Page 60 - E-MODUL LARUTAN ELEKTROLIT DAN NONELEKTROLIT(2)
P. 60

o
                             dul
                             dul
                                                              o


                                                            r
                                                            r
                           o
                                                                  t
                                                                  t
                        M
                           o
                                                                l
                                                                l
                                                                 i
                                                                 i
                                                       ekt
                                       a
                                       a
                                    L
                                    L
                                         r
                                         r
                                          ut
                                          ut
                                              a
                                                      l
                                                   E
                                                       ekt
                                                      l
                                                n
                                              a
                                                   E
                                                n

                                                                                       l
                                                                                       l
                                                                                        e
                                                                                        e
                                                                                    E
                                                                                 n
                                                                               o
                                                                                    E
                                                                                 n
                                                                                          kt
                                                                                                 l
                                                                                                 l
                                                                                                  i
                                                                                                  i
                                                                                               o
                                                                                             r
                                                                                          kt
                                                                                               o
                                                                                             r
                                                                       a
                                                                       a
                      -
                                                                         n
                    E
                                                                     d

                                                                     d
                      -
                        M
                                                                         n
                                                                            N
                                                                            N
                                                                               o
                    E
                    E-Modul Larutan Elektrolit dan Non Elektrolittt
                                 B
                                 B
                                 Berbasis Guided Discovery Learningningning
                                   erba
                                   erba
                                                               ver
                                                                   y
                                                                   y
                                                            co
                                                            co
                                                               ver
                                                                        ea
                                                                           r
                                                                           r
                                                                      L
                                                                      L
                                                                        ea
                                           is
                                              Guid
                                              Guid
                                         s
                                         s
                                           is

                                                        Dis
                                                        Dis
                                                    ed
                                                    ed

                       Salah     s atu      co n to h           y an  jelasnya  marilah  kita  pelajariii
                                                                         a
                                                                             m
                                                                         a
                       Salah satu  contoh    yanggg
                       Salah
                                                                             m
                                                                                 r
                                                                                  ilah
                                                                                  ilah
                                                                               a
                                                                               a
                                                                                 r
                                                                        y
                                                   y
                                                    an
                                                                jelas
                                            to
                                              h
                                          n
                                                                jelas
                                                                      n
                                                                      n
                                                                        y
                                       co
                                  atu
                                 s

                                                                                         k
                                                                                                p
                                                                                         k
                                                                                                  elajar
                                                                                           ita
                                                                                           ita
                                                                                                  elajar

                                                                                                p
                                         s
                                                                bab
               s
               s
                                                                b
                                                                                                       h
                                                                  ab
                                     i
                                             elu
                                     i
                                                     y
                          d
                                                 m
                                                                                                    g
                          d
                 u
                                                                                                     u
                                                 m
                                         s
               sudah  dipelajari  sebelumnya,a,a,               b ab     in     dengan        s u n g g u h
                                                     y
                                                    n
                                             elu
                                                                                                  g
                                                    n
                                          eb
                                                                                              sungguh---
                                                                                d
                  d
                                                                                              s
                              elajar
                                                                                d
                                                                                  en
                                                                                     g
                                                                                     g
                                                                                       an
                                                                                       an
                                                                                  en
                    ah
                           ip
                           ip

                 u
                                                                                                 n

                                                                                               u
                                                                         ini i i
                  d
                    ah
                                          eb
                              elajar
                                                                         in
                            r
                               tan
                             u
                 aitu
                                       NaC
                                       NaC
                                                                        u
                                                                        u
                                                                      g
                                                                     g
                                                                      g
               yaitu
               y aitu     la r u tan   NaCl l l   d ap          sungguh...
               y
                                                                         h
                                                                         h
                                                                s
                                                                s
                                                    ap
                                                  dapatatat
                                                  d
                                                                   n
                                                                     g
                                                                   n
                                                                 u
                                                                 u
                          la
                          larutan
                                        u
                                an

                                an
                  e
               menghantarkan  arus    listrik...

                     g
                  e
                     g
               m
                                                 lis
                                                    tr

                                          s
                                          s
                                                 lis
                                        u


               m

                                                    tr
                                       r
                   n
                                                      ik
                                                      ik
                           tar
                                      a
                                      a
                       h
                           tar
                       h
                        an
                   n
                               k
                               k
                                       r
                        an

                                                                           P
                                                                         o

                                                                           P
                                                                      Info Pentinggg
                                                                                  n
                                                                       nf
                                                                                  n
                                                                             enti
                                                                             enti
                                                                       nf
                                                                      I
                                                                      I
                                                                         o

