Page 33 - E-Modul Asam Basa Berbasis Guided Discovery Learning
P. 33

E E-MODUL ASAM & BASA

                                               b
                                                                     r
                                               r

                                                       u
                                                a
                                                                             n
                                                                             r
                                                                    e
                                                                      y
                                            Berbasis Guided Discovery Learning
                                                                        L
                                            B
                                                                          e
                                                           d
                                              e
                                                                           a

                                                              D
                                                                   v
                                                   i
                                                                                 g
                                                     G
                                                         d
                                                                 c

                                                                s
                                                                i
                                                   s
                                                        i
                                                                  o
                                                                               n
                                                          e
                                                                               i
                                                  s

                                                            a
                                      m
                                   g

                                    u
                                          u
                                           l
                                        p
                                                                          )

                                                                  l
                                                              C
                                                                   e
                                                  a
                                                    a
                                                                o
                                                                  l
                                                   t
                                                                    c
                                             n
                                                                       o
                                            a
                                                                         n

                                                                      t
                                                D
                                                                       i

                                                        D
                                e
                                                          a
                                                           t
                                 n
                              Pengumpulan Data  (Data Collection)
                              P
                                                       (

                                                              a
                                                                                      a
                                                                      u
                                                                      u
                                               e
                                                                     r
                                                              a
                                                           f
                                                                     r
                                               e


                                             M
                                                      e
                                                                         a
                                                                         a
                                                                        t
                                                           f
                                                                                      a
                                             M
                                                      e
                                                                        t
                                                         t
                                                               s
                                                               s

                                                  g
                                                                  L

                                                    d
                                                                i
                                                                i
                                                    d
                                                         t
                                                    i
                                                    i
                                                 n
                                                 n
                                                                    a
                                                                    a
                                                                                       s
                                                                                       s
                                                       n
                                                          i
                                                                  L
                                                  g
                                                          i
                                                       n
                                                                                        a
                                                                                        a
                                                            k
                                         a
                                      b

                                      b
                                     o
                                     o
                                                                                a
                                                           i
                                         a

                                                            k

                                        a
                                        a

                                                                              s
                                                                            A
                                                                            A
                                                                              s
                                                                                 m
                                                                          n
                                           n
                                           n
                                  r
                                                                                    B
                                                                          n
                                  r
                                                                                    B
                                 e
                                    c
                                                                                a
                                 e
                               P P
                                    c
                                                                                 m
                                                           i
                               Percobaan Mengidentifikasi Larutan Asam Basa
               Alat dan Bahan:
                                                                                       n
                                                                                  B
                                                                                      a
                                                                                   a
                                                                                     h
                          Alat                   Jumlah                           Bahan
               Pelat tetes                       1 buah          Air suling
               Rak tabung reaksi                 1 buah          Air kapur
               Gelas kimia 25 ml                 1 buah          Larutan cuka dapur
                                                                                i
                                                                           m
                                                                                     1
                                                                       a
                                                                  a
                                                                                 a
                                                                 L
                                                                                    ,


                                                                        n
                                                                          a
               Pipet tetes                       2 buah          Larutan amonia 0,1 M
                                                                     u
                                                                                   0
                                                                               n
                                                                      t
                                                                                       M
                                                                    r
                                                                             o

                                                                 Air jeruk
                                                                 Air sabun
                                                                 Larutan gula
                                                                 Larutan natrium karbonat
                                                                 L
                                                                                       b
                                                                          n
                                                                             t
                                                                     u

                                                                              r
                                                                      t
                                                                                   k
                                                                       a
                                                                                           a
                                                                           a
                                                                               u
                                                                                        o
                                                                  a
                                                                                          n

                                                                                 m
                                                                        n
                                                                                     a
                                                                                             t
                                                                                      r
                                                                              i
                                                                    r
                                                                 Larutan natrium klorida
                                                                 L a r u t a n   n a t r i u m   k l o r i d a
                                                                                 u
                                                                                   m

                                                                             o
                                                                               n
                                                                                i
                                                                                     k
                                                                                          i
                                                                                           d
                                                                                            a
                                                                                       l
                                                                                        o
                                                                                         r
                                                                     u
                                                                 L
                                                                      t
                                                                  a
                                                                    r
                                                                 Larutan amonium klorida

