Page 295 - Ca Dao Thoi Cong San quyen 3

Vũ Ngọc Đĩnh-Chinh Nguyên
trên hết, máu thịt hơn hết là những phát hiện độc đáo
của riêng mình trong lịch sử, trong văn hoá, trong
nhân sinh. Mất những cái đó thì còn sống tiếp làm gì,
còn viết tiếp làm gì nên một số đã phải đổi nghề, bỏ
nghề sáng tạo sang nghề cạo giấy, làm một anh công
chức hiền lành, mẫu mực, vừa có quyền vừa có lợi.
Cái danh cái lợi cũng có sức quyến rũ người ta lắm,
qua nhiều năm tháng nó đã trở thành ý nghĩa quan
trọng nhất để sống, sống với vợ con, với bạn bè, với
xóm làng, với xã hội. Còn một số nhỏ vì không làm
nghề gì khác ngoài cái nghề văn chương nên đã đầu
quân về các nhà xuất bản, tuần báo, tạp chí tiếp tục
làm nghề nhưng phải viết trong khuôn phép đã quy
định, cũng có đôi lúc đã tự buông thả theo những
cảm xúc tự nhiên hoặc bất chợt bị mê hoặc bởi
những hình tượng nghệ thuật quá đẹp đã trở thành
những nạn nhân oan uổng của nhiều vụ án văn tự,
nghĩ lại mà tiếc cho nhiều người, mộng mơ nhiều thì
tài năng cũng nhiều đều bị thui chột ngay từ những
năm còn trẻ.

4.
Trong suốt ba chục năm chiến tranh, mỗi người
Việt Nam đã quên hẳn những nhu cầu vật chất và tinh
thần của riêng mình để được cùng sống như mọi
người, cùng cảm nghĩ như mọi người, sống cùng
sống chết cùng chết. Học thuyết Mác và vai trò lãnh
đạo của Đảng Cộng Sản được tôn vinh đến tuyệt đối.
Vì số phận cá nhân gắn liền với tập thể với dân tộc,
trùng hợp khít khao với các mục tiêu chính trị của
đảng cầm quyền và những tham vọng của người lãnh
đạo. Nhưng cả mấy thế hệ cùng tham gia chiến tranh,
sống trong một môi trường xã hội, chính trị của một
đất nước đang có chiến tranh cũng là một tai hoạ
khôn lường. Trong chiến tranh tập thể gạt phắt cá thể
sang một bên, có thể giẫm đạp lên nó cũng chả mất

294