Page 50 - ทักษะการเรียนรู้ (ทร21001) ม.ต้น

43

ชีวิตของนายเล็กในระยะตนไมแตกตางจากชาวบานบานบัว หรือหมูบานใกลเคียงที่ตั้งอยูเชิง

เทือกเขาภูพาน ขณะนั้นปาลดความอุดมสมบูรณไปมากจากการที่ชาวบานถางปา เพื่อปลูกบอตั้งแต

พ.ศ. 2507 และเพื่อปลูกมันสําปะหลัง ตั้งแตป พ.ศ. 2513 นายเล็กเองก็ปลูกปอตั้งแตป พ.ศ. 2507 และ

เพื่อปลูกมันสําปะหลังตั้งแตป พ.ศ. 2513 นายเล็กเองก็ปลูกปอเพื่อขายอยู 3 ป จากนั้นเปลี่ยนมาปลูก

มันสําปะหลังอีก 3 ป ในระหวางนั้นก็เกิดตั้งคําถามวา ทําไมยิ่งปลูกพืชเศรษฐกิจ ยิ่งจน ยิ่งเปนหนี้สิน

คําตอบที่นายเล็กไดรับมาจากการพูดคุยกับผูเฒาผูแกในหมูบานที่ใหความคิดเรื่อง “เฮ็ดอยู เฮ็ดกิน” หรือ

การใชชีวิตแบบพออยู พอกิน เหมือนในอดีต

ในป พ.ศ. 2530 จึงหันมาศึกษาปาธรรมชาติบทเทือกเขาภูพานใกลบานบัว บานเกิดและบานที่อยู

ในปจจุบัน โดยมีผูเฒาผูแกเปนผูใหความรู จากนั้นจึงจัดระบบชีวิตของตนเองและครอบครัวเสียใหม

โดยใชแนวคิด “ยกปาภูพานมาไวที่บาน” และความคิด “ปลูกทุกอยางที่กิน กินทุกอยางที่ปลูก” นําพืช

พื้นบานประมาณ 200 ชนิดมาปลูกในดินของตนเองประมาณ 5 ไร ไมใชสารเคมี ยาฆาแมลง ถือเปนการ

“สรางปาใหมใหชีวิต” และไดขุดสระน้ํา 2 บอ เพื่อเปน “แมน้ําสายใหมใหครอบครัว” เมื่อทดลองไดผลจึง

ขยายพื้นที่เปน 23 ไรเพื่อใหพอเลี้ยงครอบครัว ซึ่งมีสมาชิก 14 คน ในพื้นที่ปลูกทั้งไมผล ไมใชสอย ไมยืน
ตนหลายชนิด และเลี้ยงทั้งวัว ควาย ไกพื้นบาน ในที่สุดก็สามารถปลดหนี้สินลูกหลานไมตองออกไปทํางาน

นอกบาน “พอฝกใหลูกๆ ทุกคนเปนคนประหยัด ใหขจัดวัตถุนิยม ใหชื่นชมความเปนไท ไมใฝใจในการเปน
ทาส ใหสามารถพึ่งพาตนเอง พึ่งพาธรรมชาติดวยความเคารพเพื่อชีวิตและสิ่งแวดลอม”

ชีวิตคือการศึกษา การศึกษาเพื่อชีวิต

ในชวงปพ.ศ. 2530 – 2532 ศูนยขอมูลทองถิ่นวิทยาลัยครูสกลนคร (ปจจุบัน คือ สถาบันราชภัฏ
สกลนคร) รวมกับสถาบันพัฒนาชนบทอีสาน ไดรวมกันศึกษาวิจัยกลุมชนชาติพันธุเผากะเลิงบานบัว ตําบล

กุดบาก โดยสง นายธวัชชัย กุณวงษ บัณฑิต อาสาสมัครเขามาศึกษาอยูในชุมชนเปนเวลา 2 ป

นายธวัชชัย กุณวงษ ไดตระหนักถึงภูมิปญญาในหมูผูนําชาวบานหลายคน เชน พอเล็ก กุดวงคแกว,

พอเสริม อุดมนา, นายประหยัด โททุมพล, นายคา กุดวงคแกว จากการตั้งกลุมพูดคุยวิเคราะหปญหาในวง

“โส” หรือสนทนากันอยางเปนทางการ กอใหเกิดแนวความคิดรวมกันในการแกปญหาที่เกิดขึ้นกับตนเอง

และชุมชน จึงไดรวมกลุมกันในป พ.ศ.2532 โดยตั้งชื่อกลุมวา “กลุมกองทุนพันธุไมพื้นบาน” ซึ่งในชวงแรก

ไดรวมกันไปศึกษาดูงานการเพาะพันธุหวายที่อําเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร จํานวน 30 คน สวนใหญเปน

คนบานบัว หลังจากกลับมาจากการศึกษาดูงานแลว นายเล็กเปน 1 ใน 13 คนจากกลุมที่เริ่มทําการเพาะ

ขยายพันธุหวายพื้นบานเอง โดยไดรับทุนสนับสนุนจากมูลนิธิหมูบานจํานวน 2,500 บาท