Page 43 - กฏหมายในชีวิตประจำวัน
P. 43
43
2.3.3 สถานะและการจดทะเบียนสถานะบุคคล
สถานะของบุคคลคือ ฐานะหรือตําแหน่งซึ่งบุคคลดํารงอยู่ในประเทศชาติและครอบครัว บุคคลได้สถานะ
ตั้งแต่เกิดมีสภาพบุคคล และอาจได้มาโดยการก่อขึ้นเองอีก เพราะเปลี่ยนสถานะใหม่ เหตุที่ต้องมีสถานะ
เป็นสิ่งที่บอกให้ทราบถึงความแตกต่างและความสามารถของบุคคล ในการใช้สิทธิและปฏิบัติหน้าที่
2.4 ภูมิลําเนา
1. ภูมิลําเนาเป็นที่กฎหมายกําหนดให้มีประกอบตัวบุคคล เพื่อชี้บ่งให้เป็นที่รู้กันทั่วไปว่าเขามีที่อยู่เป็น
ประจําที่ไหน ดังนั้นจึงอาจให้ความหมายได้อีกนัยหนึ่งว่า ภูมิลําเนาคือที่อยู่ตามกฎหมายของบุคคล
2. การรู้ภูมิลําเนามีประโยชน์เมื่อบุคคลต้องการติดต่อสัมพันธ์กัน โดยเฉพาะในทางกฎหมายที่เกี่ยวกับ
การฟ้องคดี การส่งคําคู่ความหรือเอกสาร การชําระหนี้หรือสาบสูญ ทั้งยังเป็นประโยชน์ต่อรัฐในการจัด
ระเบียบการปกครอง และบังคับให้เป็นไปตามกฎหมายอีกด้วย
3. กฎหมายบัญญัติเป็นหลักทั่วไปกําหนดให้ที่อยู่ซึ่งเป็นแหล่งสําคัญเป็นภูมิลําเนาของบุคคล แต่หลัก
ทั่วไปนี้ไม่อาจครอบคลุมไป กําหนดภูมิลําเนาของบุคคลได้ทุกประเภท จึงมีบทบัญญัติขยายความ
หลักเกณฑ์ทั่วไป หรือลดหย่อนหลักเกณฑ์ทั่วไปลงมา เพื่อค้นหาภูมิลําเนาของบุคคลทุกคนให้จนได้
กล่าวคือ บุคคลมีที่อยู่หลายแห่ง ให้ถือแห่งสําคัญเป็นภูมิลําเนา ถ้าสําคัญเท่ากัน แต่ละแห่งเป็นภูมิลําเนา
ถ้าไม่มีที่อยู่แหล่งสําคัญเลย ให้ถือที่อยู่เป็นภูมิลําเนา และท้ายที่สุดถ้าไม่มีที่อยู่แน่นอนเลย ให้ถือว่าที่นั้น
เป็นภูมิลําเนา
4. จากหลักเกณฑ์ที่ว่าบุคคลมีที่อยู่หลายแห่ง ให้ถือแห่งสําคัญเป็นภูมิลําเนานั้น หมายความว่า บุคคล
อาจเลือกถือภูมิลําเนาได้โดยใจสมัคร เพราะเขาจะเลือกเอาที่อยู่ใดเป็นแหล่งสําคัญก็ได้ ส่วนหลักเกณฑ์ข้อ
ที่ว่า บุคคลมีที่อยู่แหล่งสําคัญหลายแห่ง ให้ถือว่าแต่ละแห่งเป็นภูมิลําเนานั้น มีความหมายอยู่ในตัวว่า
บุคคลอาจมีภูมิลําเนาได้หลายแห่ง
5. แม้หลักเกณฑ์มีว่า บุคคลอาจเลือกถือภูมิลําเนาได้ตามใจสมัคร แต่มีข้อยกเว้นสําหรับบุคคลบาง
ประเภทที่กฎหมายกําหนดภูมิลําเนาให้เลย ได้แก่ ผู้เยาว์และคนไร้ความสามารถ กฎหมายให้ถือภูมิลําเนา
ของผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้อนุบาล ข้าราชการให้มีภูมิลําเนาอยู่ ณ ที่ทํางานประจํา แต่ข้าราชการอาจ
ถือภูมิลําเนาเดิมอีกแห่งก็ได้ คนที่ถูกจําคุก กฎหมายให้ถือเอาเรือนจํา หรือทัณฑสถานที่ถูกจําคุกอยู่เป็น
ภูมิลําเนาจนกว่าจะได้รับการปล่อยตัว ส่วนสามีและภรรยา กฎหมายให้ถือถิ่นที่อยู่ของสามีและภรรยาอยู่
กินด้วยกันฉันสามีภริยาเป็นภูมิลําเนา
6. นอกจากภูมิลําเนาธรรมดาแล้ว บุคคลอาจเลือกเอาถิ่นที่ใดที่หนึ่งเป็นภูมิลําเนาเฉพาะการเพื่อทํา
กิจการอย่างใดอย่างหนึ่งอีกก็ได้
