Page 4 - บทที่ 13

4

ิ
อเล็กโทรสโคปแผ่นโลหะ (leaf electroscope) ประกอบด้วยแผ่นโลหะบำงติดกับก้ำน
โลหะซึ่งต่อมำจำกจำนโลหะของอเล็กโทรสโคป เมื่อน ำวัตถุที่ต้องกำรตรวจสอบมำใกล้จำนโลหะของ
ิ
ิ
อเล็กโทรสโคป ถ้ำแผ่นโลหะบำงกำงออกแสดงว่ำวัตถุนั้นมีประจุ นอกจำกนี้ยังสำมำรถตรวจสอบชนิด
ของประจุที่อยู่บนวัตถุว่ำเป็นประจุบวก ลบ หรือกลำงทำงไฟฟ้ำได้

ิ
นิวเคลียสมีอนุภำคที่มีประจุลบ เรียกว่ำ อเล็กตรอน (electron) อะตอมที่มีจ ำนวนโปรตอนและจ ำนวน
ั้
อิเล็กตรอนเท่ำกันจะอยู่ในสภำพเป็นกลำงทำงไฟฟ้ำ ส่วนวัตถุที่มีจ ำนวนอนุภำคทงสองไม่เท่ำกันจะอยู่ในสภำพที่มี
้
ประจุไฟฟำ โดยจะมีประจุบวกถ้ำมีจ ำวนโปรตอนมำกกว่ำจ ำนวนอเล็กตรอน ในทำงกลับกันจะมีประจุลบถ้ำมี
ิ
อิเล็กตรอนมำกกว่ำจ ำนวนโปรตอน

13.3 กฎการอนุรักษ์ประจุไฟฟ้า

ิ
วัตถุที่มีจ ำนวนอนุภำคทั้งสองไม่เท่ำกันจะอยู่ในสภำพที่มีประจุไฟฟำ และท ำให้อเล็กตรอนจำกอะตอม
้
ิ่
ของวัตถุหนึ่งไปยังอะตอมของอกวัตถุหนึ่ง กรณีแผ่น PVC ถูกับผ้ำสักรำด แผ่น PVC จะได้รับประจุลบเพมจ ำนวน
ี
หนึ่ง ส่วนผ้ำสักรำดก็จะเสียประจุลบไปจ ำนวนเท่ำกัน ดังนั้นประจุรวมบนแผ่น PVC และผ้ำสักรำดจึงคงเท่ำเดิม

กำรท ำให้วัตถุมีประจุไฟฟำไม่ใช่เป็นกำรสร้ำงประจุขึ้นใหม่ แต่เป็นเพียงกำรย้ำยประจุจำกที่หนึ่งไปยังอีกที่
้
หนึ่ง โดยผลรวมของจ ำนวนประจุทั้งหมดของระบบที่พจำรณำจะเท่ำเดิมเสมอ นี่คือ กฎการอนุรักษ์ประจุไฟฟ้า
ิ
(the law of conservation of charge)

ฉนวนไฟฟ้า (electrical insulator) หรือเรียกสั้นๆว่ำ ฉนวน (insulator) เป็นวัตถุที่น ำไฟฟ้ำได้ไม่ดี

ตัวน าไฟฟ้า (electrical conductor) หรือเรียกสั้นๆว่ำ ตัวน า (conductor) เป็นวัตถุที่สำมำรถน ำ

ไฟฟ้ำได้ดี

13.4 การเหนี่ยวน าไฟฟ้า

้
เมื่อน ำวัตถุที่มีประจุเข้ำใกล้ตัวน ำไฟฟำจะท ำให้เกิดประจุชนิดตรงข้ำมบนด้ำนใกล้ตัวน ำ และเกิดประจุ
ชนิดเดียวกันบนด้ำนไกลของตัวน ำ กำรเกิดประจุในลักษณะนี้เรียกว่ำ การเหนี่ยวน าไฟฟ้า (electric

induction)

13.4.1 อุปกรณ์ตรวจประจุไฟฟ้า

อเล็กโทรสโคปลูกพิท (pith ball electroscope) ประกอบด้วยลูกพท (pith ball) ที่ห้อย
ิ
ิ
ิ
ิ
ด้วยด้ำยให้อยู่ในแนวดิ่ง เมื่อน ำวัตถุที่ต้องกำรตรวจสอบเข้ำใกล้ลูกพท ถ้ำลูกพทถูกดึงดูดเข้ำหำวัตถุ
แสดงว่ำวัตถุมีประจุ