Page 44 - LSDB xa Xuan Thanh

Năm 1981, Đảng bộ và Nhân dân xã Xuân Thành long
trọng tổ chức lễ đón nhận Kỷ niệm chương Tổ quốc ghi công,
Bằng có công với nước. Chùa Một được chọn làm nơi đón tiếp
và tiến hành nghi lễ, đồng chí Hoàng Quốc Việt về dự. Trong
cuộc tọa đàm với cán bộ lão thành cách mạng và các đại biểu,
đồng chí phát biểu: “Các chùa chiền ở vùng quê ta gắn liền với
phong trào cách mạng yêu nước” và chỉ tay lên tháp chuông
chùa Một nói tiếp: “Đây là biểu tượng mang tính lịch sử - văn
hóa, là di tích lịch sử cách mạng của vùng ta, các đồng chí
cần ghi lại để làm truyền thống giáo dục hậu sinh”. Đồng chí
nhìn ra phía trước chùa vui vẻ bảo: Hồi ấy tôi thường tập bài
thái cực quyền dưới gốc cây bồ đề này, có người dân thấy lạ,
nhưng điều lạ họ chưa phát hiện ra: Chùa này là một trong
những cái nôi của phong trào cách mạng Xuân Trường.

Trong quần thể chùa Một nổi lên là tháp chuông: kiến tạo
thành hình khối tứ giác tượng trưng cho thuyết “Tứ đại” của
nhà Phật, cao 15 m, mỗi cạnh 3,6 m. Tháp cấu trúc 3 tầng,
bốn góc trang trí cách điệu hoa văn, nhìn lên như thể 4 con
rồng vươn lên không trung. Tháp xây dựng năm 1927
trải qua 70 năm vẫn vững chãi, giữ nguyên vẻ đẹp hoa văn
ban đầu. Tháp do kíp thợ nề và nhóm nghệ nhân tài hoa
người làng Võ Lao (Nam Trực, Nam Định) đảm nhiệm thiết
kế, thi công. Đốc công là các bậc tôn trưởng, nho sĩ trong
làng như các cụ: Đinh Văn Các, Đào Văn Lãm, Nguyễn Văn
Cẩn, Đào Văn Tiên.

Ngoài vẻ đẹp kiến trúc, theo góc nhìn thủy văn, tháp chuông
trụ bên sông Hồng tựa như ngọn hải đăng cho tàu thuyền qua
lại trên sông. Các du khách về vãn cảnh tham quan, trong đó
có cán bộ khoa học xã hội, lịch sử, khảo cổ, địa lý... đều chung
một nhận xét: “Tháp chuông chùa Một kiến trúc tạo tác theo

43