               Na
               Na


                                    ian
                                    ian



                                             as
                               m
                               m
                                                     ad
                                               ih
                                             as
                                                     ad
                            d
                             e
                   m
                       n
                             e
                       n
                            d
                   m
               Namun  demikian  masih  adaaa
                                 ik
                                 ik
                                          m
                      u
                      u
                                          m
                                               ih
                                                                                     ar
                                                                                             d
                                                                                                p
                                                                                       u
                                                                              eb
                                                                             y
                                                                                              a
                                                                         Pen
                                                                         Penyebab larutan dapatatat
                                                                                 ab
                                                                                          an
                                                 en
                                       m
                                             a
                                                d
                 er
                                           n
                                         a
               pertanyaan,  bagaimana  dengananan
               p er tan y aan , ,      b ag ai m a n a   d en g          Pen y eb ab     l l ar u t t an     d a p
                                                    g
                                     ai
               p
                    tan
                       y
                                  ag
                                b
                         aan
                                                                                       a
                                                                              g
                                                                         menghantarkan arusss
                                                                                             u
                                                                                    ar
                                                                                           ar
                                                                         m
                                                                               h
                                                                                an
                                                                                         n
                                                                           en
                                                                                      k
                                                                         m en g h an t t ar k a n     ar u
                  is
                 r
                    tal
                                                 k
               kristal NaCl?  Apakah  kristaltaltal
               k
                                           ah
                                     Ap
                                l?
                          NaC
                                                    is
               k r is tal  NaC  l?      Ap ak ah      k r is             l listrikkk
                                        ak
                                                   r
                                                                            t
                                                                          i
                                                                          i
                                                                            r
                                                                          s
                                                                             i
                                                                          s
                                                                             i
                                                                         l
                                                                            r
                                                                            t
                                                                                          p
                                                                               el
                                                                                          p
                                                                             t

                                                                                            d
                                                                             t

                                                                                           a
                                                                                            d
                                                                                           a
                                                                                    r
                                                                                       l
                                                                                       l
                                                                         Si
                                                                                 e
                                                                                 e
                                                                         Si
                                                                                    t
                                                                                     o
                                                                                     o
                                                                                  k
                                                                                  k
                                                                                    t
                                                                                       i
                                                                                    r
                                                                                        t

                                                                           fa
                                                                           fa
                                                                                        t
                                                                                       i
                                                                         Sifat elektrolit padaaa

                                                                               el
                                                    k
                         d
                                                 tar
                                              an
                                              an
               NaCl  dapatatat
                                                 tar
                                                    k
                                           g
                                        en
                          ap
               NaC   l   d ap        menghantarkananan                   s en y aw a  i i o n     d an     k o v al e
                                           g
               NaC
                                            h
                                     m
                     l
                                     m
                                            h
                                        en
                                                                         senyawa ion dan kovalennn
                                                                         s
                                                                                     n
                                                                                    o
                                                                                 a
                                                                              aw
                                                                                                al
                                                                          en
                                                                                                  e
                                                                             y
                                                                                               v
                                                                                       d
                                                                                         an
                                                                                              o
                                                                                            k

                      lis
                         tr
                           ik
                    s
                  u
                    s
                              ?
                              ?
                      lis
                         tr
                           ik
                  u

               ar
               ar
               arus  listrik?...


                               aan
                                               m
                           b
                                                   s
                                                 a
                                     ik
                            ed
                                                    in
                       Per b ed aan  ik atan   m a s in g
                       Per
                                                      g
                       Perbedaan ikatan masing---
                                       atan
                                                                      I
                                                                       s
                                                                      I s t i i l l a h  P ent i i n
                                                                        t
                                                                      Istilah Pentinggg
                                                                            h
                                                                               P
                                                                                     n
                                                                                ent
                                                                           a
                     in
                                y
                                                   ak
                       g
                                             g
                                              a
               m  a s in g      s en y awa      ju g a   ak
               masing  senyawa  juga  akananan
               m
                                  awa
                  a
                                          ju
                             en
                   s
                            s
                                                                                  d
                                                                          E
                                                                                 o
                                                                            ek
                                                                          Elektrodaaa
                                                                          E l l ek t t r r o d
                            ar
                       en
                      p
               mempengaruhiii
               m
               m  e m p en g ar u h      k e m a m p u
                   m
                                            m
                                                    u
                                                m
                                               a
                  e
                                         kemampuananan
                                         k
                                           e
                              u
                          g
                                h
                                                   p
                                                                                s
                                                                                       d
                                                                          Reaksi oksidasiii
                                                                          Reak
                                                                                     s
                                                                                    k
                                                                                        as
                                                                          Reak  s i i     o k s i i d as
                                                                                  o
                                                 tar
                    tan
                                                 tar
                                at
                                at
                           d
                             ap
                             ap
                           d
                                                    k
                                                    k
                                        en
                                           g
                                        en
                                     m
                                     m
                                           g
                                              an
                                              an
                    tan
                                            h
                                            h
                   u

               lar
                   u
               larutan  dapat  menghantarkananan                          Reaksi reduksiii
               lar

