Page 24 - 400ปีกล้องโทรทรรศน์

กล้องโทรทรรศน์สะท้อนแสงยักษ์ของเฮอร์เชล

ในช่วงต้นศตวรรษที่ 18 ความก้าวหน้าของการสร้างกล้องโทรทรรศน์เป็นไปอย่างเชื่องช้า
แต่เมื่อมาถึงยุคของนักดนตรีชื่อ วิลเลียม เฮอร์เชล (William Herschel) ที่ย้ายมาจากเมือง
ฮันโนเวอร์ (ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของเยอรมนี) ไปยังประเทศอังกฤษและหันมาสนใจเกี่ยวกับ
ดาราศาสตร์ ซึ่งในตอนแรกเฮอร์เชลได้พยายามที่จะสร้างกล้องโทรทรรศน์แบบหักเหแสง แต่ว่า
กล้องโทรทรรศน์ดังกล่าวมีล�ากล้องที่ยาวน่าร�าคาญ (โดยเฮอร์เชลได้ท�ากล้องโทรทรรศน์แบบ
หักเหแสงขึ้นมา 1 ตัว มีขนาดความยาว 30 ฟุต) และเขาได้หันมาให้ความสนใจการสร้าง
กล้องโทรทรรศน์ที่ใช้กระจก ในปี ค.ศ. 1778 (พ.ศ. 2321) เฮอร์เชลได้สร้างกล้องโทรทรรศน์แบบ
สะท้อนแสงหลายตัว โดยหนึ่งในกล้องโทรทรรศน์ที่ประสบความส�าเร็จมากที่สุดของเขามีขนาด
กระจก 6.2 นิ้ว และยาว 2.1 เมตร (7 ฟุต) เฮอร์เชลได้ใช้กล้องโทรทรรศน์นี้ เพื่อรวบรวมแคตตาล็อก
ของดาวคู่ที่ส�าคัญเป็นครั้งแรก และในปี ค.ศ. 1781 (พ.ศ. 2324) เฮอร์เชลได้ค้นพบดาวเคราะห์
ดวงใหม่ที่เรารู้จักกันในปัจจุบัน คือ ดาวยูเรนัส จากการค้นพบนี้น�ามาซึ่งการยอมรับของราชส�านัก
ท�าให้เฮอร์เชลมีรายได้ปีละ 200 ปอนด์ และได้รับอนุญาตให้ท�างานด้านดาราศาสตร์แบบเต็มเวลา

“มันเป็นความสับสนอันยิ่งใหญ่ของลักษณะเสากระโดง บันได และเชือก จากกลาง
ล�ากล้องซึ่งมีขนาดมหึมา…ที่ถูกยกปากกระบอกขนาดมหึมาขึ้นไปบนท้องฟ้ าอย่างท้าทาย”
โอลิเวอร์ เวนเดล โฮล์มส์ (Oliver Wendell Holmes)

จากการที่ได้รับการสนับสนุนในความส�าเร็จของเขา ต่อมาเฮอร์เชลได้ทุ่มเทเป็นเวลาหลายปี
เพื่อสร้างกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่ที่สมบูรณ์แบบ โดยกล้องโทรทรรศน์นี้มีจุดเด่นคือ กระจกที่มี
เส้นผ่านศูนย์กลางเกือบ 19 นิ้ว ห่อหุ้มในหลอดยาว 20 ฟุต บนฐานตามดาวแบบอัลตะซิมุท (Alt
– Az) เช่นเดียวกับกล้องโทรทรรศน์กระจกอื่นๆ ที่กระจกท�าจากโลหะ (ส่วนใหญ่เป็นทองแดงและ
ดีบุก) และกระจกเกิดสีคล�้าได้อย่างรวดเร็ว ดังนั้นมันจะต้องถูกน�ามาขัดใหม่บ่อยครั้ง และที่ฐาน
ของกล้องโทรทรรศน์สามารถเปิดออกและถอดกระจกออกได้ง่าย อีกประการหนึ่งของกระจกคือ
จะต้องน�ามาขัดเงาอยู่เสมอเมื่อต้องใช้งานกล้องโทรทรรศน์

การสังเกตการณ์ของ วิลเลียม เฮอร์เชล ได้รับความช่วยเหลือจากแคโรไลน์ซึ่งเป็นน้องสาว
ของเขาเอง ช่องมองภาพของกล้องโทรทรรศน์ได้รับการติดตั้งอยู่ที่ด้านบนของล�ากล้อง ดังนั้น
การสังเกตการณ์ของเฮอร์เชลได้จากบนแท่นที่สามารถขึ้นหรือลงตามต้องการ แคโรไลน์นั่งอยู่ที่
หน้าต่างภายในบ้านที่อยู่ใกล้เคียง เมื่อเฮอร์เชลส่งสัญญาณด้วยการดึงสตริง เธอจะเปิดหน้าต่าง
และบันทึกการสังเกตของพี่ชายเธอ ในขณะที่เฮอร์เชลส่งสัญญาณลงไปที่เธอ

24 400 ปี วิวัฒนาการกล้องโทรทรรศน์