Page 293 - Ca Dao Thoi Cong San quyen 3

Vũ Ngọc Đĩnh-Chinh Nguyên
thì họ sẽ biết cách tự kiềm chế trong một giới hạn nào
đó.

Muốn có cái mình không thể có không chỉ là
chuyện buồn cười mà còn là căn bệnh không thể cứu
chữa của nhân loại. Các triết gia, giáo chủ cũng
không thoát khỏi cái trò cười ấy. Họ muốn cho nhân
loại cái họ không thể có, muốn cứu nhân loại bằng
những phương tiện nhiều lắm chỉ đem lại mê say tự
huyễn hoặc mà thôi. Học thuyết xã hội hay tôn giáo
khôn ngoan phải là học thuyết mở, có thể là thế này
mà cũng có thể là thế khác, luôn luôn biến hoá, lấy sự
biến hoá của thời thế và con người làm mục tiêu tối
thượng để tự điều chỉnh. Học thuyết là do con người
làm ra, một trí tuệ sáng láng nhất vẫn cứ bị ràng buộc
bởi nhiều vòng tự giác và không tự giác của thời thế,
của cuộc đời. Bởi vì họ không thể là Thượng Đế để
biết hết vô vàn nguyên nhân những tác động qua lại,
uốn éo, bất ngờ của nó đưa đẩy mọi sự vật tới những
thay đổi rất nhỏ, không mấy ai chú ý, cuối cùng là
những biến thiên cực lớn. Chả có học thuyết nào dự
đoán đúng những gì sẽ xảy ra trong tương lai và cũng
chẳng thể dự đoán được cái kết cuộc của nhiều sự
việc đang xảy ra trong hiện tại. Mọi lời tiên tri đều có
tính mê sảng, đồng cốt. Dành cả một thời thanh xuân
để tin vào những lời tiên tri ấy, về già nhìn lại cái tài
sản tinh thần thâu góp một đời chỉ là một cái kho
chứa đủ tạp nham chẳng có một chút giá trị gì.

3.
Tính hài hước là cái thứ mà người cộng sản
ghét nhất vì nó có thể biến mọi chuyện thiêng liêng
thành trò cười. Một học thuyết không thể chứng minh
sự đúng đắn của nó trong thực tiễn thì trước sau sẽ
biến thành tôn giáo. Vì tôn giáo là niềm tin, là thói
quen, là tập quán, là vâng phục, là ở thế giới này chỉ
có một chân lý, ngờ vực nó, đặt quá nhiều câu hỏi về

292