Page 26 - Yürüyüş Dergisi 559. Sayısı
P. 26

gürlükçü söylem ve çağrılarıyla işçi  Babai Ayaklanmalarından ardı arkası  runluluktu.
              sınıfını ve yoksul köylüleri de yanına  kesilmeyen Celali isyanlarına ve or-  Kuşkusuz bu süreçte yaşanan ne
              alan burjuvazi feodal sistemi devi-  takça bir yaşamı temel alan Bedreddin  kilisenin etkisinin kırılması ne yeni
              rerek egemenliğini ilan etti...  Ayaklanmalarına kadar halkların is-
                                                                                icatların olması, keşiflerin yapılması
                                               yanı hiç bitmemiş, feodal Osmanlı
              9- Feodal Toplumun               düzenini derinden sarsmıştır.    ne de ayaklanma ve isyanlar çok
              Yıkılmasında                        Hiçbir sömürücü, egemen, dere-  önemli olmakla birlikte feodalizmin
              Halk Ayaklanmalarının            beyi, kral, padişah halkların emeği,  yıkılması için yeterli değildi.  Yeni
                                               alınteri, kanı ve canı üzerine kurulu
              Etkisi Nedir?                                                     bir toplumsal düzenin kapılarını açan
                                               düzenlerinden vazgeçmek istemez.
                 Çıkışı itibariyle köleciliğe göre  Ancak, tarihin çarkı hep ileriye doğru  en başta üretici güçler ile üretim iliş-
              ilerici bir toplum düzenini ifade eden  döndüğünden eskiyen yıkılıp, tarihin  kileri arasındaki  zorunlu uygunluk
              feodalizm, devamında zulümle, zor-  çöplüğüne atılmak zorundadır.  yasasının bozulması ve buna uygun
              balıkla, baskıyla dininde kullanımıyla
              halklar üzerinde korkunç bir sömü-  10- Feodalizmin Sonunu        ekonomik altyapının oluşmasıydı.
              rüyü de beraberinde getirmiştir.  Getiren, Yeni Bir Toplumsal       Yeni üretim anlayışının zorunlu-
                 Sömürü ve zulmün olduğu yerde  Düzenin Ortaya Çıkmasını        luğu ve toplumsal düzenin değişimi
              isyanı kaçınılmazdır. Ortaya çıkış
                                               Sağlayan Ne Oldu?                bu çelişkiler ve çatışmaların çözümü
              sebepleri ve sonuçları farklı farklı
                                                  Köleci üretim tarzı tarihten silin-  sonucu ortaya çıktı. Ticaret haklarını
              olsa da; yüzyıllarca süren feodal dü-
                                               meden önce, artık gelişimi durmuş,
              zende de halkların öfkesi birikmiş                                elinde bulunduran, kapitalist olu-
              ve ayaklanmalar, isyanlar kaçınılmaz  üretici güçlerin gelişimi önünde engel  şumları sağlayan burjuvazi kralların
              hale gelmiştir. Feodal düzenin hemen  olmaya başlamıştı. Aynı kaderi bu  desteğini de yanına alarak, şehirler-
              her aşamasında firarlardan silahlı  kez feodal sistem yaşıyor, bağrında  deki örgütlenmenin ve hareketlili-
              ayaklanmalara kadar çeşitli ayaklan-  yeni bir toplumsal düzen yeşeriyor-
              malar yaşanmıştır. Bu kendiliğinden  du.                          ğinde gücüyle feodalizmi tasfiye et-
      Sayı: 559  ve birbirinden kopuk ayaklanmalar  Şehirlerde yoğunlaşan üretim ve  meye başladı.
      Yürüyüş  kaçınılmaz olarak başarısızlığa mah-  yaşam, feodal bağımlılıktan kurtul-  _______
      5 Şubat  kumdu. Ama ayaklanmalar, isyanlar,  mayı sağlarken, her ne kadar üretim  - Lonca: Feodal dönemde, aynı
      2017    feodal beylerin keyfi yönetimine  vb. özgürleşmiş gibi görünse de, ver-
              karşı serfleri biraz olsun koruyordu.  giler, haraçlar, ticaret yapıldığında  ya da birbirine yakın işleri yapan
                 Avrupa’daki köylü ayaklanmaları  uygulanan kısıtlamalar, gümrük ko-  zanaatçıların kurduğu birlikler-ör-
              ve yine Osmanlı’yı hop oturup-hop  taları vb. bu özgürleşmenin ve üreti-  gütlenmelerdir. Bu örgütlenmeler Os-
              kaldıran, Anadolu’yu bir boydan bir  minin yeni pazarlarla buluşmasının  manlı’da ise Ahilik şeklinde geliş-
              boya saran halk ayaklanmaları da  önünde de engel oluşturuyordu.
                                                                                miştir.
              böyle başlamıştır.                  Yeni aletler üretiliyor, üretim şe-
                                                                                  - Angarya: Bir kimseye veya
                 Anadolu’da Baba İshak önderli-  killeri, teknikleri geliştiriliyor, kır
              ğinde başlayan ve iktidarı hedef alan  ve şehir arasında iş bölümü sağlanı-  topluluğa ücret vermeden yaptırılan
                                                   yor, ticaret ile birlikte meta do-  iş. Köylünün derebeyine yaptığı zo-
                                                   laşımının koşulları yaratılıyor,  runlu, ücretsiz hizmet.
                    Şehirlerde yoğunlaşan üretim   bölünmüş, parçalanmış devletler
                 ve yaşam, feodal bağımlılıktan    üzerinden ulusal pazarlar açığa  - Meta: Pazar için üretilen mal.
                                                                                  - Serf: Feodal beylere çalışan,
                   kurtulmayı sağlarken, her ne    çıkarılıyor – ancak tüm bu de-
                                                   ğişim ve gelişmelere karşın feo-  toprak ile birlikte alınıp satılabilen
                   kadar üretim vb. özgürleşmiş    dal üretim anlayışı engelde ısrar  “köle”, topraksız köylü. Serflerin ev-
                     gibi görünse de vergiler,     ediyordu.                    lenmeleri, ev değiştirmeleri, kendi
                  haraçlar, ticaret yapıldığında      Toprağa bağlı serflerin, ye-  malını başkasına bağışlamaları feodal
                                                   rini işçi sınıfına bırakması, feo-
                     uygulanan kısıtlamalar,       dal toplum ilişkilerinin artık tı-  beyin iznine bağlıydı. Hatta kimin
                     gümrük kotaları vb. bu        kandığı, toprak ve toprağa bağlı  kiminle evleneceğine feodal bey karar
                   özgürleşmenin ve üretiminin     serflerle sağlanan üretimin, top-  veriyordu. Yine pek çok yerde “ilk
                                                   lumu geliştirmek bir yana ge-  gece hakkı” denilen gelenek oldukça
                  yeni pazarlarla buluşmasının     lişimini engellediği bir dönem
                                                                                yaygındı. Kısacası feodal beyler,
                 önünde de engel oluşturuyordu.    başlamıştı. Feodal üretim iliş-
                                                   kilerinin yerini kapitalist üretim  serflerin üzerinde çok geniş haklara
                                                   ilişkilerinin alması artık bir zo-  sahiptiler.


       26       Parti-Cephe Komutanlığı Kızıldere Gibi Yeni Başlangıçlar Yaratmak
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31