Page 127 - Thai Heritage from Space_ebook
P. 127
พัฒนาการของ “เมืองป้อมภูเขา” เห็นได้จากรูปแบบ ที่เป็นภูมิปัญญาการตั้งถิ่นฐานมีความส�าคัญส�าหรับชนชาติบน
ก�าแพงเมือง-คูเมืองที่มีลักษณะแตกต่างกันหลายรูปแบบ เป็น ผืนแผ่นดินไทยมาโดยตลอด
หลักฐานแสดงถึงพัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานที่ช่วยในการสันนิษฐาน รูปแบบก�าแพงเมือง-คูเมือง “เมืองป้อมภูเขา” เป็นรูปแบบ
เบื้องต้นได้ว่า การสร้างก�าแพงเมือง-คูเมืองอาจเริ่มต้นโดยขุด หลักและเป็นเอกลักษณ์ พบเฉพาะในภาคเหนือของประเทศ
ล้อมรอบแต่ละเนินแยกออกจากกันเป็นส่วน ๆ หรือเริ่มต้นด้วย ตามหลักฐานรายงานของกรมศิลปากรได้สันนิษฐานจากโบราณ
เนินเดียวที่มีขนาดเล็กใหญ่แตกต่างกันของแต่ละเมือง หรือ วัตถุที่พบในบริเวณแหล่งโบราณคดีที่มีก�าแพงเมือง-คูเมืองแบบ
เริ่มต้นเป็นกลุ่มขนาดเล็กแยกออกจากกัน บริเวณที่อยู่อาศัย เมืองป้อมภูเขาทุกแห่ง จัดให้เป็นการตั้งถิ่นฐานในพุทธศตวรรษ
จะอยู่ในบริเวณที่ลาดตีนเนินติดต่อกับพื้นที่ราบท�านา ภายหลัง ที่ ๑๘ - ๑๙ ซึ่งแตกต่างไปจากเอกสารต�านานท้องถิ่นภาคเหนือ
ได้ขุดคู-คันดินขยายบริเวณก�าแพงเมือง-คูเมืองให้มีพื้นที่กว้างขึ้น ที่มีเรื่องราวให้เข้าใจว่า มีการตั้งถิ่นฐานมายาวนานก่อนหน้านั้น ร่องรอย
โดยการสร้างคู-คันดินปิดล้อมบริเวณให้เชื่อมต่อกับบริเวณเดิม หลักฐานรูปแบบก�าแพงเมือง-คูเมืองตามหลักฐานที่พบในรูปถ่าย
ที่มีก�าแพงเมือง-คูเมืองล้อมรอบอยู่ก่อนแล้ว หรือโดยการขุดคู- ทางอากาศและภาพจากดาวเทียมอาจเป็นแนวทางการศึกษา
คันดินขยายพื้นที่ล้อมรอบบริเวณให้ต�่าลงมาจนถึงตีนเนิน และ สรุปประเด็นปัญหาเกี่ยวกับการตั้งถิ่นฐานในภาคเหนือได้ง่ายขึ้น
ขยายต่อเข้าไปในที่ราบ พัฒนาร่วมกันไปกับการท�านาเหมืองนาฝาย
โครงกำรวิจัยชุมชนโบรำณจำกภำพถ่ำยทำงอำกำศ ทิวำ ศุภจรรยำ, ๒๕๒๘
l 113 113
