Page 192 - Publicationa15

184 ภรณี ลีนุตพงษ์

รูปแบบระบบรัฐสภา เราอาจจ�าแนกระบบรัฐสภาได้เป็น 2 ตัวแบบที่ส�าคัญ คือ

ตัวแบบเสียงข้างมากกินรวบแบบอังกฤษ (majoritarian model) กับตัวแบบ
ประสานประโยชน์กินแบ่งแบบสวิตเซอร์แลนด์และเบลเยี่ยม (consensus
model) ซึ่งอ้างว่าสามารถสร้างความสมานฉันท์ปรองดองภายในชาติได้ดีกว่า
ของระบบรัฐสภาแบบอังกฤษ เพราะตัวแทนประชาชนส่วนใหญ่ได้มีโอกาส

เข้าร่วมบริหารประเทศ ในขณะที่ระบบรัฐสภาแบบอังกฤษ อาจเป็นไปได้ว่า
พรรคฝ่ายที่มีเสียงข้างน้อย (แต่มีเสียงมากกว่ากลุ่มอื่นเมื่อพิจารณาแยกเป็น
รายพรรค) เป็นฝ่ายผูกขาดอ�านาจการบริหารประเทศแต่เพียงพรรคเดียว
ตัวแบบเสียงข้างมากกินรวบ ตัวแบบชนิดนี้มีต้นแบบจ�าลองมาจาก

ระบอบประชาธิปไตยของอังกฤษ มีลักษณะเด่น 10 ประการ ดังนี้
(1) การรวมอ�านาจบริหารไว้ที่พรรคเดียวและการมีเสียงข้างมากแบบ
หมิ่นเหม่ คือเป็นรัฐบาลพรรคเดียว และมีเสียงสนับสนุนในสภาไม่มากกว่า
ฝ่ายค้านเท่าใดนัก

(2) รัฐบาลครอบง�าฝ่ายนิติบัญญัติ ในตัวแบบดังกล่าว รัฐบาลเป็นฝ่าย
เสียงข้างมากในสภา และเป็นฝ่ายควบคุมและก�าหนดการออกเสียงของสภา
ในประเด็นเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ ที่เสนอเข้าสู่การพิจารณาของสภา
(3) ระบบสองพรรค คือในระบบการเมืองอาจมีพรรคการเมืองหลาย

พรรค แต่พรรคการเมืองที่มีศักยภาพที่จะมีเสียงข้างมากในสภามีเพียง
สองพรรค และสองพรรคนี้จะผลัดกันเป็นรัฐบาล
(4) การเลือกตั้งเป็นระบบจัดสรรที่นั่งในสภาโดยถือเสียงข้างมาก
แบบธรรมดาและไม่ค�านึงถึงสัดส่วนของเสียงที่พรรคแต่ละพรรคได้รับ ระบบ

การเลือกตั้งดังกล่าวนี้ท�าให้พรรคการเมืองที่มีเสียงไม่กระจุกตัวในพื้นที่
เสียเปรียบอย่างรุนแรง ตัวอย่างเช่น ในการเลือกตั้งทั่วไปของอังกฤษในปี
ค.ศ. 1979 พรรคอนุรักษ์นิยมได้คะแนนเสียงร้อยละ 43.9 ได้ที่นั่งในสภา
คิดเป็นสัดส่วนเท่ากับร้อยละ 53.6 พรรคแรงงานได้คะแนนเสียงร้อยละ 36.9

ได้ที่นั่งในสภาคิดเป็นสัดส่วนเท่ากับร้อยละ 424 ในขณะที่พรรคเสรีนิยม
ได้คะแนนเสียงร้อยละ 13.8 ได้ที่นั่งในสภาคิดเป็นสัดส่วนเท่ากับร้อยละ 1.7
และพรรคอื่นๆ ได้คะแนนเสียงคิดเป็นร้อยละ 5.4 ได้ที่นั่งในสภาคิดเป็นสัดส่วน

_17-0315(178-202)9.indd 184 4/27/60 BE 11:57 AM