                                                                                 i
                                                                                 i


                                                                                         s
                                                                          Reak
                                                                          Reak
                                                                                s
                                                                                         s
                                                                                s
                                                                                  r
                                                                                   ed
                                                                                   ed
                                                                                       k
                                                                                       k
                                                                                      u
                                                                                  r
                                                                                      u
                                                                                     o
                                                                              y
                                                                              y
                                                                          Sen
                                                                                     o
                                                                          Senyawa ionikkk
                                                                          Sen
                                                                                     i
                                                                                   a
                                                                                        i
                                                                                        i
                                                                                   a
                                                                                       n
                                                                               aw
                                                                               aw
                                                                                       n
                                                                                     i
               ar
               arus  listrik  atau  tidak.  KalianKalianKalian
               ar u s      lis tr ik      atau      tid ak . .
                            ik
                          tr
                       lis
                                       tid
                                           ak
                                atau
                  u
                    s
                                                                                         al
                                                                                       v
                                                                                   a
                                                                               aw
                                                                          Senyawa kovalenenen
                                                                          Sen y aw a  k o v al
                                                                                     k
                                                                          Sen
                                                                              y
                                                                                      o
                   tu
               ten tu      m as ih      in g at      b ah wa   NaC
                          as
                                          ah
                                        b
                                             wa
               ten
                       m
                                   g
               tentu  masih  ingat  bahwa  NaClll
                                in
                                                  NaC
                                     at
                            ih
               ad
                                y
                  alah
                           s
                             en
               ad alah            s en y a wa      io n , ,           k ar en
                                   wa
                                                k
                                                  ar
                                        io
                                                     en
                                 a
               adalah    senyawa  ion,    karenaaa
                                           n
                                                                                  P
                                                                             a
                                                                      M
                                                                                    ent
                                                                      Mengapa Penting ???
                                                                              pa
                                                                         eng
                                                                                          g
                                                                                        n
                          k
                       tu
                                                       n
                   b
                                e
                             m
                    en
               terbentuk  melalui  ikatan    ion,,,
                                           atan
                                                    io
               ter
                                 lalu
               ter b en tu k      m e lalu i   ik atan           io n  M eng a pa     P ent i i n g
                                      i
                                         ik
                                   y
                                               l
                                                    al
                               s
                    an
               s ed an g k an         s en y awa  HC l  ad al
                                          HC
                          an
                 ed
                       g
                                    awa
               s
                                en
                                                 ad
               sedangkan  senyawa HCl adalahahah
                        k
                                                                                          h
                                                                        Untuk mengetahuiii
                                                                              k
                                                                             u
                                                                             u
                                                                                m
                                                                                  en
                                                                                      e
                                                                                        a
                                                                                      e
                                                                                     g
                                                                                        a
                                                                                          h
                                                                              k
                                                                                        t
                                                                                        t
                                                                            t
                                                                                     g
                                                                         U

                                                                         U
                                                                                m
                                                                            t

                                                                           n
                                                                                  en
                                                                                           u
                                                                           n
                                                                                           u
                                                k
                     awa
                                  o
               s
               senyawa    kovalen    karenaaa
               s en y awa         k o v al en           k ar en
                                    v
                                                     en
                    y
                                     al
                                                  ar
                                k
                                        en
                 en
                                                                                 ab
                                                                          e
                                                                         p
                                                                        penyebab larutannn
                                                                                        t
                                                                                 ab
                                                                                     aru
                                                                                     aru
                                                                          e


                                                                                         a
                                                                                         a
                                                                             y
                                                                             y
                                                                         p
                                                                                        t
                                                                                    l
                                                                              eb
                                                                              eb
                                                                                    l
                                                                           n
                                                                           n
                                                 ik
                                                 ikatanatanatan
                          k
                                       lalu
               ter b en tu k         m e lalu    ik                     elektrolit dapattt
               terbentuk
               ter
                   b
                                    m
                       tu
                                    melalui i i
                    en
                                      e
                                                                                       a
                                                                                       a

                                                                                   d
                                                                                     ap
                                                                                     ap
                                                                                   d
                                                                                 i
                                                                                l
                                                                                l
                                                                                 i

                                                                                  t
                                                                                  t
                                                                              r
                                                                           e
                                                                           e
                                                                              r
                                                                         el
                                                                         el
                                                                            k
                                                                             t
                                                                               o
                                                                             t
                                                                               o
                                                                            k


