Page 98 - marine meteorology

2.11 FIRTINALAR, TROPİKAL FIRTINALAR, TORNADOLAR VE SU
HORTUMLARI

Saatteki hızı 100 - 110 km’yi bulan rüzgârlara fırtına adı verilir. Fırtına, rüzgârın
hızlı bir şekilde esmesine denir. Rüzgâr hızı 27 knot üzerine çıktığında, yani 7 bofor ve
üzeri olduğunda rüzgâr artık fırtınaya döner.

Fırtınaların oluşması için aşağıda verilen üç bileşenin bir araya gelmesi gerekir.

➢ Nem: Fırtınalar için gerekli olan nem kaynaklarının başında okyanuslar ve denizler
gelmektedir.
➢ İstikrarsızlık: Havanın yukarı doğru devam etmesi ve aynı şekilde zemine
çökmeye zorlanması durumu varsa bir sirkülâsyondan söz edilebilir. Bu durum
havanın kararsız veya istikrarsız olduğundan söz edilebilir.
➢ Kaldırma mekanizması: Bir fırtınanın oluşması için yukarı doğru hava hareketini
başlatan bir mekanizmaya ihtiyaç duyulur. Yukarı doğru itilen hava hareketi,
sıcaklığın artmasıyla yoğunluğu azalan havanın doğrudan bir sonucudur.

2.11.1 Yapılarına Göre Fırtına Çeşitleri

Tüm fırtınalar fırtına hücrelerinden meydana gelmektedir. Bulut kümeleri dikey
olarak büyümeye başlayarak olgunlaşır, ardından genişleyerek şiddetli rüzgâr, yağmur,
dolu ve kar gibi meteorolojik olaylar gözlenir. Daha sonra dağılarak yağışlar zayıflar ve
fırtına sona erer.

➢ Tek hücreli fırtına-Sıradan
hücre (Ordinary Cell): Bu tür
fırtınada sadece bir hücre
vardır. Sıradan hücre, bir kez
yükselme ve bir kez aşağı
inişten oluşur. Kümülüs
safhasında hava etkili ve ani
şekilde yükselir. Yükseldikçe
ağırlaşan ve irileşen yağmur
damlaları meydana gelir.
Bu aşamada fırtına ve yağışlar gözükür. Yağmur yukarıya doğru yükselirken,
yükselen nemli havanın kaynağı kesilir ve tek hücreli fırtınanın ömrü
biter. Sirkülasyonun devamlı olmaması ömrü kısa tutar.

İçindekiler 97