Page 102 - พัฒนาสังและชุมชน

101

7. การใชแรงงาน

แรงงานเปนปจจัยสําคัญอยางหนึ่งในการผลิต ในที่นี้หมายถึงลักษณะทั้งกายภาพและจิตใจ
ในดานกายภาพนั้นเกี่ยวกับเรื่องสุขภาพและอนามัย ความแข็งแรงสมบูรณในการทํางาน สวนดาน

จิตใจนั้นรวมถึงทัศนคติ อุดมการณ ความขยันหมั่นเพียร ความรูสึกรับผิดชอบในการผลิต ลักษณะ

ของแรงงานพอที่แยกแรงงานออกเปน 3 ประเภท คือ

1. แรงงานคน
2. แรงงานสัตว

3. แรงงานเครื่องจักรกลการเกษตร

การใชแรงงานแตละประเภทขึ้นอยูกับจุดมุงหมาย ขั้นตอนการทํางาน คาใชจาย และ

รวมถึงเวลา อยางไรก็ตามแรงงานแตละประเภทก็อาจจะสามารถใชรวมกันได ขึ้นอยูกับกิจกรรม

และขั้นตอนการผลิต สําหรับแรงงานในลักษณะฟารมขนาดเล็กมีความสําคัญมากตองรูจักใช

แรงงานใหมีประสิทธิภาพ ลักษณะของแรงงานคนอาจพอจําแนกตามภาวะปจจุบันนี้ไดคือ แรงงาน
ในครอบครัว แรงงานจาง และการแลกเปลี่ยนแรงงาน (การลงแขก การเอาแรง) ในแงของเกษตรกร

พยายามสงเสริมใหเกษตรกรใชแรงงานครอบครัวใหมากที่สุดไมควรปลอยใหแรงงานวางโดยเปลา

ประโยชน การใชแรงงานใหมีประสิทธิภาพควรพิจารณา ดังนี้
1. การใชแรงงานที่เหมาะสมกับชนิดของงาน เชน กิจกรรมดานพืชและสัตว

2. การใชแรงงานหรือจัดระบบการกระจายของแรงงานใหเหมาะสม เชน กิจกรรมที่มี

หลายอยางในเวลาเดียวกันหรือเวลาที่ใกลเคียงกัน หรือเวลาที่ตอเนื่องกัน ไดแก การปลูกพืชและ
เลี้ยงสัตว การปลูกพืชหมุนเวียน การปลูกพืชแซม เปนตน

3. การใชแรงงานใหเหมาะสมกับวิทยาการแผนใหมและพื้นบาน เชน วิทยาการการเตรียม

ดิน การปลูก การใสปุย กําจัดศัตรูพืช และการเก็บเกี่ยว ซึ่งบางครั้งวิทยาการสมัยใหมอาจจะมีความ
ยุงยากหรือมีขั้นตอนมากอาจจะทําใหเกษตรกรแบงเวลาหรือแบงงานไมถูกตอง

4. การใชแรงงานแบงตามเพศและอายุกับขั้นตอนแรงงานหรือชนิดของงาน กลาวคือ

การเตรียมดินควรจะเปนเพศชายที่แข็งแรง การปลูกอาจจะเปนทั้งเพศชายและหญิงเชนเดียวกับ

การเก็บเกี่ยวงานหัตถกรรมพื้นบานอาจจะเหมาะกับเพศหญิงทั้งคนแก และหนุมสาว แรงงานเด็ก
อาจชวยใหอาหารปลา อาหารสัตว เปนตน

5. การใชแรงงานผสมผสานหรือทดแทนแรงงานคน สัตว และเครื่องจักรกลการเกษตร

อยางไรจึงกอใหเกิดประสิทธิภาพลดตนทุนการผลิตและประหยัดเวลา

การจัดการเรื่องแรงงานเปนเรื่องที่จําเปนอยางยิ่ง โดยเฉพาะแรงงานในครอบครัวเกษตรกร
ควรจัดการใหมีการกระจายการใชแรงงานไดตลอดป มีกิจกรรมการเกษตรอยางตอเนื่องเพื่อใหมี