Page 43 - แห่งการเรียนรู้ นิทรรศรัตนโกสินทร์
P. 43
หุ่นกระบอก
การเล่นหุ่นกระบอกของไทยเป็นการแสดงมหรสพที่มีความส าคัญอย่างหนึ่งและมีลักษณะเด่นไม่แพ้
มหรสพชนิดอื่นๆ การแสดงหุ่นกระบอกประกอบด้วยศิลปะชั้นสูงหลายสาขา ตั้งแต่การสร้างตัวหุ่นซึ่งมีความสูง
ประมาณ 30 - 50 เซนติเมตร ศีรษะของหุ่นส่วนมากท าจากวัสดุที่มีน้ าหนักเบาแต่มีความทนทาน เช่น ไม้นุ่น หรือ
ไม้ทองหลาง ซึ่งเป็นไม้เนื้อเบา ศีรษะของหุ่นกระบอกมีขนาดความสูงประมาณ 10 - 12 เซนติเมตร ส่วนศีรษะติด
กับล าคอที่ยาวประมาณ 8 เซนติเมตร ศีรษะของหุ่นถ้าจะเทียบแล้วก็คงมีขนาดไล่เลี่ยกับก ามือของผู้ใหญ่ ที่ล าคอ
คว้านให้เป็นรูไว้ตรงกลาง เพื่อสอดล าไม้ไผ่ที่มีปล้องขนาดเล็ก เช่น ไม้ไผ่รวก ขนาดความยาวประมาณ 30
เซนติเมตร กระบอกไม้ไผ่ที่ใช้เป็นล าตัวของหุ่นนี้เองที่เป็นที่มาของชื่อ หุ่นกระบอก มือของหุ่นก็ท าจากไม้ด้วย
เช่นกัน หรือบางครั้งอาจใช้แผ่นหนังอย่างหนามาท าเป็นมือหุ่น เพื่อความทนทานขึ้น ที่ข้อมือของหุ่นแต่ละข้างมีไม้
ไผ่ที่เหลาให้มีขนาดเล็กประมาณแท่งดินสอ ความยาวประมาณ 30 เซนติเมตร ผูกติดกับข้อมือของหุ่นไว้ทั้ง 2 ข้าง
เรียวไม้ไผ่ที่ผูกติดกับข้อมือของหุ่นกระบอกนี้มักเรียกกันว่า "ตะเกียบ" ทั้งนี้ คงเป็นเพราะว่ามีขนาดไล่เลี่ยกับ
ตะเกียบที่ชาวจีนนิยมใช้รับประทานอาหารและต้องใช้เป็นคู่เช่นเดียวกันนั่นเอง ทั้งตะเกียบและแกนกระบอกล าตัว
ของหุ่น ซ่อนอยู่ในเสื้อผ้าของหุ่นซึ่งมีลักษณะคล้ายถุง ความงดงามของหุ่นกระบอกจะอยู่ที่การวาดหน้าตาของหุ่น
เครื่องประดับและเสื้อผ้าอาภรณ์ต่างๆ ที่มีลักษณะเช่นเดียวกับการแต่งกายของโขนและละครของไทยที่มีมาแต่
โบราณ
22-42
