Page 24 - sách 70 năm

Khi Đinh Bċ Lÿnh phçt cĘ khĚi nghÿa, dõp loän cát cē,
nhån dån Ứng Hāa đã nhiût tünh hđĚng ēng. Mċt sĈ tđęng
lÿnh theo Đinh Bċ Lÿnh đã đđĜc nhån dån các làng tĆn thĘ
làm Thành hoàng. Đünh Đċng Phý (Phđėng Tč), nėi thĘ Bäch
TđĜng, vĀ tđęng nhà Đinh tham gia dõp loän 12 sē quån.
Thæn tých, thæn phâ Ě đünh làng Đċng Phý cho biøt, các tđęng
Đinh Đi÷n, Nguyún Bðc v÷ đåy thu näp lĖc lđĜng vęi 500
quån; đünh Ngąc Đċng thĘ Bäch ĐĀa và đünh Nguyún Xá thĘ

tđęng TĆ Đài, là nhĕng tđęng cČng Đinh Bċ Lÿnh tham gia
dõp loän 12 sē quån, lêp ra Nhà nđęc Đäi Cć Viût.
Phát huy truy÷n thĈng yöu nđęc cĎa Ćng cha, cē mĊi læn
cĂ giðc ngoäi xåm, nhån dån Ứng Hāa läi hëng hái cČng
nhån dån câ nđęc chiøn đçu giành, giĕ n÷n đċc lêp, tĖ chĎ
cĎa dån tċc. CuĈi thø kğ XIX, thĖc dån Pháp xåm lđĜc nđęc
ta, hđĚng ēng phong trào Cæn Vđėng, mċt sĈ thanh niön Ě
Quan TĖ, Trung ThđĜng đã vđĜt sĆng Hćng tham gia khĚi
nghÿa Bãi Sêy (1883 - 1892).

Khi quån Pháp đðt chån tęi vČng đçt Ứng Hāa, chčng đã
phâi kinh hoàng trđęc tinh thæn chiøn đçu quyøt liût cĎa
nhån dån. Tiöu biùu nhçt là cuċc kháng chiøn cĎa nĆng dån
vùng Ứng Hāa, Phč Xuyön, Thanh Oai, Chđėng MĠ do Tđ
Khèn, mċt nĆng dån yöu nđęc ngđĘi làng Phč Lđėng, tĉng
Xà cæu, phĎ Ứng Hāa chþ huy. SuĈt ba nëm, dđęi sĖ chþ huy
cĎa Tđ Khèn, nghÿa quån đã đánh nhi÷u trên quyøt liût:
Cuċc tçn cĆng tiöu diût đćn Ba Thá (ngày 27/9/1889), trên
chiøn đçu dďng câm täi làng Phč Tčc (huyûn Phč Xuyön)
(ngày 21/10/1889). Mðc dČ cuċc kháng chiøn cĎa Tđ Khèn
lãnh đäo bĀ tan vě vào cuĈi nëm 1889, nhđng nghÿa quån cān

läi vén tiøp tĐc hoät đċng theo tĒng nhĂm nhă, tĒng khu vĖc
mċt thĘi gian nĕa. Đáng chč Ğ, ngày 17/6/1891, täi làng
Quâng Tái (nay thuċc xã Trung Tč), nghÿa quån Ě Ứng Hāa
24