Page 63 - E-MODUL LARUTAN ELEKTROLIT DAN NONELEKTROLIT(2)
P. 63

d
                                                                     d
                           o
                                              a
                                                n

                                                   E
                                                n

                           o
                    E-Modul Larutan Elektrolit dan Non Elektrolittt
                    E
                                          ut
                                                                         n
                    E
                                                                       a
                                                                       a
                                                                         n
                                              a
                                                              o
                                                              o
                                                      l
                                                       ekt
                                                       ekt
                                                            r
                                                            r
                        M
                        M
                                                      l
                                                   E
                                                                 i
                                                                  t
                                                                  t
                                                                 i
                                                                l
                                                                l
                      -
                      -
                                                                                          kt
                                    L
                                                                                             r
                                                                                          kt
                                    L
                                                                                       l
                                                                                       l
                                                                                        e
                                                                                        e
                                                                                                 l
                                                                                                 l
                                                                                                  i
                                                                                                  i


                                                                                             r
                                                                                               o
                                                                                               o
                                                                               o
                                                                               o
                                         r
                             dul
                                                                            N
                                                                            N
                             dul
                                         r
                                       a
                                                                                    E
                                                                                    E
                                       a
                                                                                 n
                                          ut
                                                                                 n
                                                        Dis
                                         s
                                 B erba  s is  Guid ed     Dis co ver y  L ea r
                                 Berbasis Guided Discovery Learningningning
                                   erba
                                                    ed
                                              Guid
                                 B
                                           is
                                                                   y
                                                               ver
                                                                      L
                                                                           r
                                                                        ea
                                                            co
                                                                            a
                                 k
                                                                            a
                                                                                     an
                                                                               leleh
                                                                               leleh
                                         d
                                                                         ad
                                                                        p
                                           a
                                         d
                                 k
                                                                         ad
                                                                                     an
                                                                                               l
                                                                                             C
                                   m
                                  i
                                                                                               l
                                  i
                                                                                                 ad
                                                                                                 ad
                                     ia
                                     ia
                                                                                         Na
                                   m
                                                                                             C
                                                                                         Na
                                           a
                                                     es
                                                     es
                                                                o
                                                                 lis
                                                                 lis
                                                   s
                                                   s
                                                              tr
                                                        elek
                                                        elek

                                                                o
                                                              tr

                                                  o
                                                                        p


                                             i
                                            r
                                            r
                                             i
                                                 r
                                                 r
                                                  o
                                                                    is
                                               p
                                               p
                                                                    is
                       Reaksi kimia dari proses elektrolisis pada lelehan NaCl adalahalahalah
                       R
                             s
                             s
                       R
                         eak
                              i
                         eak
                              i
                          b
                 eb
                 eb
                           er
                           er
                          b
                       ai
               sebagai berikut:t:t:
               s
               s
                       ai
                                u
                    ag
                              ik
                                u
                              ik
                    ag
                                                                    →
                                                                    →
                                                           +++
                                               (
                                                       Na
                                                       Na
                                             a
                                     Kato
                                                      2
                                                      2
                                     Katoda (-) : 2Na + 2e → 2NaNaNa          ( ( (l)))
                                               (
                                     Kato
                                                 )
                                                 )
                                                                  e
                                                                 2
                                                                  e
                                                                        2
                                                   :
                                                   :
                                           d
                                                                        2
                                           d
                                                              +
                                                -
                                                -
                                                                 2
                                             a
                                                              +
                                                             l
                                                                              l
                                                                              l
                                                            (
                                                            (l)))
                                                             l
                                                            (
                                                              →
                                                              →
                                                                  C
                                                                  C
                                            a
                                              (
                                            a
                                           d
                                           d
                                               +)
                                         o
                                               +)
                                              (
                                         o
                                     Anoda (+) : 2 Clll   --- ( ( (l)))  → Clll 2 ( (  + 2eee
                                                                         +
                                     An
                                     An
                                                                         +
                                                                            2
                                                                            2