                                                                                    ar
                                                                                          ar
                                                                                    ar
                                                                                       a
                                                                                          ar
                                                                         m
                                                                             g
                                                                             g
                                                                                   t
                                                                                an
                                                                                an
                                                                                       a
                                                                                      k
                                                                                      k
                                                                           en
                                                                           en
                                                                                             u
                                                                        menghantarkan arusss
                                                                                             u
                                                                                        n
                                                                               h
                                                                                   t
                                                                                        n
                                                                         m
                                                                               h
                                              awa
                                    a
                                                      in
                    alen
               kovalen.  Kedua  senyawa  iniii
               k o v alen . .      Ked u a   s en y awa   in
               k
                 o
                                  u
                             Ked
                                            y
                                         en
                   v
                                        s
                                                                         l
                                                                            r
                                                                         i
                                                                         l
                                                                        listrikkk
                                                                           t
                                                                           t
                                                                            r
                                                                          s
                                                                          s
                                                                             i
                                                                         i
                                                                             i
                         b
                                        u
                                                   s
                                               b
                                                 er
                                    lar
                                 k
               d
                                                     if
               dalam  bentuk  larutan  bersifatatat
                           en
                     m
               d ala m      b en tu k      lar u tan      b er s if     Untuk mengetahui sifatatat
                                         tan
                 ala
                              tu

                                                                                      e
                                                                                               i
                                                                                               i
                                                                                                f
                                                                                                f
                                                                                      e
                                                                                              s
                                                                         U
                                                                         U
                                                                                              s
                                                                                     g
                                                                                     g
                                                                             u
                                                                                m
                                                                                        a
                                                                                  en
                                                                                  en
                                                                             u
                                                                                        t
                                                                                          h
                                                                                          h
                                                                              k
                                                                                        a
                                                                                        t
                                                                              k
                                                                                           u


                                                                                             i
                                                                           n
                                                                           n

                                                                                             i
                                                                                m
                                                                            t
                                                                            t
                                                                                           u
                                                                                         s
                                                                                         s
                                                                                            n
                                                                                       a
                                                                                            n
                                                                                             y
                                                                                             y
                                                                                              aw
                                                                                              aw
                                                                                          e
                                                                                       a
                                                                                          e
                                                                                  t
                                                                           e
                                                                                   p
                                                                           e
                                                                               o
                                                                                  t
                                                                                   p

                                                                                l
                                                                                 i
                                                                                 i
                                                                                l

                                                                         el
                                                                             t
                                                                             t
                                                                            k
                                                                              r
                                                                              r
                                                                            k
                                                                               o
                                                                                     ad
                                                                                     ad
                                                                         el
                                                                        elektrolit pada senyawaaa
                                                    m
               el
                                        ah
                                 Apakah
                                                 semuaaa
                  ek
                                                  e
                                                 s
                                 Ap
                       o
               el ek tr o lit.   Ap  a k ah      s e m u
                                       k
                     tr
                                                      u
               elektrolit.
                                     a
                        lit.
                                                                         i
                                                                        ionik dan senyawaaa
                                                                               d
                                                                               d
                                                                                    s
                                                                         i
                                                                                     e
                                                                           n
                                                                                      n
                                                                                      n
                                                                           n


                                                                                     e
                                                                                    s
                                                                                       y
                                                                                       y
                                                                                a
                                                                            i
                                                                                  n
                                                                             k
                                                                             k
                                                                                  n
                                                                                a
                                                                                         aw

                                                                            i
                                                                         o
                                                                         o
                                                                                         aw

                                               k
                                               k
                    y
                                                  v
               s en y         ion  dan  kovalenalenalen                 kovalen...
                              io
                              io
               senyawaawaawa
               s
                                                o
                                                  v
                                                o



                 en
                                 n
                                 n

                                      d
                                      d
                                        an
                                        an
                                                                               e
                                                                         k
                                                                                n
                                                                          o
                                                                                n
                                                                          o
                                                                               e
                                                                           v
                                                                           v
                                                                         k
                                                                              l
                                                                             a
                                                                             a
                                                                              l
                     if
                                      ?
                       at
                                   lit
                 er
                    s
                                                k
                                           n
                                  o
                                tr
               b
               bersifat  elektrolit?,  untuk  lebihihih
               b er s if at   elek tr o lit ? , ,      u n tu k      leb
                                             tu
                                          u
                           elek
                                                   leb
                                                                                                         5
                                                                                                         5
                                                                                                         5444
                     KELAS X SMA/MAAA
                     KE
                            S
                     KE  L A S     X  S M A / / M
                               X
                                  S
                                         M
                          A
                                    M
                                      A
                         L
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65