Page 97 - ACILIM TURKCE DERS KITABI 1.qxd
P. 97

7.E    DÝL BÝLGÝSÝ




           1. ÝSÝM YAPIM EKÝ “-lý”

               Bir yere aitlik, baðlýlýk anlamý katar.

               a, ý : -lý         e, i : -li          o, u : -lu             ö, ü : -lü

               Teksas-lýyým       Pekin-liyim         Ýstanbul-luyum         Bakü-lüyüm



           2. BULUNMA HÂLÝ “-da / -de” “-ta / -te”

               Ýsmin, kendisinde bulunma ifade eden, fiillerle ilgisini gösteren hâlidir.


                  a, ý, o, u ­ da     e, i, ö, ü ­ de                                                   d ­ t
                                                               ...f, ...s, ...t, ...k, ...ç, ...þ, ...h, ...p ­ -ta / -te
                  Ýstanbul - da       Çin - de
                  Arizona - da        Ýngiltere - de          Teksas - ta                    Paris - te




           3. ÞÝMDÝKÝ ZAMAN (-yor)
               Þimdiki zaman eki “-yor” fiil kök ya da gövdelerinin  sonlarýndaki düz geniþ (-a, -e) seslileri daraltýr. Darlaþan
               sesli (-a, -e) iki yuvarlak arasýnda kalýrsa dar yuvarlak (-u, -ü) olur.

               a ­ u                                             e  ­ ü
                                   u                                                     ü
               Örnek: Ali top oyna-yor.                          Örnek: Ayþe þarký söyle-yor.
                      Ali top oynu-yor.                                 Ayþe þarký söylü-yor.
















                                oyna-                                            söyle-
                  Ben     oynu           yor - um                   Ben    söylü           yor - um

                  Sen     oynu           yor - sun                  Sen    söylü           yor - sun
                   O      oynu           yor                         O     söylü           yor

                  Biz     oynu           yor - uz                   Biz    söylü           yor - uz

                  Siz     oynu           yor - sunuz                Siz    söylü           yor - sunuz
                 Onlar    oynu           yor - lar                 Onlar   söylü           yor - lar

                                                                                                                      97
   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102