Page 25 - Yürüyüş Dergisi 559. Sayısı

Osmanlı Beyliği’nden düzenin sonunu da getirecek olan
Osmanlı devlet geleneğinde Osmanlı Devleti’ne, iş- Rönesans ile birlikte sanattan mi-
gallerle toprak büyüdükçe mariye, edebiyattan müziğe, felse-
toplumsal zenginliğin kaynağı toprak ordu büyüdü, padişahın feden bilime kadar her alanda, pat-
ve işgal bölgelerinden alınan mülkü büyüdü, reaya ve lama denilebilecek derecede ilerle-
vergilerdir. Toprakların, toplanan zanaatkarlar üzerindeki meler olmuştur. Bu dönemin “Yeni-
sömürü büyüdü. Ama bir den Doğuş” anlamındaki Rönesans
vergilerin ve devletin tek sahibi tek tek şey vardı büyümeyen: adını almasının nedeni Antik çağın
hakimi padişah olunca, “adalet Tüm bu zenginliklerin kültür ve sanatının geliştirilmesi ve

mülkün temeli” oldu. Daha fazla ana kaynağı, bilim ve matbaadan baruta, pusulaya kadar
teknikle geliştirilen üretici pek çok yeni icadın keşfedilmesiydi.
toprak, daha fazla haraç alınacak güçler ve buna uygun dü- Tabii yeni kıtaların keşfedilmesi ve
insan, orduyu genişletecek daha fazla şen yeni üretim ilişkileri! sömürgeciliğin yaygınlaşması da yine
Osmanlı devlet gele- bu süreçte başlar.
insan gücü demekti. Ve bunlar yeni
neğinde toplumsal zen- Rönesans’ın ortaya çıkardığı akım-
fetihler için kamçılayıcı bir silah ginliğin kaynağı toprak lardan biri de 16. yy’da “özel mül-
olunca; Osmanlı sarayındaki tüm ve işgal bölgelerinden kiyet”in olmadığı bir toplum düzeni
yasalar, iktidar uğruna ana, baba, alınan vergilerdir. Topra düşüncesini ortaya atan “Ütopik Sos-
ha özgür ve istekli işle- yalistler”dir. Bu düşünceye göre;
kardeş boğma planları ve kurumları, tilsin diye yarıcı olarak toplumun her üyesi hem zanaat hem

kısacası feodal despotluğun vahşi köylülere verilir, kirala- de tarımsal işlerle uğraşır. Toplumun
biçimleri ortaya çıktı. nır, marabacılık gelişir bütün üyeleri günde 6 ya da 4 saat
yine değişmez. Öyleki çalışırlar. Ve bu çalışma ihtiyaçlarını
toprak sahibi, yeri geldi- karşılamak için yeter. Çalışma sonucu
ğinde toprak ile birlikte elde edilen ürünler herkesin ihtiyacına
süreciyle aşılmaya başlamış, dini üzerinde çalışan köylüleri göre dağıtılır... Sayı: 559
kullanan kiliselerin halk üzerinde bile satılığa çıkardığı bilinmektedir. Bu görüşler her ne kadar gerçek-
oluşturduğu baskı bilgiyle alt edilerek leştirilebilir düşünceler olmasa da, Yürüyüş
8- Feodal Toplumun 5 Şubat
dinin etkisi zayıflatılmıştı. toplumsal düşüncelerin gelişmesine 2017
Aynı zamanda tarım ve hayvan- Gelişimiyle Birlikte Çeşitli katkı sağladı. Zaten bu nedenle “üto-
cılığın gelişmesi, zanaatçılığın zen- Düşünce pik” diyoruz. Çünkü bu düşüncelerin
ginleşmesi, tekniğin ilerlemesi üretici Akımları da Çıkmıştı; savunucuları toplumsal gelişmenin
güçlerin gelişmesini de hızlandırmıştı. yasalarını bilmiyorlardı. Varolan top-
Nelerdir Bunlar?
Madenler eritilerek yaygın olarak lum ilişkileri, üretici güçlerin geliş-
kullanılmaya başlanmış, barut bu- Feodal dönem boyunca, toplum- mesini engellemeye başladığında bir
daki eşitsizlik ve sefaletin nedenleri üst toplum aşamasına geçiliyordu.
lunmuş, matbaa ve pusula icad edil-
üzerine çeşitli düşünceler ortaya çıktı. İşte bu yasaya göre feodal toplumdan
mişti. Yeni keşifler ve ticaret yollarının
Bu çağda öne çıkan ve yaygın sonra gelecek toplum kapitalist top-
açılması, deniz taşımacılığının yay-
olarak halkı etkileyen düşüncelerin lumdu. Çünkü üretici güçlerin ge-
gınlaşmasıyla pazarlar da büyümüştü.
başında ise din gelmektedir. Hemen lişmesi o dönem ancak kapitalizme
15. Yüzyıla damgasını vuran bu
gelişmeler “Ortaçağ karanlığı” denilen pekçok dini görüş, çıkış itibariyle geçişle mümkündü.
halkların çeşitli ihtiyaç ve taleplerini Yine feodalizmin bağrında gelişen
dönemin sonunu hazırlarken, feodal
dikkate alarak gelişse de zamanla ve Rönesansın biçimlendiği burjuva
üretim ilişkilerinin dağılıp, parça- egemenlerin elinde bir silaha dönüş-
lanmasını ve kapitalist ilişkilerin or- ideolojisi de bu süreçte oluşmaya
mekten kurtulamaz. Bu çağdaki ge- başladı. “Eşitlik, özgürlük, kardeş-
taya çıkmasını da sağlamıştır.
lişmelerin, buluşların karşısına dikilen lik” temelinde yükselen talepler et-
7- Feodalizm Osmanlı’da en başta dini kurumlar olmuştur. Ör- rafında oluşan bu ideoloji ilk zamanlar
neğin, 1600 yılında evrenin sonsuz doğrudan feodal düzene yöneldi.
Nasıl Gelişti,
olduğunu söyleyen Bruno, Roma Feodal toplumun ekonomik, politik,
Sömürü Nasıl İşliyordu? meydanında yakılarak cezalandırıl- dinsel ve ahlaki temellerini eleştirerek
Osmanlı Devleti, klasik feodal mıştır. burjuva devriminin hazırlanmasına
devlete, onun biçimsel yapılanışına, Ki bugün bile egemenlerin sömürü önemli katkı sağladı.
örgütlenişine, toplumsal iç çelişki- ve zulmünü gizlemek için kullandığı Bu nedenle o dönem burjuvazinin
lerinin ayırt edici özellikleri nedeniyle araçların en başında din gelmektedir. dünya görüşü yani ideolojisi ilerici,
sahip değildi. Merkezi feodal bir ya- Hiç kuşku yok ki bu sürecin en devrimci bir karaktere sahiptir. Ortaya
pıya sahipti. önemli akımı Rönesans’dır. Feodal çıktığı dönemdeki ilerici niteliği, öz-

Kuşatma Altında Dahi Programı Uygulamaktır! 25