Page 95 - สรปสาระสำคญ-แรงบนดาลใจแหงชวต_Neat
P. 95
8.2.2 พฤตกิ รรมสขุ ภาวะ
พฤตกิ รรมสขุ ภาวะหมายถึง การปฏิบตั หิ รือการแสดงออกของบคุ คล
ในการกระทําหรืองดเว้นการกระทําในส่ิงที่มีผลต่อสุขภาพของตนเอง โดยอาศยั
ความรู้ ความเข้าใจ เจตคติ และการปฏิบตั ติ นทางด้านสขุ ภาพด้านตา่ งๆ คอื สขุ ภาพ
กาย จิตใจ อารมณ์ และสงั คมที่มีความเก่ียวข้องสมั พนั ธ์กนั อย่างสมดลุ ซ่ึงสามารถ
แบง่ พฤตกิ รรมสขุ ภาวะ ออกเป็น 3 ประเภท ดงั นี ้
8.2.2.1 พฤติกรรมการป้ องกันโรค (Preventive health behavior)
หมายถึง การปฏิบัติของบุคคลเพ่ือป้ องกันมิให้เกิดโรคขึน้ เช่น การไม่สูบบุหรี่
การออกกําลงั กาย การสวมหมวกนิรภยั เมื่อขบั ขี่รถจกั รยานยนต์ การสวมถงุ ยางอนามยั
ก่อนมีเพศสมั พนั ธ์กบั หญิงบริการ การพาบตุ รไปฉีดวคั ซีนป้ องกนั โรค เป็นต้น
8.2.2.2 พฤติกรรมเมื่อเจ็บป่ วย (illness behavior) หมายถึง การ
ปฏิบตั ิที่บคุ คลกระทําเม่ือมีอาการผิดปกติหรือเจ็บป่ วย เช่น การนอนพกั อย่กู บั บ้าน
แทนท่ีจะไปทํางาน การเพิกเฉย การถามเพ่ือนฝูงเกี่ยวกับอาการของตน การแสวงหา
การรักษาพยาบาล เป็นต้น
8.2.2.3 พฤติกรรมท่ีเป็ นบทบาทของการเจ็บป่ วย (Sickrole
behavior) หมายถงึ การปฏิบตั ทิ ี่บคุ คลกระทําหลงั จากได้รับทราบผลการวินิจฉัยแล้ว
เชน่ การรับประทานยาตามแพทย์สงั่ การออกกําลงั กาย การควบคมุ อาหาร การเลิก
ดมื่ สรุ า การลดหรือเลกิ กิจกรรมที่ทําให้อาการของโรครุนแรงย่งิ ขนึ ้ เป็นต้น
พฤติกรรมทัง้ 3 ลักษณะนี ้ เป็ นพฤติกรรมสุขภาวะท่ีต้องการให้
บุคคลต่างๆ ได้รับการปลูกฝังหรือได้รับการปรับปรุงเปล่ียนแปลงให้เหมาะสม
ซ่ึงกลุ่มเป้ าหมายแต่ละกลุ่มก็ต้องปรับเปล่ียนพฤติกรรมสุขภาพท่ีแตกต่างกัน
และพฤติกรรมสุขภาพแต่ละลักษณะมีกระบวนการทางพฤติกรรมที่แตกต่างกัน
ดงั นัน้ การปลูกฝังพฤติกรรมสุขภาพหรือการเปล่ียนแปลงพติกรรมสุขภาพจึงเป็ น
กระบวนการที่ต้องได้รับการวิเคราะห์ วางแผนและดําเนินการอย่างเหมาะสม
ตามสภาพปัญหาของพฤตกิ รรมสขุ ภาพนนั้ ๆ
90 I GEN0113 แรงบนั ดาลใจแหง่ ชีวิต
