Page 7 - กฎหมายในชีวิตประจำวัน
P. 7
7
กฎหมายอาญา
1. ลักษณะทั่วไปของกฎหมายอาญาและปรัชญากฎหมายอาญา
1. กฎหมายอาญาจัดอยู่ในสาขากฎหมายมหาชน เป็นเรื่องราวความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับเอกชน โดย
บัญญัติว่าการกระทําใดๆเป็นความผอดและกําหนดโทษที่จะลงแก่ความผิดนั้น
2. กฎหมายอาญามีความมุ่งหมายที่จะรักษาความสงบเรียบร้อยของสังคม ให้สมาชิกของสังคมมี
ความปลอดภัยในชีวิต ร่างกาย และทรัพย์สิน
1.1 ลักษณะทั่วไปของกฎหมายอาญา
1. กฎหมายอาญาเป็นกฎหมายที่ว่าด้วยความผิดและโทษ โดย บัญญัติการกระทําเป็นความผิดอาญา
และกําหนดโทษที่จะลงแก่ผู้กระทําความผิดนั้น
2. ในสังคมเริ่มแรก กฎหมายให้อํานาจแก่บุคคลที่จะทําการแก้แค้นต่อผู้กระทําผิด และเมื่อรัฐมั่นคงขึ้น
จึงกําหนดให้มีการชดใช้ค่าเสียหายแทนการแก้แค้น จนในที่สุดรัฐก็เข้าไปจัดการลงโทษผู้กระทําผิดเอง
3. ความผิดอาญาหมายถึง การกระทําหรือละเว้นการกระทําที่กฎหมายบัญญัติเป็นความผิดและ
กําหนดโทษไว้
4. ความผิดอาญาแบ่งแยกได้หลายประเภทแล้วแต่แนวความคิดและความมุ่งหมาย เช่น ตามความ
หนักเบาของโทษ ตามการกระทํา ตามเจตนา ตามศีลธรรม เป็นต้น
5. กฎหมายอาญาเป็นเรื่องระหว่างรัฐกับเอกชน และมุ่งที่จะลงโทษผู้กระทําความผิด ส่วนกฎหมาย
แพ่งเป็นเรื่องเกี่ยวกับสิทธิหน้าที่ระหว่างเอกชนด้วยกัน การกระทําความผิดทางแพ่งจึงไม่กระทบกระเทือน
ต่อสังคมเหมือนความผิดอาญา
1.1.1 ความหมายของกฎหมายอาญา
กฎหมายอาญาจัดอยู่ในสาขากฎหมายมหาชนเป็นกฎหมายที่เกี่ยวกับการกระทําความผิดและกําหนด
โทษที่จะลงแก่ผู้ที่กระทําความผิดนั้น
กฎหมายอาญามี 2 ระบบคือ ระบบกฎหมายของประเทศที่ใช้ประมวลกฎหมาย ซึ่งบัญญัติ
ความผิดอาญาไว้เป็นลายลักษณ์อักษร และระบบคอมมอนลอว์ ซึ่งความผิดอาญาเป็นไปตามหลักเกณฑ์
ในคําพิพากษาของศาล ความผิดในทางอาญาของประเทศที่ใช้ระบบประมวลกฎหมายนั้นถือว่า การ
กระทําใดๆจะเป็นความผิดหรือไม่และต้องรับโทษอย่างไร ต้องอาศัยตัวบทกฎหมายอาญาเป็นหลัก การ
ตีความวางหลักเกณฑ์ของความผิดจะต้องมาจากตัวบทเหล่านั้น คําพิพากษาของศาลไม่สามารถสร้าง
ความผิดอาญาขึ้นได้ แต่ระบบคอมมอนลอว์นั้น การกระทําใดๆจะเป็นความผิดอาญาต้องอาศัยคํา
พิพากษาที่ได้วินิจฉัยไว้เป็นบรรทัดฐานและนําบรรทัดฐานนั้นมาเปรียบเทียบกับคดีที่เกิดขึ้น
