Page 31 - LSDB xa Xuan Thuong

III. TRUYỀN THỐNG LỊCH SỬ, VĂN HÓA

1. Truyền thống lao động sản xuất

Buổi ban đầu, vùng đất Xuân Trường nói chung, trong đó có
địa bàn xã Xuân Thượng là bãi biển sa bồi, ngút ngàn sú, vẹt,
chỗ thì đầm hồ lênh láng, nơi thì gò đống mấp mô. Hằng năm
mùa mưa đến, nước sông Hồng dâng cao, chảy xiết, nạn ngập
lụt đe dọa thường xuyên. Trong buổi ban đầu ấy, người ít việc
nhiều nên ông cha ta rất gian lao vất vả. Việc đầu tiên của
các bậc tiền nhân (những người đến trước) là định địa điểm,
cắm mốc, dựng làng và cùng các xã trong vùng đắp đê ngăn
nước. Tiếp theo là khai hoang, phát cỏ cày cấy để giải quyết
cái ăn. Từ buổi ban đầu ấy, Nhân dân đã sống chủ yếu bằng
nghề làm ruộng và cây lúa nước có vị trí đặc biệt quan trọng.
Quá trình cải tạo đồng ruộng, san ghềnh lấp trũng, xẻ sông
đào ngòi, thau chua rửa mặn, kiến thiết đường sá, bồi trúc đê
điều diễn ra hàng thế kỷ, đã phải thường xuyên đương đầu
với thiên tai khắc nghiệt, với nắng lửa mưa dầm. Lúc đầu
chỉ cấy được một vụ, sau nâng dần lên cấy hai vụ đại trà.
Ngoài cây lúa, trong vườn nhà và một số chân ruộng phù hợp
còn trồng khoai nước, dong riềng để hỗ trợ lương thực trong
những tháng giáp hạt và chăn nuôi gia súc, gia cầm.

Ngoài nghề làm ruộng, ở Xuân Thượng từ xa xưa đã có
những ngành nghề nổi tiếng: nghề nề, nghề mộc với đôi bàn
tay vàng của những người thợ lành nghề đã tạo nên nhiều
công trình kiến trúc độc đáo mang đậm bản sắc dân tộc như
đình Cả, chùa Thượng Phúc (tên chữ là Thiên Linh tự) và
cây cửu phẩm, các từ đường họ Mai, họ Đỗ, họ Phạm... Thợ
nề có kinh nghiệm xây nhà cuốn rất trang nhã, hài hòa, vững
chắc, mùa đông ấm, mùa hè lại rất mát. Nhân dân ta còn lưu
truyền các kíp thợ nề nổi tiếng như cụ phó Đài, cụ phó Các.

30