Page 13 - จิตรกรรมปริศนาธรรมภาคใต้
P. 13
ไตรลักษณ์ หมายถึง ลักษณะ 3 อาการที่เป็นเครื่องกาหนดหมาย 3 อย่าง อันให้รู้ถึงความจริงของสภาวธรรม ทั้งหลายที่เป็นอย่างนั้นตามธรรมดาของมัน คือ ความเป็นของไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ ความเป็นของไม่ใช่ตน ลักษณะทั้ง 3 เหล่านี้มีแก่ธรรมที่เป็นสังขตะ คือ สังขารทั้งปวงเป็นสามัญเสมอกัน (พระพรหมคุณาภรณ์(ป.อ. ปยุตโต), 2548: 78)
อริยสัจ 4 หมายถึง ความจริงอันประเสริฐ ความจริงของพระอริยะความจริงที่ทาให้ผู้เข้าถึงกลายเป็นอริยะ ประกอบด้วย ทุกข์ ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ และทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา (พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต), 2548: 204)
ไตรภูมิโลกสัณฐําน
ไตรภูมิ คือ การชี้ให้เห็นโทษของการทาชั่ว และผลของการทาดี ไตรภูมิ แปลว่า แดน 3 คือ กามภูมิ รูปภูมิ และ อรูปภูมิ สรรพสัตว์ทั้งหลายย่อมเวียนวนไปมา และเกิดในสามภูมินี้ตามแต่บุญบาปที่ตนกระทาไว้ ถ้าสร้างกรรมดีก็จะได้ ไปเกิดที่เป็นสุข คือ “สวรรค์” หากสร้างกรรมชั่วก็จะไปเกิดที่ชั่ว คือ “นรก” (สมชาติ มณีโชติ, 2529: 88)
สรุปภาพปริศนาธรรม คือ ภาพอุปมาอุปไมย รูปภาพที่เขียนขึ้นที่มีความสอดคล้องกับหลักธรรมคาสอนของ พระพุทธเจ้าทาให้ผู้ดูชมได้ขบคิด ตีความหมาย ทาความเข้าใจ สามารถนาไปสู่ปัญญา และนาไปใช้ในชีวิตประจาวัน
1. แนวคิดด้ํานศําสนํา และลัทธิควํามเชื่อ
ศําสนํา หมายถึง คาสั่งสอน ซึ่งเกี่ยวกับความดี ความชั่ว โดยมีจุดมุ่งหมายให้บุคคลละเว้นความชั่ว กระทา
แต่ความดี เพื่อความเป็นสุขทางใจ และสังคม สรุปได้ 3 ประการ คือ
1) ศําสนํา คือ ที่พึ่งทางจิตใจ ซึ่งมนุษย์เลือกยึดเหนี่ยวเอาตามความพอใจ และตามความเหมาะสม
ของตนเอง
2) ศําสนํา คือ คาสั่งสอนที่ว่าด้วยศีลธรรม และอุดมคติสูงสุดในชีวิต รวมถึงแนวความเชื่อถือ และแนวทาง
ปฏิบัติต่างๆ ตามคติของศาสนา
3) ศําสนํา คือ ที่รวมแห่งความเคารพนับถืออันสูงสุดของมนุษย์ (ทองหล่อ วงษ์ธรรมา, 2538: 3) 1.1 ศําสนําพุทธ
1) พุทธศําสนําเถรวําท
ลักษณะสาคัญของพุทธศาสนาเถรวาท ดังนี้
1.1 พุทธศาสนาเถรวาท คือ พุทธศาสนาที่ถือเอาคัมภีร์พระไตรปิฎกที่บันทึกไว้ด้วยภาษาบาลี
เป็นหลักฐานหรือเอกสารแหล่งอ้างอิงขั้นปฐมภูมิ
1.2 เป้าหมายของพุทธศาสนาเถรวาท คือ นิพพาน หมายถึง ความหลุดพ้นหรือความสิ้นกิเลส
และทุกข์อย่างถาวร
1.3 การเขา้ ถงึ เปา้ หมายของพทุ ธศาสนา เปน็ เรอื่ งเฉพาะตนไมต่ อ้ งขน้ึ อยกู่ บั สง่ิ อน่ื กลา่ วคอื บคุ คล
จะบรรลุนิพพานได้ด้วยการขัดเกลาหรืออบรมตนเองตามหลักไตรสิกขาหรือมรรคมีองค์ 8 เป็นการหลุดพ้นด้วยตนเอง 1.4 ตามความเชื่อของพุทธศาสนาเถรวาทไม่มีผู้สร้างผู้ทาลายหรือผู้คอยควบคุมโลก
3
