Page 9 - รายงานโครงการน้ำอุปโภค-บริโภค ปี60

โครงการพัฒนาแหล่งน้ําบาดาลเพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ําอุปโภค - บริโภค ประจําปีงบประมาณ 2560

บทที่1
บทนํา

1. ความเป็นมา

ภาวะภัยแล้งที่ก่อให้เกิดปัญหาขาดแคลนน้ําอุปโภคบริโภคในประเทศไทย ได้เกิดขึ้นเป็นประจําทุกปี ในช่วง
ฤดูฝนระยะที่ฝนทิ้งช่วง ระหว่างปลายเดือนมิถุนายน - กรกฎาคม และช่วงฤดูหนาวต่อเนื่องจนถึงฤดูร้อน ระหว่าง
ปลายเดือนตุลาคม - เมษายน ทําให้ปริมาณน้ําไม่เพียงพอต่อการอุปโภคบริโภคและการผลิตทางเศรษฐกิจ

โดยเฉพาะการเกษตรกรรม ในระยะ 8 ปีที่ผ่านมา (ปี 2547-2555) ภาวะภัยแล้งมีความถี่และรุนแรงขึ้นอย่าง
ต่อเนื่อง สร้างความเสียหายรวมกันคิดเป็นมูลค่ากว่า 12,000 ล้านบาท
ภัยแล้งเกี่ยวข้องโดยตรงกับปริมาณน้ําฝนที่ตกในแต่ละปี ประเทศไทยมีฝนตกเฉลี่ยทั้งปีประมาณ 1,425
ม.ม. โดยร้อยละ 80 เป็นฝนที่เกิดจากลมประจําฤดู ได้แก่ ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ (พ.ค. - ต.ค.) และลมมรสุม
ตะวันออกเฉียงเหนือ (ต.ค. - ม.ค.) ที่เหลือเป็นฝนจากลมจร ได้แก่ พายุดีเปรสชั่น พายุโซนร้อน พายุใต้ฝุ่น และ

พายุไซโคลน (พ.ค. - พ.ย.) หากปีใดมีเฉพาะฝนที่เกิดจากลมประจําฤดูกาลโดยไม่มีฝนจากลมจรมาเสริม ปีนั้นจะ
เกิดภาวะฝนแล้ง ในช่วงที่เกิดภัยแล้งรุนแรงที่สุด (ประเมินไว้เป็นเดือนมีนาคม พ.ศ. 2548) มีหมู่บ้านที่ประสบ
ปัญหาภัยแล้งมากถึง 44,519 หมู่บ้านใน 71 จังหวัด (คิดเป็นร้อยละ 60 ของจํานวนหมู่บ้านทั้งหมดทั่วประเทศ)

โดยเป็นหมู่บ้านในภาคตะวันออกเฉียงเหนือถึง 25,745 หมู่บ้าน หรือมากกว่าครึ่งหนึ่งของหมู่บ้านประสบภัยแล้งทั่ว
ประเทศ
ความเสี่ยงต่อภัยแล้งและการขาดแคลนน้ําในอนาคตคาดว่าจะมีมากขึ้น เนื่องจากความต้องการในน้ํา
เพิ่มขึ้น จากการเพิ่มของประชากรและกิจกรรมการผลิตทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ขณะที่การก่อสร้างแหล่งกักเก็บน้ํา

เพิ่มเติม โดยเฉพาะขนาดใหญ่มีข้อจํากัดจากลักษณะภูมิประเทศและการต่อต้าน รวมทั้งแหล่งน้ําที่มีอยู่แล้วทั้งที่
สร้างขึ้น และตามธรรมชาติ ยังมีความจุที่ลดลงจากการตื้นเขินและขาดการบํารุงรักษา
จากเหตุการณ์วิกฤตภัยแล้งดังกล่าวกรมทรัพยากรน้ําบาดาลได้ทําการคัดเลือกพื้นที่ที่มีศักยภาพน้ํา
บาดาลเพียงพอต่อการผลิตน้ําประปาเพื่อการอุปโภคบริโภค และเป็นพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดภัยแล้งของกรมพัฒนา

ที่ดินเพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ําดิบสําหรับการผลิตน้ําประปาเพื่อการอุปโภคบริโภคของประเทศไทย พบว่ามี
พื้นที่ ดังนี้

ระดับภัยแล้ง ศักยภาพน้ําบาดาล

(เพียงพอต่อการผลิตน้ําประปาเพื่อการอุปโภคบริโภค)
เสี่ยงภัยแล้งมาก 1,243 แห่ง
เสี่ยงภัยแล้งปานกลาง 14,677 แห่ง

รวม 15,920 แห่ง

จากผลการศึกษาดังกล่าวกรมทรัพยากรน้ําบาดาลจึงได้เลือกพื้นที่ที่อยู่ในเกณฑ์เสี่ยงภัยแล้งปานกลาง
และมาก มาดําเนินการจัดทํา “โครงการพัฒนาแหล่งน้ําบาดาลเพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ําอุปโภคบริโภค”

ขึ้นเพื่อช่วยให้โดยประชาชนในพื้นที่ประสบภัยแล้งมีน้ําดิบเพียงพอในการผลิตน้ําประปาสําหรับการ อุปโภค
บริโภคอย่างเพียงพอทุกฤดูกาลเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นและเพียงพอต่อการดํารงชีวิตอย่างยั่งยืนตลอดไป

สํานักทรัพยากรน้ําบาดาล เขต 10 อุดรธานี 1-1
กรมทรัพยากรน้ําบาดาล