Page 291 - Ca Dao Thoi Cong San quyen 3

Vũ Ngọc Đĩnh-Chinh Nguyên
quê đều có, cả hay lẫn dở, dở nhiều hơn hay. Tôi về
một xã, xã cho tôi ở nhà một anh bưu tá, lúc rảnh rỗi
hỏi chuyện gì anh cũng bảo không biết. Ở xã ba ngày,
đảng uỷ, uỷ ban không ai tiếp cả. Có một buổi tối có
một anh chàng to béo đến chơi với gia đình, cả vợ lẫn
chồng nhà chủ ăn nói thưa gửi, bộ điệu khúm núm.
Anh ta ngồi ưỡn người trên ghế tựa, hai chân xoạc
rộng, hai bàn tay đặt lên bụng, nói hỏi trống không,
thỉnh thoảng đưa mắt nhìn tôi nhưng không hỏi gì,
chào cũng không, mắt nhìn cứ lừ lừ, mà hắn chỉ đáng
tuổi con tuổi cháu. Tôi cứ nghĩ tay này hẳn là dân
buôn bán ở tỉnh có họ hàng gì với anh chủ nhà, tạt
qua chốc lác rồi đi. Nhưng anh bưu tá lại bảo đó là
ông chủ tịch xã. Lại một ngạc nhiên nữa! Mấy ngày
sau lại về một xã thuộc phía Bắc tỉnh. Cách đây đã ba
chục năm tôi đã đi đi về về xã đó khoảng một năm để
viết về một anh chủ tịch xã chưa tới ba mươi tuổi trong
cái thời có cao trào lập hợp tác xã nông nghiệp. Ngồi
chơi ở phố huyện kề liền xã bất ngờ lại gặp người
quen cũ của mấy chục năm trước. Hiện giờ ông ấy đã
ngoài sáu chục tuổi, có cửa hiệu chụp ảnh ở ngay
phố, to béo, rềnh ràng, chuyện gì cũng biết, lại biết
cách thuật lại về mọi cái biết của mình một cách sống
động, tươi rói, nghe chuyện mà tưởng như chính mình
cũng được chứng kiến. Nhà văn mà gặp được một
người như thế là có thể nghĩ ngay một cuốn sách sẽ
viết, viết cũng nhanh thôi, vì mọi vật liệu đã sẵn sàng.
Bao nhiêu chuyện sui sẻo, buồn bã của chuyến đi bất
thần được đền bù quá hậu hĩ nhân một lần gặp lại
người quen cũ. Đang mừng khấp khởi liền bị mấy ông
xã nhảy vô phá đám, đi một bước có trưởng công an
xã theo một bước, vừa là người hướng dẫn vừa là
người bảo vệ. Chỉ được trò chuyện với người đã được
xã giới thiệu và ăn ngủ tại nhà ông bí thư xã. Nhưng
tôi đâu có chịu thua hoàn toàn. Xuống cái xã bị ghẻ
lạnh thì tôi chơi với dân, viết về một ông nông dân bị

290