                                                                          a
                                                                           m
                                                                       a
                                                                        n
                                                                 Larutan natrium hidroksida
                                                                                           s
                                                                                              a
                                                                                             d
                                                                                            i
                                                                                      d
                                                                                     i
                                                                                   h
                                                                                       r
                                                                                         k
                                                                                        o
                                                                 Larutan asam sulfat
                                                                 Ekstrak  bunga  sepatu  merah,  kol
                                                                 E k s t r a k    b u n g a    s e p a t u    m e r a h ,    k o l
                                                                 ungu, kunyit, dan kulit manggis
                                                                 u n g u ,   k u n y i t ,   d a n   k u l i t   m a n g g i s
                                                                 Kertas lakmus

                                               n
                                             a
                                                                       n
                                                                    g
                                                                    g
                                               n
                                                                      a
                                                                      a
                                             i


                                             i
                                             a
                                                                       n
                                            j
                                            j
                                                   f
                                                   f
                                                                  e
                                                  i
                                                                d
                                                                d
                                                    a
                                                    a
                                                                   n
                                                                   n


                                                  i
                                                                  e
                                                 s
                                                 s
                                                                                 l
                                                                                 l
                                                                                  a
                                                                                  a

                                    P
                                                                               s

                                    P
                                                                                        s
                                                                                       u
               Prosedur Kerja : Pengujian sifat larutan dengan kertas lakmus
                                                                                        s
                                                                                       u
                                                                                   k
                                                                                   k
                                                                                     m
                                                                                     m
                                                                               s
                                         g
                                          u
                                                                            r
                                         g
                                                                           e
                                                                         k
                                                                         k
                                                                           e
                                          u
                                                                              a
                                                                              a
                                      e
                                      e
                                       n
                                       n
                                                                            r
                                                                             t
                                                                             t

                                                            a

                                                     t
                                                       l
                                                        a
                                                        a
                                                            a

                                                         r
                                                       l
                                                            t
                                                              n
                                                              n

                                                          u
                                                          u
                                                     t
                                                            t
                                                         r
                                                                                         i
                                                                              d
                                                  n
                                                      k
                                                                                n
                                                                         r
                                            -

                                                          a
                                             m
                                                                                     u
                                                                   u
                                                 i
                                                                                  b
                                                                    s
                                               a

                                                s
                                                        r

                                                                               a
                                                       e

                                                                           h
                                                                                    i

                                                                                           a
                                                                        e
                                                         t
                                                               k
                                                                                        k
                                                           s
                                                                 m
                                                              a
                                                                                     r
                                                                          a
                   1.  Guntinglah masing-masing kertas lakmus merah dan biru kira-kira 1 cm.
                                                                      m
                                                    g
                                                             l
                                                                                          r

                                                                                      t
                                                                                      t
                                             a
                                             a
                                                            k
                                                            k


                                              r
                                                                                                   u
                                                                                             ,
                                                                              a
                                                                                                   u

                                                                       k
                                                                       k
                                                                                   p
                                                                                                 m
                                                                                    l
                                                                           d
                                                                                   p
                                                                                                 m
                                                                           d
                                                                            a
                                                                            a
                                                                                                e
                                                           a
                                                                                    l

                                                           a
                                                                         e
                                                                         e
                                                                                                e
                                            l
                                                                              a
                                                                                             ,
                                            l
                                                                                     a
                                                                                     a


                                                                              l
                                                                              l

                                                  n
                                                  n
                                                                 d
                                                                 d
                                                                                                       a
                                                               n
                                                       n
                                                       n
                                                                                         e
                                                                   i
                                                         g
                                                              a
                                                                   i
                                                                                         e
                                                                                                      i
                                                              a
                                                                                m
                                                     y
                                                                                           e
                                                     y
                                                                                                        n
                                                                                                        n
                                                                                           e
                   2.  Masukkan larutan-larutan yang akan diuji ke dalam plat tetes, kemudian
                                                                                               k



                                                               n
                                                                                                       a
                                                                                               k

