Page 82 - Bogusław Kubiak_Podroze po Polsce_Flipbook na dzwonek_pl

PODRÓŻE PO POLSCE

piastowskich, już na przełomie XII i XIII wieku osada zyskała na znaczeniu. To
utorowało drogę wzajemnemu przenikaniu się wpływów kulturowych i kontaktów
handlowych, które później rzutowały na oblicze i rozwój miasta. Prawa miejskie na
prawie magdeburskim Lublin uzyskał prawdopodobnie jeszcze za czasów Bolesława
Wstydliwego około 1257 roku, jednak akt lokacyjny nie zachował się. Dopiero 15
sierpnia 1317 roku po raz kolejny Lublin uzyskał prawa miejskie za panowania Wła-
dysława I Łokietka. Do połowy XIV wieku miasto było przede wszystkim przygra-
nicznym centrum władzy państwowej i administracji kościelnej. Przełomowe zna-
czenie dla jego rozwoju miała unia polsko­litewska z 1385 roku, zawarta w Krewie.
Lublin wówczas znalazł się na styku trzech stref gospodarczych, a ponadto na szlaku
łączącym stolice dwóch państw jagiellońskich – Krakowa i Wilna. Od tej pory Lublin
stał się jednym z najświetniejszych ośrodków miejskich rozległego państwa polsko-
­litewskiego, położony w jego geograficznym, gospodarczym i politycznym centrum.

ww.lublin.eu

jarmark − zjazd sprzedających i kupujących, zwłaszcza ze wsi, odbywający się w stałych terminach,
przeważnie w małych miasteczkach; wielki targ
lokacyjny − związany z zakładaniem wsi lub miast
najświetniejszy − najbardziej sławny, znamienity
osiedle − nieduże skupienie siedzib ludzkich miejskich lub wiejskich
peryferia − krańce jakiejś powierzchni, jakiegoś obszaru
rzutować − wpływać na coś
utorować − ułatwić komuś osiągnięcie czegoś; umożliwić czemuś zaistnienie lub rozwój
zachować się − przetrwać
zorientowany na coś − skłonny ku czemuś, nastawiony na coś
XII. Wyjaśnij, w jaki sposób Lublin stał się jednym z najświetniejszych miast państwa
polsko-litewskiego.

Władysław I Łokietek (1260/61–1333) ) − książę i król Polski z dy-
nastii Piastów zjednoczył polskie ziemie po rozbiciu dzielnicowym.
W 1320 roku przywrócił w Polsce władzę królewską utraconą dwa
wieki wcześniej przez Mieszka II. Był pierwszym władcą Polski ko-
ronowanym w Krakowie w katedrze wawelskiej. Mimo wielu osią-
gnięć otrzymał najbardziej prześmiewczy przydomek ze wszystkich
królów Polski, wynikający z jego niskiego wzrostu. Mniejsze długo-
ści mierzono dawniej przy pomocy części ciała (łokcie, stopy, dło-
nie, palce). Krakowski łokieć kupiecki liczył około 59 cm. Według
podań król mierzył 2,5 łokcia, czyli miał około 150 cm wzrostu.
Źródło: www.ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/wladyslaw-lokietek-1333/

XIII. Zastanów się nad znaczeniem podkreślonych w tekście słów. Zastąp je synonimami.
LUBLIN LEGENDY POLSKIE NA POCZĄTKU BYŁ LIN

Piękne było słońce, może majowe albo lipcowe. Okolice naszego grodu, który jeszcze nie
miał nazwy, tonęły w zieleni. Czysta i bystra Bystrzyca wartko szemrała wśród wzgórz .

80