Page 109 - NhungMuaXuanTroLai

LAÈN RANH TÖØ TÖÛ QUA SINH

Töø nhöõng phaân töû voâ sinh laøm sao bieán thaønh nhöõng phaân töû höõu sinh? Noùi caùch
khaùc, ai ñaõ laøm cho vaät chaát böôùc qua ñöôïc ngöôõng cöûa laèn ranh giöõa söï soáng vaø söï
cheát ôû treân Traùi Ñaát naøy?

Chuùng ta haõy taïm gheù qua moân Thieân vaên moät chuùt ñeå bieát veà ñaïi khaùi veà söï
hình thaønh cuûa Ñòa Caàu. Ngaøy nay phoái hôïp nhieàu moân hoïc ngöôøi ta ñaõ bieát Maët
Trôøi cuûa chuùng ta ñaõ sinh ra khoaûng 4,600 trieäu naêm tröôùc ñaây. Luùc ñaàu laø moät ñaùm
buïi vuõ truï xoay troøn, do taùc ñoäng cuûa löïc haáp daãn caùi loõi thaønh hình vaø bieán thaønh
moät vì sao saùng vôùi nhöõng phaûn öùng haït nhaân.

Ñaùm buïi coøn laïi xung quanh tieáp tuïc xoay troøn vaø keát laïi töøng cuïc do löïc haáp
daãn. Khoaûng hôn 100 trieäu naêm sau nhöõng cuïc ñoù daàn trôû thaønh lôùn trung bình vaøo
côõ Traùi Ñaát ngaøy nay. Khôûi thuûy Traùi Ñaát laø moät traùi caàu noùng boûng ñoû nhö ñaát
nung, sau nguoäi daàn ñeå voû beân ngoaøi cöùng laïi. Hình aûnh heát söùc khaùi quaùt cuûa söï
khai thieân laäp ñòa treân Traùi Ñaát chuùng ta laø nhö vaäy.

Caùc phaân töû höõu cô
Chuùng ta khoâng queân vaät chaát do caùc nguyeân töû taïo thaønh vaø ñeå xaây döïng laâu
ñaøi vaät chaát, caùc nguyeân töû phaûi hoïp laïi thaønh caùc phaân töû qua phaûn öùng hoùa hoïc.
Caùc phaân töû naøy raát ña daïng, coù loaïi phaân töû do haøng chuïc haøng traêm nguyeân töû
khaùc nhau hoïp thaønh. Duø sao caùc phaân töû ñoù cuõng chæ laø nhöõng phaân töû voâ cô.

Vaäy phaân töû höõu cô ôû ñaâu maø ra? Phaân töû höõu cô coù theå ñöôïc coi nhö oâng toå ñaàu
tieân cuûa söï soáng, moät loaïi phaân töû ña nguyeân töû, trong ñoù ñieàu kieän cô baûn laø phaûi
coù nguyeân töû carbon (than) ñeå moùc noái caùc loaïi nguyeân töû khaùc, taïo ra ñaëc ñieåm
cuûa söï soáng: noù phaûi bieát haáp thuï naêng löôïng, töï phaùt trieån vaø sinh saûn ra caùc phaân
töû töông töï nhö noù.

Khoâng phaûi chæ coù moät loaïi phaân töû nhö vaäy. Phaûi coù haøng chuïc loaïi phaân töû
khaùc nhau cuõng thuoäc loaïi höõu cô môùi coù theå xuùm laïi taïo thaønh nhöõng teá baøo caên
baûn cuûa söï soáng.

Moät soá nhöõng phaân töû höõu cô naøy ñöôïc goïi laø amino acids vaø caùc animo acids
khaùc nhau hoïp thaønh nhöõng phaân töû lôùn hôn goïi laø protein. Coù nhieàu loaïi protein
caàn thieát cho caùc chuûng loaïi sinh vaät. Ngaøy nay trong baát cöù loaïi sinh vaät naøo treân
Traùi Ñaát, ngöôøi ta cuõng tìm thaáy chaát protein ñeå nuoâi döôõng caùc teá baøo soáng, keå caû
teá baøo cuûa con ngöôøi.

Nhöng laøm theá naøo caùc nguyeân töû cuûa vaät chaát voâ cô nhö nguyeân töû khinh khí,
nguyeân töû döôõng khí, nguyeân töû ni-troâ, nguyeân töû than laïi coù hoïp laïi thaønh phaân töû
höõu cô ñeå taïo caùc loaïi amino acids ñöa ñeán chaát protein?

Hoùa hoïc tieàn sinh hoïc