                                                                                          t
                                                                                          t
                                                         g
                                                                     j
                                                                     j
                                                      a
                                                                                            s
                                               u
                                                                                                     d
                                                t

                                                                      i
                                                                      i



                                                                                                     d
                                                                   u
                                                                   u
                                                                                                      i
                                              r
                                                                                m
                                                 a

                                                 a
                                               u
                                                t
                                                                                            s
                                                                                        t
                                                                                        t
                                                      a
                                                                                   a
                                    e
                                                                                  d
                                                          s
                                       k
                                                                              k
                                                                                              a
                                   s
                                     d
                                 n
                                                                               e
                                                                                                n
                                               a
                                                                     a
                                                                                            u
                                                                                           r
                                                 s
                                                      m
                                                                                      m
                                                                       u
                         a
                                                        u
                                                   a
                                                               r
                                                                                          a
                                                                a
                                                     k
                                                              e
                                                                   a
                                                                 h
                       m m a s u k k a n     s e d i i k i i t t     k e r r t t a s     l l a k m u s     m e r a h     a t t a u     b i i r r u     k e     d a l l a m     l l a r u t t a n
                       masukkan sedikit kertas lakmus merah atau biru ke dalam larutan-larutan
                          s
                             k
                                                                                     a
                                                           m
                                           k
                               a
                                                                            u
                              k
                           u
                                            e
                                                                         b
                             u
                                  m
                          s
                           e
                               ,
                               t

                                                                                    .
                       tersebut, amati dan catat hasil dalam tabel pengamatan.
                            b
                       e
                                 a
                         r
                                                         d
                                                                                  n

                                                                                 a
                       t
                                                 t
                                                      i
                                                                   e
                                                a
                                                       l
                                                                  b

                                                                         n
                                                                          g
                                                                             m

                                                           l
                                         a
                                                                            a
                                               t
                                                                     l
                                        d

                                                             m

                                          n
                                                    a
                                              a
                                                     s
                                                                                t
                                    a

                                                                t
                                                                        e
                                                                      p
                                                          a
                                      i
                                                                 a
                                                            a
                                      t
                                                                               a
                                             c
                                                   h
                                               t
                                              u
                                                                                       a
                                                                       a
                                                                                                     s
                                                             y
                         e
                                                                      d
                                                                 g
                                                              a

                                                                                         a
                   3.  Kelompokkanlah  larutan-larutan  yang  sudah  diuji  ke  dalam  sifat  asam,
                                                     a
                                                               n
                                                    l
                                                                                          m
                                                a
                                                                                                      a

                                                                    u
                                                                                        l
                                                      r
                                                 n
                                                                   s
                       K
                                             r
                                                                             u
                                                                                   e
                                       a
                                      l
                                                          n
                                                                            i
                                         h
                                                         a
                                                       u
                                o
                                 k
                                                                                              i
                                     n

                                    a
                                  k
                                                                               j
                                                        t
                                                                               i
                                                                                 k
                                                                                               f

                                                                                     d
                                            a

                                                                                             s
                          l
                                                                                                   a
                                                                        h

                           o
                            m


                                                                                                a
                              p
                                           l
                                                                                                 t
                                                                           d
                                                                                            m
                                                                                                   1
                                                                                                a
                                                                                              a
                                                                                                 n
                                           n
                                                                          d
                                          a
                                                      s
                                                            n
                                                                         a
                                                                              T
                                      a
                                     r
                                                                            a
                                         d
                                                           e
                                                               a
                                                                  a
                                                 a
                                                     a
                                                                m
                                                   h
                                               a
                                             c
                                                                        p
                                                             g
                                                                    a
                                                                      n
                                                                               a
                         s
                        a
                          a
                                                                                      e
                                                                                         g
                                                                                          a
                                                                                        n
                       b b a s a     a t t a u     n e t t r a l l     d a n     c a t t a t t     h a s i i l l     p e n g a m a t t a n     p a d a     T a b e l l     P e n g a m a t t a n     1 . .
                                                                                     P
                                                         p
                                   e
                                  n
                                                                                 b
                                                                                  e
                              a
                            a
                                u
                       basa atau netral dan catat hasil pengamatan pada Tabel Pengamatan 1.



                       Fase F SMA/MA                                                                   27
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38