazgirt Zaferi’nden önce
Konya’ya ilk gelen Türk akıncıları Selçuklular oldu. (1069)
Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan, 1071’de Bizans İmparatoru
Romen Diyojen’i Malazgirt’te kesin bir yenilgiye uğratarak,
Türkler’e Anadolu’nun kapılarını açtı. Sultan Alparslan, zaferden
sonra komutanlarına Anadolu’nun tamamen fethedilmesi
görevini verdi. Konya; Anadolu Fatihi, Selçuklu Kutalmışoğlu
Sultan Süleyman Şah, tarafından fethedildi. Fetih tarihi hakkında
değişik eserlerde farklı görüşlere yer verilmektedir. (1072, 1074
vb.) Ama şu bir gerçektir ki, Kutalmışoğlu Süleyman Şah Konya’yı
fethettikten sonra batıya yönelmiş, merkez olarak İznik’i seçerek,
Anadolu Selçuklu Devleti’ni 1074 yılında kurmuştur. Buna göre
Konya’nın fetih tarihi kesinlikle 1074’ten daha öncedir. Fetihle
şehrimizde Türk-İslam egemenliği dönemi başlamıştır.
1074’te Anadolu Selçuklu Devleti, başkenti İznik olmak üzere
kuruldu. 1097’de I. Haçlı Seferi sırasında İznik kaybedilince
başkent, Konya’ya taşındı. Böylece tarihinde yeni bir sayfa
daha açılan Konya, günden güne gelişti, pek çok mimari eserle
süslendi ve kısa zamanda Anadolu’nun en mamur şehirlerinden
birisi oldu.
III. Haçlı Seferi’nde Almanya İmparatoru Friedrik Barbarossa,
Konya’yı kuşattıysa da (18 Mayıs 1190), II. Kılınç Arslan’ın
savunduğu kaleyi alamadı, beş gün sonra çekilmek zorunda

10