Page 122 - marine meteorology
P. 122
2.14.2 Buz Formları
Buzlar, denizin yüzeyini kaplama şekillerine göre aşağıda verilen çeşitlere ayrılır;
- Pancake ice: En çok 10 cm. kalınlığında ve 3 metre çapında olup seyre engel
olmayan buz formlarıdır.
- Ice cake: En çok 20 metre çapında ve düz formdaki buzlardır.
- Floe: Genişlikleri 20 metre ile 8 km. arasında olup yüzeyleri düz olan buzlardır.
- Fas ice: Sahile bağlı olarak duran buz parçalarıdır.
- Grounded ice: Sığ sularda oturmuş olarak duran buzlardır.
- Iceberg: Kutuplarda oluşan ana kara buzullarının koparak denize doğru ilerlemesi
ile oluşan buz parçalarıdır. Bunlar, akıntı ve rüzgârın etkisi ile sürüklenerek
denizlere dağılırlar. Su altında kalan kısımlarının hacmi, tüm hacimlerinin
¾’ünden fazla olabilir. Yükseklikleri 100 metreyi bulabilirken, uzunlukları ise
kilometrelerce olabilmektedir.
2.14.3 Buzun Deniz Yüzeyini Kaplama Oranları
Deniz yüzeyinin buzlar tarafından kaplama oranlarına göre çeşitli şekillerde ifade
edilir.
Consolidate ice: 10/10 oranında buzla kaplı deniz yüzeyidir.
Tamamen buzla örtülmüş durumdadır.
Close ice: 7/10 - 8/10 oranında buzla kaplı bulunan ve
birbirleri ile temas halinde olan yüzen buzlardır.
Open ice: 4/10 – 6/10 oranında buzla kaplı bulunan ve
birbirleri ile temas halinde olmayan yüzen buzlardır.
Open water: 1/10’dan daha az buz oluşumu olan yüzeylerdir.
Seyre engel teşkil etmezler.
Ice free: Ortamda buzun bulunmadığı deniz alanlarıdır.
2.14.4 Gemilerde Oluşan Buzlar
Geminin dış yapılarında biriken buzlanmalar, meteorolojik etkenlere ve yükleme
koşullarına bağlı olarak oluşur. En sık karşılaşılan durum ise geminin oluşturduğu
dalgaların rüzgârın etkisi ile savrularak güverte üstünde buzlanmaya sebep olmasıdır.
Bazen de gemi üstünde çeşitli sebeplerle biriken suların, havanın etkisi ile donması sonucu
oluşur.
İçindekiler 121