Page 82 - Electric
P. 82
Special Area
> บริษัท ที แอนด ดี เพาเวอร เทค (ไทยแลนด) จํากัด
ขอแตกตางระหวาง สวิตช, รีเลย
และแมกเนติกคอนแทคเตอร
สวิตช (Switch)
สวิตชใชในการเปด-ปดอุปกรณไฟฟาตางๆ โดยใชหลักการที่สวิตชเปดหรือปดหนาสัมผัส
ซึ่งคลายกับสะพานที่เชื่อมใหกระแสสามารถไหลไดในวงจรไฟฟา หนาสัมผัสปด (Closed
Contact) คือหนาสัมผัสเชื่อมตอกันทําใหกระแสไหลผานได สวนหนาสัมผัสเปด (Open Contact)
คือหนาสัมผัสแยกออกจากกันทําใหกระแสไมสามารถไหลผานได
สวิตชมีหลายประเภทและถูกควบคุมดวยวิธีตางๆ กัน พวกที่ถูกควบคุมดวยแรงจากมนุษย
ไดแก Push-button Switch, Toggle Switch, Foot Switch พวกที่ถูกควบคุมดวยแรงดันไฟฟา
หรือความตางศักย ไดแก Relay, Magnetic Contactor หรือพวกที่ถูกควบคุมดวยแรงอื่นๆ เชน
Pressure Switch, Photo Electric Switch, Level Switch เปนตน
รีเลย (Relay) สรุปก็คือ รีเลยและ Magnetic Contactor มีหนาที่การปด-เปด
รีเลยเปนอุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่ใชในการตัด-ตอวงจรคลายกับ วงจรคลายสวิตช แตสามารถทําการปด-เปดที่คอนขางไวและซับซอน
สวิตช โดยทั่วไปจะเปนแบบ Electromagnetic Relay หรือเรียกวา หลายๆ จังหวะในขณะเดียวกัน เชน ควบคุมใหเปดโหลดชุดแรกพรอมๆ
แบบหนาสัมผัส ประกอบดวยชุดหนาสัมผัส (Contacts) ที่ตอกับแทง กับใหปดโหลดอีกชุดหนึ่ง เปนตน
อารเมเจอร (Armature) และคอยล (Coil) ที่ถูกพันดวยขดลวด เมื่อมีการ Relay : คนทั่วไปเรียกกันคือ “Control Relay” ทนกระแสไฟฟา
จายแรงดันไฟฟาใหกับคอยล (Energize) จะทําใหเกิดสนามแมเหล็ก ไดไมสูง ใชในวงจรควบคุมทั่วไปที่มีกําลังไฟฟาไมมากนัก
แทงอารเมเจอรที่ตอกับหนาสัมผัสจะถูกดูด ทําใหหนาสัมผัสเปลี่ยนการ Magnetic Contactor : คนทั่วไปเรียกกันคือ “Power Relay”
เชื่อมตอเปนตรงกันขาม กลาวคือ ปกติเปด (NO-Normally Open) เปน ทนกระแสไฟฟาไดสูง ใชในการควบคุมกําลังไฟฟาที่มีขนาดใหญ
ปด หรือปกติปด (NC-Normally Closed) เปนเปด และเมื่อตัดไฟที่จาย
ใหคอยล (De-energize) จะทําใหรีเลยกลับสูสถานะปกติ กลาวคือ ขอดีของการใชรีเลยและแมกเนติกคอนแทคเตอร
หนาสัมผัสตางๆ จะกลับสูสภาวะแรกกอนการจายไฟดวยแรงจากสปริง เมื่อเทียบกับสวิตช
แบงออกตามลักษณะการใชงานไดเปน 2 ประเภทคือ 1. มีความปลอดภัยสูง เชน สามารถตอควบคุมระยะไกลได
1. รีเลยกําลัง (Power Relay) หรือมักเรียกกันวาคอนแทคเตอร แทนการสับสวิตชดวยมือโดยตรง ทําใหผูควบคุมมอเตอรปลอดภัย
(Contactor or Magnetic Contactor) ใชในการควบคุมกําลังไฟฟาที่มี จากอันตรายในการตัดตอวงจรกําลังซึ่งมีกระแสไฟฟาคอนขางสูง
ขนาดใหญกวารีเลยธรรมดา 2. สะดวกในการควบคุม เชน ควบคุมใหเปดโหลดชุดแรก
2. รีเลยควบคุม (Control Relay) มีขนาดเล็ก กําลังไฟฟาต่ํา พรอมๆ กับใหปดโหลดชุดอื่นๆ และยังสามารถตอรวมกับอุปกรณอื่นๆ
ใชในวงจรควบคุมทั่วไปที่มีกําลังไฟฟาไมมากนัก หรือเพื่อการควบคุม ได เชน Pressure Switch, Photo Electric Switch, Level Switch เปนตน
รีเลยดวยกันหรือคอนแทคเตอรขนาดใหญ รีเลยควบคุมบางทีเรียกกัน 3. ประหยัดกวาเมื่อเทียบกับการควบคุมดวยมือ เชน หาก
งายๆ วา “รีเลย” ควบคุมดวยมือตองทําการเดินสายไฟของวงจรกําลังไปยังจุดควบคุม
หลังจากนั้นเดินสายไฟไปยังโหลด แตหากควบคุมดวยแมกเนติก
แมกเนติกคอนแทคเตอร (Magnetic Contactor) คอนแทคเตอร สายไฟของวงจรกําลังสามารถเดินไปยังโหลดไดโดยตรง
เปนอุปกรณที่อาศัยการทํางานโดยอํานาจแมเหล็กในการเปด– สวนสายไฟวงจรควบคุมเดินสายจากจุดควบคุมไปยังโหลดใชสาย
ปดหนาสัมผัสในการควบคุมวงจรหรือเรียกวาสวิตชแมเหล็ก (Magnetic ขนาดเล็กกวา ทําใหประหยัดคาติดตั้งในการเดินสาย
Switch) หรือคอนแทคเตอร (Contactor) ก็ได
January-February 2018
p.82-85_special area.indd 82 1/12/18 10:25 AM