Page 43 - LSDB xa Xuan Thanh

Tỉnh ủy Thái Bình lãnh đạo. Ông bị địch bắt, khoảng những
năm 1933 - 1936, ông vượt nhà tù Hỏa Lò Hà Sơn, được Xứ ủy
Bắc Kỳ cử về vùng Xuân Trường hoạt động. Dưới con mắt quan
sát giàu kinh nghiệm, ông chọn chùa Một làm cơ sở với dụng ý:
một là tạo dựng bàn đạp để hoạt động cho tỉnh Thái Bình và gây
thêm cơ sở ở Nam Định; hai là nơi đây giáp ranh vùng trung
tâm đạo Công giáo Bùi Chu, bọn Pháp ít để ý. Ông đã giác ngộ
một số thanh niên địa phương rồi chọn được 4 người làm cốt lõi
xây dựng Chi bộ là các ông: Đinh Thúc Dự, Phạm Đình Duy,
Đinh Văn Trai, Đinh Văn Huyên. Ngày 03/3/1933, ông triệu
tập các thành viên đến gác chuông chùa Một tuyên bố thành lập
Chi bộ Đông An (tiền thân của Đảng bộ Xuân Thành ngày nay),
chỉ định đồng chí Đinh Thúc Dự làm Bí thư Chi bộ.
Những năm 1940 - 1945, nhà cách mạng có tiếng trước
Cách mạng Tháng Tám là cụ Hoàng Quốc Việt - Nguyên Ủy
viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Công đoàn Việt Nam;
ông Đặng Xuân Thiều, ông Đặng Quốc Bảo, Phạm Ngọc Hồ
sau này là những cán bộ cấp cao cùng một số đồng chí khác
đã chọn chùa Một là nơi tụ hội, bàn kế hoạch hoạt động.
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm
lược (1949 - 1952), Liêu Thượng thành vùng địch tạm chiếm,
các đồng chí Đinh Thúc Dự (Tỉnh ủy viên), Đinh Thị Vân,
Đặng Trần Hoàn, Đinh Trung Tuyến (Huyện ủy viên) là những
cán bộ kiên cường hoạt động địch hậu vẫn lấy chùa Một làm nơi
ẩn náu hoạt động. Ông Đinh Nguyên Hồng - Nguyên Đại tá
Quân đội nhân dân Việt Nam kể lại: Lúc đó ông được quân đội
cử về hoạt động gây cơ sở địch hậu, cùng nhà sư trụ trì chùa
Một đào hầm bí mật ngay dưới tòa tượng để ẩn giấu cán bộ
và tài liệu. Nhiều lần địch vây quét lùng sục hầm nhưng cán
bộ ẩn trong đó vẫn an toàn, nhờ có ni cô Đàm Nhung ngụy
trang bảo vệ chu đáo khiến địch không phát hiện được.

42