Page 15 - รายงานน้ำโรงเรียน 60 รูปแบบ 1
P. 15
โครงการพัฒนาแหล่งน ้าบาดาลเพื่อสนับสนุนน ้าดื่มสะอาดให้กับโรงเรียนทั่วประเทศ ประจ้าปีงบประมาณ พ.ศ. 2560
การส้ารวจความต้านทานไฟฟ้าจ้าเพาะ (Electrical Resistivity Method)
ค่าความต้านทานไฟฟ้าจ้าเพาะ (Resistivity) หมายถึง ค่าความต้านทานไฟฟ้าจ้าเพาะของชั นดินและหิน
ประกอบด้วยปัจจัยเกี่ยวข้อง คือ น ้าหรือโคลนเจาะในหลุม ชนิดของดินหรือหินโดยตรงและขนาดของหลุมเจาะ มีหน่วย
วัดเป็น โอห์ม-เมตร
ความต้านทานไฟฟ้าของหินเป็นตัวจ้ากัดปริมาณของกระแสไฟฟ้าที่จะไหลผ่านชั นหินนั นๆ ในทางปฏิบัติ
กระแสไฟฟ้าจะถูกส่งลงสู่ดินผ่านขั วไฟฟ้าสองขั ว ซึ่งมีผลให้เกิดความต่างศักย์ระหว่างขั วศักย์ไฟฟ้าอีกสองขั ว ซึ่งอยู่ใน
แนวเส้นตรงเดียวกัน เราสามารถทราบค่าความต้านทานไฟฟ้าจ้าเพาะของชั นดิน หินได้ โดยการค้านวณจากค่า
กระแสไฟฟ้า และค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าที่วัดได้ ณ จุดความลึกใดๆ ในแนวดิ่งของต้าแหน่งที่ส้ารวจ ความต้านทาน
ไฟฟ้าของหินแต่ละชนิดจะขึ นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง ได้แก่ ชนิดของแร่ที่ประกอบขึ นเป็นหิน ความหนาแน่นของเนื อ
หิน ช่องว่างและขนาดรูปร่างของช่องว่าง สิ่งที่แทรกในช่องว่าง ปริมาณความชื นของหิน คุณภาพของน ้าที่แทรกอยู่ใน
เนื อหิน และอุณหภูมิ โดยทั่วไปชั นหินแข็งจะมีค่าความต้านทานไฟฟ้าสูง หินร่วนที่มีขนาดตะกอนใหญ่กว่าจะมีค่าความ
ต้านทานไฟฟ้าสูงกว่าชนิดที่มีตะกอนเล็กกว่า แต่ปริมาณน ้าที่แทรกและคุณสมบัติทางไฟฟ้าของน ้า จะเป็นตัวแปรที่
ส้าคัญที่จะท้าให้ความต้านทานไฟฟ้าของหินเปลี่ยนแปลงไป
รูปที่ 1 กิจกรรมการส้ารวจทางธรณีฟิสิกส์ ด้วยวิธีการส้ารวจความต้านทานไฟฟ้าจ้าเพาะ
2.2 การเจาะบ่อน ้าบาดาล
2.2.1 การจัดเตรียมสถานที่และการติดตั งเครื่องจักรเจาะบ่อน ้าบาดาล
การตั งเครื่องจักรบ่อ
- การติดตั งเครื่องจักรเจาะบ่อ ควรค้านึงถึงความสะดวกในการท้างานและความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน
และควรหันหน้ารถเจาะออกทางด้านถนน หรือทิศทางที่สามารถน้าเครื่องจักรออกจากจุดเจาะได้ทันท่วงที ถ้าหากเกิด
ปัญหากับการเจาะบ่อ เช่น บ่อพังจนแก้ไขไม่ได้ หรือเกิดภัยธรรมชาติ
- ไม่ติดตั งเครื่องจักรเจาะบ่อใกล้สายไฟฟ้าแรงสูง
- ไม่ติดตั งเครื่องจักรเจาะบ่อใกล้สิ่งปลูกสร้างจนเกินไป เช่น หอถังสูง
- ไม่ติดตั งเครื่องจักรเจาะบ่อในพื นที่ลาดเอียงมากๆ
ส้านักทรัพยากรน ้าบาดาล เขต 10 อุดรธานี หน้า 10