                                                       C

                                                   :
                                                     2

                                                     2


                                                   :
                                                       C
                                                                     2(g)g)g)
                                                            l
                                                            l
                                                                     2
                                                          →
                                                              2
                                                               Na
                                          +++         ---
                                                   C
                                                   C
                                     2
                                                          → 2Na + Clll
                                     2NaNaNa  ( (l)))  + 2Clll  (l)))  →     2 Na ( (l)))  +  C  2 ( (
                                                                         C
                                              +
                                              +
                                                                      +
                                                 2
                                                 2
                                     2
                                                                    l
                                                                    l
                                                                            2(g)g)g)
                                                                            2
                                            l
                                                       l
                                                       l
                                            l
                                            (
                                                      (
                                                                   (
                                                      (
                                lar
                                                                          n
                                                                           i
                                                                               b
                                                                            m
                                                                                u
                                     tan
                                                 elek
                                   u
                                                                 ak
                                                              tid
                                                          lit
                                                      tr
                        Pad  a   lar u tan      n o n      elek tr o lit   tid ak      m e n i m b u lk an      n y a la   la m p
                        Pada  larutan  non  elektrolit  tidak  menimbulkan  nyala  lampuuu
                                                                        e
                                                                      m
                                                        o
                        Pad
                                                                                  lk
                                                                                              la
                                                                                           y
                                                                                                    m
                                            o
                                              n
                                                                                                  la
                                                                                         n
                                                                                                      p
                                                                                            a
                                          n
                             a
                                                                                     an
                               d
                                                    n
                                                                                                u
                                                               ar
                                                                                             u
                                                                       lis
                                                                                               b
                                                                  u
                                                                   s
                                                                                                   g
                                                         k
                                                                                                  n
                                                                                                       a
                                                                                                     k
                                           en
               atau       tid ak      d ap at   m en g h an n tar k an      ar u s      lis tr ik      b ila           d ih u b u n g k a
                       tid
                                    at
               atau
                                                          an
               atau  tidak  dapat  menghanntarkan  arus  listrik  bila    dihubungkannn
                                                     tar
                                        m
                                 ap
                                                                          tr
                                                                            ik
                                               h
                                                                                           ih
                                              g
                          ak
                                                                                         d
                                                 an
                                                                                  ila
                                                                                b
                                                                              ad
                 en
                                                                                        lar

                                                                                        lar



                                                        s
                                                        s
                                                                                                    g
                                                                                                      u
                                                                                 alah

                                                                                 alah
                                                         atu
                                                         atu
                                                                              ad
                 en

                                                                                                    gulalala

                    g
                    g
                                                                      h
                                b
                                                                         y
                                 er
                                 er
                                                                                             ta
                                                                       n
                                                                                           u
                                                                       n
                                                                      h
                                                                                             ta
                                                                                           u
               d
                                                                           a
                      an
               dengan  sumber  listrik,  salah  satu  contohnya  adalah  larutannn                  g u
                                                                           a
                                b
                                                               co
                                                               co
                                                                   to
                                                                         y
                                                                   to
               d
                                                                  n
                                                                  n
                      an

                                       s
                            u
                             m

                                               s
                          s
                                             ,
                                         tr
                                       s

                                                 alah
                                               s
                                          ik
                                             ,
                                                 alah
                             m
                          s
                                     li

                            u

                                     li
                                         tr
                                          ik
                                                                id
                                         etik
                                   la
                                                                                               m
                                                                            r
                                                                                                  en
                                                                                      te
               ( C 666 H 121212 O 666 ) . .         Gu la  k etik a  d ilar u tk an     d id ala m     ai r     tid ak     te r u r ai  m en jad
                                                               d
                    H
                                                  ilar
                                                                                        r
                                                                                           r
                                                                       m
                           )
                                                                                         u
                                        k
                                                                          ai
               (
               (C H O ).  Gula ketika dilarutkan didalam air tidak terurai menjadiii
                               Gu
                                                                                            ai
                                                                   ala
                                                 d
                                                        tk
                                                       u
                                                                              tid
                        O
                C
                                                                                  ak
                                                           an
                                              a
                                                                                                     jad
                                                                   jad
                                                                                                     u
                                                                   jad
                                                                               lek
                                                                                                     u
                                                                               lek
                                       n
                  n
                                       n
               io
                  n
                                                                  n
                                      a

                                                                  n
                                                          t
                                                         u

                                                                       i
                                                                                         o
                    -
               io

                    -
                                                                       i
                                                 a
                                                 a
                                                                                          l
                                                         u
                     io
                                                                                           ek
                                                                                         o
                                                                                           ek
                                      a
                                                                                          l
                                             an
                     io
                                             an
                                                          t
                                                                             o
                                                                                                l
                                                                                                l
                                           h
                                                                                     -
                                    k
                                                                                                   g
                                    k
                                                                                                   g
                           m
                                           h
                                                     lar
                                                                             o
                                                                                    l
                                                                                    l
                                                     lar
                                                              m
                                                              m
                                                                                     -
                       n
                       n
                                                                                   u
                           m
                                                                                   u
                                                                                      m
                                                                e
                                                                                              u

