Page 17 - ENTERTECH Dergi Sayı 3

Biyoteknoloji, multidisipliner bir malar neticesinde çeşitlenen, evrim- hiptir. 1950’li yılların hemen başında
yaklaşımla farklı bilim dallarından leşen ve büyüyen biyoteknoloji, aslen James Watson ve Francis Crick ta-
faydalanarak ve DNA ile genetikte 1800’lü yıllardaki genetik ve hemen rafından yapılan çalışmalarla ortaya
gelinen son teknolojiyi kullanarak ardından DNA üzerine yapılan çalış- konulan DNA (deoksiribonükleik asit)
bitkileri, hayvanları ve yaşama sahip malarla temellerini sağlamlaştırdı. canlı hayatın yapısının, gelişmesinin,
olan diğer tüm mikroorganizmaları Literatüre bakıldığında biyoteknoloji evrimleşmesinin ve devamının nasıl
dönüştürmeye, doğal ya da doğal terimini ilk kullanan kişinin Macar sağlandığı konusunda yepyeni bo-
olmayan yöntemlerle ihtiyacımız mühendis Karl Ereky olduğunu gö- yutlar açmıştır. Tüm genetik çalış-
olan farklı maddelere ve ürünlere çe- rüyoruz. 1917 yılında çalışmalarını maların içerisinde DNA’nın doğal
virmek için kullanılan teknolojilerin şekillendiren Ereky, canlıların yardı- yapısının belirlenmesi ve bunun üze-
tümünü ifade ediyor. Son yıllarda mıyla yapılan tüm üretim işlerini bu rine yapılan araştırmalar, canlı orga-
giderek artan bir popülerliğe sahip kapsam altında değerlendiriyordu. nizmaların genetik özelliklerinin de-
olan biyoteknoloji, moleküler biyoloji, Arından 1961 yılında İsveçli bilim ğiştirilmesi
hücre ve doku biyolojisi, genetik, DNA adamı Carl Gören Heden, bu çalış- ve yeni tür-
bilimleri, mikrobiyoloji, fizyoloji ve bi- maların kapsamının çok daha geniş lerin üre-
yokimya gibi doğa bilimleri ile ma- olduğunu söyleyerek mikrobiyoloji, tilmesinin
kine, elektrik-elektronik ve bilgisayar biyokimya, kimya mühendisliği gibi yolunu ay-
gibi farklı mühendislik dallarından da farklı dalların ortak çalışmalar yap- dınlat-
yararlanıyor. Bu bakış açısı ve yakla- maları gerektiğini vurguluyordu. Ona mıştır.
şımı ile de birçok bilimsel faaliyetin göre endüstriyel biyoteknolojinin, ana
ve teknolojik çalışmanın da temelini üretim süreci olarak fermentasyon
oluşturuyor. ve biyo-transformasyonun yer aldığı
ve çeşitli mikroorganizmaların kulla-
Biyoteknoloji aslen insan, bitki ve nıldığı bir uygulamalı disiplin olması
hayvan gibi canlı hücreye sahip olan gerekiyordu.
mekanizmalar üzerinde çalışmalar
yaptığından özellikle tıp gibi alanlar Biyoteknoloji hakkında akademik ça-
tarafından çok sık ve derinlemesine lışmalar bir yandan devam ederken
kullanılıyor. Bunun yanında teknolo- sanayi de boş durmuyor ve bu
jinin başdöndürücü bir hızla ilerle- alanda her geçen gün yeni bir ürün
mesi nedeniyle biyoteknoloji; tekstil, çıkarıyordu. 1970’li yılların başına ge-
gıda, nanoteknoloji, askeri çalışmalar lindiğinde artık DNA teknolojilerinin
gibi çok farklı alanların da ilgi odağı etkisi çok daha hissedilir oluyordu.
konumuna geliyor. Artık günümüzde 1973 yılında Boyer ve Cohen’in re-
mayalı besinler, ekmekler, yoğurt ve kombinant DNA teknolojisinin te-
peynir gibi fermente ürünler, sirke, mellerini atması ve 1975’te Kohler
bira vb. birçok sıvı biyoteknolojideki ge- ve Milstein’in monoklonal anti-
lişmeler sayesinde üretiliyor. İnsanoğ- korları sentezlemesi biyotek-
lunun binlerce yıldır devam ettirdiği nolojiye olan bakış açısını da
ve nesilden nesile aktarılarak süre- tümdem değiştirdi. Rekombi-
gelen sözel bilgiler ve deneyimler, nant DNA teknolojisinin ve ge-
artık bir bilim çatısı altında buluşuyor. netik mühendislik uygulamalarının
geliştirilmesiyle klasik biyoteknoloji
Biyoteknolojinin tarihine bir bakış uygulamalarında kullanılmak üzere
attığımızda ise aslında bu bilimin çok daha verimli bakteriler yaratıldı.
temelinin ilk insanlara kadar gittiğini
görebiliyoruz. Mağara döneminde Tarih içerisinde biyoteknoloji üzerine
bile avcılık ve toplayıcılıkla uğraşan yapılan tüm bu çalışmalar içerisinde
ilk insanların belki de bilmeden bu ise DNA’nın bulun-
yöntemleri kullandığı ve doğal olarak ması ve bu ko-
biyoteknolojik işlemler yaptığını bili- nudaki araş-
yoruz. Yüzyıllar içerisinde farklı bilim tırmalar ayrı
dallarından insanların yaptıkları çalış- bir yere sa-

15
15