Page 1758 - บทคดยอการทดลองสนสด 58 สมบรณ_Neat

รายงานผลการทดลองสิ้นสุด ปี 2558

1. ชุดโครงการวิจัย วิจัยและพัฒนาการอารักขาพืช
2. โครงการวิจัย อนุกรมวิธาน ชีววิทยา และเทคนิคการตรวจวินิจฉัยศัตรูพืชและศัตรู

ธรรมชาติ

3. ชื่อการทดลอง อนุกรมวิธานของแตนเบียนไข่วงศ์ใหญ่ Platygastroidea ที่เข้าทำลาย
หนอนกอข้าว มวนเขียวข้าว และเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล

Taxonomic Study of Egg Parasitoids, the Superfamily

Platygastroidea Attacking Rice Stem Borers, Rice Stink Bugs,
and Brown Plant Hoppers

4. คณะผู้ดำเนินงาน จารุวัตถ์ แต้กุล จอมสุรางค์ ดวงธิสาร 1/
1/
อาทิตย์ รักกสิกร สิทธิศิโรดม แก้วสวัสดิ์ 1/
1/
5. บทคัดย่อ

การใช้แตนเบียนไข่ศัตรูธรรมชาติของแมลงศัตรูข้าว ถือเป็นการควบคุมแมลงศัตรูข้าวโดยชีววิธี
ที่สำคัญและมีประโยชน์ ถึงแม้ว่าแตนเบียนไข่วงศ์ใหญ่ Platygastroidea มีประสิทธิภาพในการควบคุม

แมลงศัตรูพืช โดยที่สามารถเข้าทำลายแมลงอาศัยได้สูงถึง 9 อันดับ แต่ยังมีการศึกษาแมลงกลุ่มนี้น้อยมาก
ในประเทศไทย กรมการข้าวใช้แนวทางการวินิจฉัยสกุล ตามเอกสารวิชาการจากต่างประเทศ ซึ่งได้รายงาน

ไว้เพียง 3 - 4 สกุลเท่านั้น วัตถุประสงค์หลักของการทดลอง คือการสำรวจ ศึกษาอนุกรมวิธาน

ของแตนเบียนไข่กลุ่ม Platygastroidea เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนา การควบคุมแมลงศัตรูข้าว
โดยชีววิธีที่สำคัญในอนาคต ดำเนินการทดลองระหว่างเดือน ตุลาคม 2555 ถึงเดือนกรกฎาคม 2558

โดยเก็บตัวอย่างแตนเบียนไข่ จากแหล่งปลูกข้าวที่สำคัญของประเทศ และพื้นที่บริเวณใกล้เคียงนั้นๆ

ผลจากการศึกษาพบว่า แตนเบียนไข่วงศ์ใหญ่ Platygastroidea มี 1 วงศ์ ได้แก่ Platygastridae
ซึ่งประกอบด้วย 4 วงศ์ย่อยคือ Scelioninae, Telenominae, Teleasinae และ Platygastrinae

วงศ์ย่อย Scelioninae มีจำนวน 16 สกุล ได้แก่ Macroteleia Westwood, Palpoteleia Kieffer,

Probaryconus Kieffer, Baryconus Förster, Tiphodytes Bradley, Cremastobaeus Ashmead,
Dicroscelio Kieffer, Duta Nixon, Encyrtoscelio Dodd, Gryon Haliday, Idris Förster,

Psilanteris Kieffer, Scelio Latreille, Trissoscelio Kieffer, Triteleia Kieffer และ Opisthacantha
Ashmead วงศ์ย่อย Telenominae พบจำนวน 5 สกุล ได้แก่ Paratelenomus Dodd, Trissolcus

Ashmead, Phanuromyia Dodd, Telenomus Haliday, Psix Kozlov & Lê วงศ์ย่อย Teleasinae

และ Platygastrinae พบวงศ์ย่อยละ 1 สกุล ได้แก่ Trimorus Förster และ Platygaster Latreille
ตามลำดับ ได้รายงานแนวทางการวินิจฉัยในระดับ วงศ์ย่อยและสกุล นอกจากนี้ในแต่ละสกุลที่พบ

ได้บรรยายถึงลักษณะที่สำคัญทางสัณฐานวิทยา ประวัติทางอนุกรมวิธาน การวินิจฉัย เขตการแพร่กระจาย

___________________________________________

1/ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

1691