Page 10 - Хурдан морины хөлний гэмтэлийг Рентген, ЭХО аппаратаар оношлосон дүн
P. 10
Хурдан морины хөлний гэмтэлийг Рентген, ЭХО аппаратаар оношлосон дүн
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ. ХЭВЛЭЛИЙН ТОЙМ
2.1. Адууны хөлний өвчнийг судалсан байдал
Сүүлийн үед морь уях уяачид, хурдан морины тоо жилээс жилд нэмэгдэж
уралдаан наадам ихээр зохион байгуулагдаж байна. Энэ үеэр хурдан моринд
тохиолдож буй өвчин эмгэгүүд түүний дотроос хөлний өвчин эмгэг нилээд
тохиолдох боллоо.
ÌÌÑÓÕ-íîîñ ãàðãàñàí ñóäàëãààãààð Ìîíãîë óëñàä 60 ãàðóé ìÿíãàí óÿàч áàéäàã
ãýñýí òîî áèé. Óÿàчäûí 98-99.0 õóâü íü ìîíãîë àäóóòàé. Үүнийгээ öýâýð, ýðëèéç àäóóтай
õàìò óðàëäóóëàõàä èõýýõýí äóðã¿éöäýã. Îäîîãèéí áàéäëààð çºâõºí 1-ð ¿åèéí ýðëèéç àäóó
ãàðãàæ àâààä Ìîíãîë àäóóòàé óðàëäóóëæ áàéíà.
Èéìä ìîíãîë àäóóãàà òóñàä íü, öýâýð ýðëèéçèéã òóñàä íü óðàëäóóëæ áàéõ, öààøäàà
òîéðóóëãûí óðàëäààíä òîõèðñîí àäóóòàé áîëîõ үржил-селекцийн àæèë ÿâóóëàõ
øààðäëàãàòàé áàéíà гэж адууны уралдааны чиглэлийн эрдэмтэд [11] үзэж байна.
Б.Цогтгэрэл, С.Бямбацогт (2010) нарын судалгааны дүнгээс үзэхэд уяа
сойлгын болон уралдааны үед хурдан моринд зарим бэртэл гэмтэл, өвчин эмгэгүүд
нилээд элбэг тохиолдож буйг дурьдсан байдаг. Тэд хóðäàí ìîðèéã ñîéõ, óðàëäóóëàõ
áîëîí óðàëäààíû äàðààõ ¿å¿äýä ãàð÷ áàéãàà ýìãýã¿¿äèéí òàëààð ò¿¿âýð÷èëñýí ñóäàëãàà
õèéõýä õàëäâàðã¿é ºâ÷íèé 70 ãàðóé õóâèéã ìýñ çàñëûí ºâ÷èí ò¿¿íèé äîòðîîñ õºëèéí
ºâ÷èí èõýíõ õóâèéã ýçýëсэн [15] байна. Ер нь хурдан морины мэргэжлийн өвчин бол
тулгуур эрхтэн- урд, хойд хөлний эмгэгүүд юм. Манай малчид, уяачид эдгээр
эмгэгийг нэгтгэн ойлгож хөл нь доголчихлоо, хөлд нь цус буучихлаà гэж ярьдаг. Хөл
доголох нь мөчний эмгэгүүдийн илрэх ерөнхий шинж тэмдэг болохоос бие даасан
өвчин биш юм.
Профессор Р.Даваа /2010/ багшийн судалгаанаас үзэхэд хóðäàí ìîðèíû õºë
ìº÷íèé ýëäýâ ãýìòëýýñ øàëòãààëàí õºëнèé ºâ÷èí ýìãýã ãàðäãèéã òогтоосон байдаг.
Жишээлбэл: ¯å ìº÷ ñóíàõ, áýðòýõ, ¿å ìóëòðàõ, ¿å øàðõëàõ, ¿å ¿ðýâñýõ, ¿åíèé ¿ðýâñýë
õ¿íäýð÷ ãýð íü èäýýëýõ, íýâ÷èõ, öîîðîõ ò¿¿ãýýð áàðàõã¿é ¿åíèé õýëáýð ä¿ðñ ãàæèõ, ¿åíýýñ
õàëäâàð òàðàõ çýðýã íîöòîé õ¿íäðýë ãàðäàã. ¯åíèé äóðüäñàí ýìãýã èõýâ÷ëýí ñàãàã,
áýðýâõèé, òóóðàéíû ¿åíä òîõèîëääîã.
Хуудас 10
