Page 27 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 27
aksara Jawa. Panglimbakannyané duk jaman Majapahit, nyantos karaton
Majaphité rug aksara Jawa punika ajeg tur kalestariang ring Bali. Nanging
yadiastun ja aksara Bali puniki mawit saking aksara Jawa, wantah wénten
siosnyanné ring kharakter hurufnyané. Aksara Jawa sané madrué kharakter
pateh sareng aksara Pallawa lan Dévanegari, tiosan sareng aksara Bali sané
madrué kharakter huruf bunter-bunter. Nika mawinan aksara Bali madrué cihna
ring sajeroning kharakter hurufnyanné. Sakadi punika kawéntenan aksara Baliné
sané ketami lan kalestariang nyantos mangkin.
3. Warga Aksara Bali
Aksara tegesipun lambang suara utawi gambar suara. Wenten taler
maosang aksara inggih punika kruna serapan ring basa Bali, sané sampun ketah
keanggé antuk ngentosin kruna huruf ring sajeroning basa Indonesia. Ring
sajeroning masyarakat Hindu-Bali aksara punika nénten ja huruf utawi kruna
biasa, nanging aksara punika wantah lambang Ida Betara utawi dados
kanikayang niasaning Ida betara. Aksara punika taler dados dasar/simbol
palekadan lan ngamademang, aksara puniki madrué genah lan fungsi sosial
religius sané ngraksa budaya Bali lan keraketan iraga masemeton ring sajeroning
Agama Hindu-Bali. Yéning nénten wénten aksara, masyarakat Bali punika sakadi
kaicalan kasujatian déwéknyané. Mawinan aksara punika patut ngamolihang
jejuluk utawi gelar sakadi Mahkota kebudayaan Bali.
Pasang aksara Bali tegesnyané uger-uger sané kaangén nyurat ring
sajeroning aksara Bali. Aksara punika wénten kalih warna kawastanin :
a) Aksara suara (vokal)
b) Aksara Wianjana (konsonan)
Salanturnyané aksara punika kapalih dados tigang soroh luiripun :
a) Aksara wréastra inggih punika aksara sané kanggén nyuratang bahasa
Bali lumrah, upami : urak, pipil, pangéling-éling, miwah sané lianan.
b) Aksara swalalita inggih punika aksara sané kanggén nyuratang basa kawi,
Jawi Tengahan, Sanskerta. Upami: Kidung, Kakawin, Parwa, miwah Sloka.
c) Aksara modré inggih punika aksara sané kanggén nyuratang indik
kadiatmikan. Upami : Japa Mantra.
15