Page 16 - วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพธรกจและบรการ_Neat

12

1) การเปลี่ยนแปลงระดับโครโมโซม แบ่งเป็น 2 ประเภท ดังนี้

1.1) การเปลี่ยนแปลงรูปร่างโครงสร้างภายในของแต่ละโครโมโซม เป็นผลทําให้

เกิด การสลับตําแหน่งของยีนที่อยู่ในโครโมโซมนั้น ได้แก่

- การขาดหายไป (Deletion หรือ Deficiency) เกิดกับส่วนใดส่วนหนึ่ง

ของ โครโมโซมทําให้ยืนขาดหายไป

- การเพิ่มขึ้นมา (Duplication) เกิดจากมีส่วนใดส่วนหนึ่งของโครโมโซม

เพิ่มขึ้นมามากกว่าที่มีอยู่ปกติ

- การเปลี่ยนตําแหน่งทิศทาง (Inversion) เกิดจากสับเปลี่ยนตําแหน่งของ

ยืน ภายในโครโมโซมเดียวกัน เนื่องจากเกิดรอยขาด 2 แห่งบนโครโมโซมนั้น และส่วนที่

ขาดนั้นไม่หลุดหายไป แต่กลับต่อเข้ามาใหม่ในโครโมโซมเดิมโดยสลับที่กัน

- การเปลี่ยนสลับที่ (Translocation) เกิดจากการแลกเปลี่ยนของ

โครโมโซม ระหว่างโครโมโซมที่ไม่เป็นโฮโมโลกัสกัน

1.2) การเปลี่ยนแปลงจํานวนโครโมโซม โดยอาจมีจํานวนโครโมโซมเพิ่มมาก

ขึ้นหรือ ลดน้อยลงไปจากจํานวนปกติ (ดิพลอยด์ หรือ 2n) เกิดได้ 2 ลักษณะ ดังนี้

- ยูพลอยดี (Euploidy) เป็นการเพิ่มหรือลดจํานวนชุดของโครโมโซม (2n+n

หรือ 2n + 2n) ส่วนใหญ่เท่าที่พบเกิดขึ้นในพวกพืชและมีประโยชน์ในด้านการเกษตร

- แอนยูพลอยดี (Aneuploidy) เป็นการเพิ่มหรือลดจํานวนโครโมโซมเพียง

1 - 2 แท่งจากจํานวนปกติ (2n+1 หรือ 2n+2)

2) การเปลี่ยนแปลงระดับยีน การเปลี่ยนแปลงในระดับยีนนี้เกิดจากการ

เปลี่ยนแปลงของ เบส (A, T, C, G) หรือการเปลี่ยนตําแหน่งลําดับการเรียงตัวของเบสใน

โมเลกุลของ DNA ซึ่งจะส่งผลไปถึงตําแหน่งการเรียงตัวของกรดอะมิโนในสายพอลิเปป

ไทด์ในโมเลกุลของโปรตีนที่อยู่ภายใต้การควบคุม ของยีนนั้นด้วย สิ่งก่อการกลาย

(Mutagen) หมายถึง ตัวกระตุ้นหรือตัวชักนําให้เกิดมิวเทชัน ซึ่งเป็น ปัจจัยที่ก่อความ

ผิดปกติที่เกิดขึ้นภายในยีนของสิ่งมีชีวิต ได้แก่