Page 119 - Thai Heritage from Space_ebook
P. 119
“รูปแบบก�าแพงเมือง-คูเมือง”
เอกลักษณ์และภูมิปัญญาการสร้างบ้านแปงเมือง
ก�าแพงเมือง-คูเมืองสร้างขึ้นล้อมรอบบริเวณที่อยู่อาศัยและท�ากิจการ ยอดเนินใช้ประโยชน์เฉพาะในการป้องกัน บางแห่งมีก�าแพงเมือง-คูเมือง
ร่วมกัน เป็นพัฒนาการการตั้งถิ่นฐาน ใช้ประโยชน์เพื่อการก�าหนดขอบเขต คลุมพื้นที่ขนาดเล็กแยกตัวเป็นอิสระ หรืออาจรวมตัวเป็นกลุ่มคลุมพื้นที่กว้าง
การป้องกัน การคมนาคม กักเก็บน�้าและการชลประทาน อย่างใดอย่างหนึ่งหรือ บางแห่งสร้างขึ้นเชื่อมโยงต่อเนื่องถึงกัน หรือสร้างเป็นวงรอบซ้อนกันหลายชั้น
หลายอย่างร่วมกัน เป็นหลักฐานแสดงถึงภูมิปัญญาการสร้างบ้านแปงเมือง แสดงถึงพัฒนาการ และขยายเมืองเป็นลักษณะ “เมืองซ้อน” เป็นต้น
ส�าหรับท้องถิ่นนั้น ผังก�าแพงเมือง-คูเมืองตามหลักฐานในภาพโทรสัมผัส ก�าแพงเมือง-คูเมืองที่สร้างขึ้นคลุมพื้นที่กว้างเป็นเมืองขนาดใหญ่ พบว่ามี
ส�ารวจพบในประเทศไทยมีความแตกต่างกันทั้งรูปแบบและขนาดของพื้นที่ ความสัมพันธ์กับหลักฐานทางประวัติศาสตร์โบราณคดี และบางแห่งเจริญเป็น
ล้อมรอบ บางแห่งมีคูชั้นเดียว บางแห่งมีคูติดกันหลายชั้น บางแห่งขุดลึกถึง บ้านเป็นเมืองต่อเนื่องถึงปัจจุบัน เช่น ลพบุรี เชียงใหม่ เป็นต้น
ระดับใช้กักเก็บน�้าได้รอบเมือง บางแห่งขุดลึกต่างระดับล้อมรอบตามขอบ
เมืองพลับพลา 19 ํ 52’ N
อ�ำเภอห้วยแถลง จังหวัดนครรำชสีมำ 99 ํ 47’ E
N
200 m.
19 ํ 51’ N l 105 105
99 ํ 46’ E