                                                                                              u
                                                                e
                                                y
                                                                           m
                              elain
               ion-ion  melainkan  hanya  larut  menjadi  molekul-molekul  gula,la,la,
                              elain
                                                                                      m
                                                y
                                                                           m
                                                ter
                                                                               n
                                                                                   ele
                                                                             o
                                                                                        tr
                                        g
                                                                            non  elektrolit. Untukkk
                             lar
                                                                                       k
                                                                            n
                 eh
                                  tan
                        g
                                          u
                      g
                                                                                            lit
                                                              lar
                                 u
                                                                  u
                                                                                                  Un
                                                    m
                         a
                                                      as
               s
               s eh in g g a  lar u tan      g u la  ter m as u k      lar u  n o n      ele k tr o lit . .  Un tu
                    in
               sehingga larutan  gula termasuk  larutantantan
                                                         u
                                                                                                      tu
                                            la
                                                          k
                                                                                          o
                                                                                                p
                                                              ir
                                           a
                                              p
                         a
                                   ai
                                          n
                                                                                                    tik
                                                                              ah
                                      m
                                                      aan
                                                                                 an
                                                            al
                                               er
                                                                                     p
                                                                            d
                                ag
                                                                                                  ar
                                                                                               -
                   m
                                                                                       ar
                                                                    p
                                                                      er
                                                  b
                                                                                             el
               m
                          m
               memahami bagaimana perbedaan aliran perpindahan partikel-partikelelel
                                                                        p
                                                   ed
                  e
                                                                                         tik
                                                                an
                               b
                                                                          in
                                        a
                      ah
               m  e m ah a m i i     b ag ai m a n a  p er b ed aan     al ir an     p er p in d ah an     p ar tik el - p ar tik
                                                                                   o
                                                                                   o
                                           u
                                                                                           tr

                                                                                                       b
                                                                                                       b
                                                                                           tr
                                                                                 n
                                                                                 n

                                                                                                    co
                                                                                             o
               b
               bermuatan  dalam  larutan  elektrolit  dan  larutan    nonelektrolit,  cobaaa
                                                                                             o
               b
                                                                                               lit,
                                                                                               lit,
                                                                                      elek
                                                                                      elek
                                           u
                                                                                    n
                                                                                                    co
                                             tan

                                ala
                                             tan

                                                                                    n

                          an
                                                  elek
                                                                     lar
                    m
                                                                     lar
                          an
                      u
                                                  elek




                                                                          tan
                                ala
                                                                          tan
                                        lar
                    m
                                        lar
                                                                         u
                                                                         u
                      u
                        at
                                                           lit
                        at
                                    m
                              d
                                                       tr
                                                       tr
                                                         o
                                                           lit
                                                         o
                                                               d
                                                               d
                              d
                                                                 an
                                                                 an

                                    m





                 er
                 er

                                          er
               p er h atik an     g a m b ar     b er ik u
               perhatikan gambar berikut:t:t:
                                 m
                          an
                    h
               p
                                               u
                     atik
                                            ik
                                     ar
                               a
                                   b
                                        b
                              g
                 er
                                  (a)a)a)
                                                                              (
                                  (                                           (b)))
                                                                               b
                                                                              (
                                  (
                                                                               b
                                                            ai
                                                                       e
                                                              a
                                     m
                                   a
                                                                   el
                                              Mo
                                                        n
                                                                                  p
                                           6
                                        ar
                                                                n
                                                                  s
                                                                            o
                                       b
                                                   e
                                 G
                                                                         k
                                                  d
                                 G a m b ar  6 . .  Mo d e l l     ra n g k ai a n     s el     e l l e k t t r r o l l i i s i i s     p ad
                                                           k
                                                                     e
                                                         g
                                 Gambar 6. Model rangkaian sel elektrolisis padaaa
                                                                               s
                                                      ra
                                                                                 s
                                                                                    ad
                                                     o
                                 (a) Larutan Elektrolit,  (b) Larutan  Non Elektrolittt
                                 (a)
                                      aru
                                                    r
                                                                              E
                                                               L
                                 (a)  L aru t t an     E l l ek t t r o l l i i t t , ,         (b )  L aru t t an         N o n     E l l ek t t ro l l i i
                                                                aru
                                           an
                                                                            n
                                                                           o
                                                 ek
                                     L
                                                                         N
                                              E
                                                                                    ro
                                                             )
                                                           (b
                                                                     an
                                                                                 ek
                                                                                                   5
                                                                                 a
                                                                                 a
                                                                                                  1
                                                                                                   5
                                                                                                  1
                                                                                    es
                                                                                    es
                                                                                         E
                                                                                             i
                                                                                           s
                                                                                           s
                                                                             (Prayesa, Esi 2015)))
                                                                                      a,
                                                                                      a,
                                                                                         E
                                                                             (
                                                                             (
                                                                                             i
                                                                                              2
                                                                                              2
                                                                                                0
                                                                                                0
                                                                                  y
                                                                                  y
                                                                              Pr
                                                                              Pr
                                                                                                         5
                                                                                                         5777
                                                                                                         5
                                    M
                                  S
                          A
                     KELAS X SMA/MAAA
                               X
                                         M
                     KE
                            S
                                      A
                     KE  L A S     X  S M A / / M
                         L
   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68