Page 303 - Journal of Asian History_Neat

.

I

I

5
1559 BAHREYN SEFERl
cisi rchinsiz olarak git nick zorunda kaldi. Kalcdcki g6ru§melerdc
Hiirmuz'dcki Portekiz amirali da hazir bulunmakta idi. O sira-
da kar$i tarafm casuslari Osmanli kuvvctlerinin ba$inda o!an Lah-
sa bcylcrbeyinin vcfat cttigi habcrini gelirdiler; Osmanli turklcrinin
saklamaya gali$tiklari sirlari dusman tarafindan ogrenilince, onlari
temsil eden delegeleri du$man nezdinde gug duruma dii§tu; bir §ey
clde cdemeden geri dondu. O sirada Osmanli devletinin adada
mahsur kalan askerlerini kurtarma te$ebbusu scmeresini vermeye
ba§lami§ti. Bu ciiinleden olarak Kalif sancakbeyi Sultan Ali bey
hukumetin verdigi yetki ile Hiirmuz’de bulunan Portekiz amirali
ile 10 yuk pa$a akgesi, askerin butun atlari verilmek $arti ile sulh
aktetti. Bu anla$ma geregince Osmanli askerleri 5 Safer'de Por-
tekiz gemileri ile Katif limamna nakledildiler. Bu olayda asker 4
ay aghk sikintisi gekmi§ti.
Tarihi ara§tirma : Bahreyn ismi, aym zamanda takim adalara
da alem olmu§tur. Basra korfezinin bati sahiline yakm olan bu ada-
lardan en buyiigu, Bahreyn adini ta§ir; buna Samak da denir; diger-
leri Muharrak, Arad, Sitra. Nebi Salih, Saya, Hasifa adalaridir. Bu
adalarda inci avcihgi yapilmakta olup Bahreyn adasi her hususda
merkcz te$kil eder 3. 1559 seferi hakkmda hig bir eserde bulun-
i
mayan ve hatta ar$iv vesikalarimn dahi vermedikleri tafsilati veren
raporun yazari bize ismini vermiyor. Verilen izahattan anla§ildigi
gibi, bu mucadelede Lahsa Beylerbeyinden sonra ikinci adam duru-
munda bulunmustur; sulh goru§meleri igin bir kag defa Pa$a tara­
findan Menama kalesine gonderilmi§tir. Onun vefatindan sonra kalan
askere kumanda etmi$tir. Tayin edildigi sancagm vesikada zikredil-
mcmesi ve ismi var cismi yok diye belirtmesi manidardir. Lahsa
1552 yihnda Basra’ya bag'll bir sancak §eklinde idare edilmekte
idi4. Lahsa’mn eyalet (=vilayet) haline getirili$i 1554 yihnda olmali-

J Geoel olarak bk. Abbas Faroujhy, The Bahreyn Islands (1750-1551),
New York 1951.
4 Topkapi Sarayi Muzesi, KoJujlar ktp., ou. SS3, yp. 102 a : Lahsa’oia
Mehmed Bey’ia sancak beyli^i zamamoda eyalet ( — vilayet) haliao yetirildi^i tah-
mia edilebilirse de bu hususda kati bir veiika yoktur. Mehmed Bey'io a*oca£a
tayio tar:hi 12 Rebiulevvel 959 (14 Mart 1552) dur [aym eser, yp. 118 a). 960 yi-
liaa ait hukumlerde Mehmed bey “Lahsa beyi" olarak zikrcdilmektedir (Bajbakaa-
h< Arjivi, Kamil Kepeci tasnifi. Rails defteri, nu. 210, a. 60. 55). 961 yiliaa ait
ruus kayitlarioda da aym yckildo zikredilraekledir (KK, Ruus, qu. 212, a. 29).
Aacak aym yila ait (4 Curaadelula 961-7 Nitaa 1554) dijer bir kayitta (KK, Ruus,

* 5 :*':
• .•