Page 101 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 101
ลํา ดบั ตอ่ ไปจงึ เชญิ พระแทน่ สวุ รรณเบญจดลทอดเหนอื พระแทน่ ทองทรําย ซงึ่ จดุ ศนู ยก์ ลําง ของพระแทน่ จะตอ้ งตรงกบั สํายดง่ิ เชน่ กนั แลว้ จงึ เชญิ ฐํานบวั รองรบั พระบรมโกศทอดเหนอื พระแทน่ สุวรรณเบญจดล จํากนั้นจึงเชิญเศวตฉัตรแขวนเหนือพระแท่น โดยใช้ลวดร้อยบนเพดํานตรงจุดท้ิง สํายดิ่งผูกกับยอดเศวตฉัตรแล้วเชิญขึ้น จํากน้ันจึงเชิญพระลองต้ัง ประกอบพระโกศ และตั้งเครื่อง ประกอบตํามพระอิสริยยศเป็นอันเสร็จข้ันตอน (นนทพร อยู่ม่ังมี ๒๕๕๙: ๖๑)
สําหรับพระบรมศพหรือพระศพของเจ้ํานํายที่มีกํารบรรจุในโกศ จะมีกํารรองรับพระลอง ด้วยใบบัวดีบุกเจําะรูตรงกลําง มีก้ํานท่อทําจํากกระบอกไม้ไผ่ต่อลงไปยังถ้ําพระบุพโพ (ตุ่มเคลือบ ดินเผํา) ซึ่งอยู่ตรงกลํางของชั้นเบญจดล
ดุสิตมหาปราสาทคือสวรรค์ชั้นดุสิต
พระที่นั่งดุสิตมหําปรําสําทในพระบรมมหํารําชวัง สร้ํางในสมัยพระบําทสมเด็จพระพุทธ ยอดฟ้ําจุฬําโลกมหํารําช เดิมเป็นพระท่ีน่ังไม้ชื่อว่ําพระที่นั่งอมรินทรําภิเษก ต่อมําเกิดเพลิงไหม้ จงึ โปรดใหส้ รํา้ งขน้ึ ใหมด่ ว้ ยอฐิ ถํา่ ยแบบจํากพระทน่ี งั่ สรุ ยิ ําศนอ์ มรนิ ทรค์ รงั้ กรงุ เกํา่ มําสรํา้ งใหมเ่ ปน็ ปรําสําททรงจัตุรมุข พระท่ีน่ังองค์น้ีใช้เป็นที่ประดิษฐํานพระบรมศพพระมหํากษัตริย์ พระอัครมเหสี และสมเดจ็ เจํา้ ฟํา้ พระรําชโอรส พระรําชธดิ ํา หรอื สมเดจ็ พระบรมวงศช์ นั้ ผใู้ หญ่ ซงึ่ ดํา รงพระอสิ รยิ ยศ สมเด็จเจ้ําฟ้ํา หรือเทียบเท่ําเป็นกรณีพิเศษ
นํามของพระที่นั่ง “ดุสิต” จึงหมํายถึงดุสิตสวรรค์ชั้นที่ ๔ อันเป็นที่ประทับของพุทธบิดํา พุทธมํารดํา พระมหําสัพพัญญูโพธิสัตว์ พระปัจเจกโพธิสัตว์ พุทธสําวก ถือเป็นถิ่นท่ีอยู่ของ “หน่อพุทธํางกูรบรมโพธิสัตว์” ทุกพระองค์ ก่อนที่จะจุติลงมําตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้ํา (พระยําธรรม ปรีชํา ๒๕๓๕: ๑๐๔๔-๑๐๔๕)
ดังนั้น กํารประดิษฐํานพระบรมศพไว้ ณ พระท่ีน่ังดุสิตมหําปรําสําทจึงสะท้อนให้เห็นถึง สถํานะพระมหํากษัตริย์แบบธรรมิกรําช ที่ยกย่องว่ําพระมหํากษัตริย์ผู้ปกครองโดยธรรมเปรียบ เสมือนพระพุทธเจ้ํา หรือพระโพธิสัตว์ที่จะมําตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้ําในอนําคต
ส่งท้าย: แรกเปิดให้ประชาชนเข้าถวายบังคมพระบรมศพ
เดิมไม่มีธรรมเนียมที่รําชสํานักอนุญําตให้ประชําชนเข้ําถวํายบังคมพระบรมศพที่ ประดิษฐํานอยู่บนพระที่นั่งดุสิตมหําปรําสําท กํารอนุญําตจํากรําชสํานักครั้งแรกปรํากฏเมื่อแผ่นดิน พระบําทสมเด็จพระจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัว ในครั้งนั้นทรงพระรําชทํานพระบรมรําชํานุญําตให้รําษฎร ทมี่ ํารว่ มงําน นํา เครอื่ งบชู ํามําสกั กําระถวํายบงั คมพระบรมอฐั พิ ระบําทสมเดจ็ พระนงั่ เกลํา้ เจํา้ อยหู่ วั ที่พระเมรุมําศ โดยมีกําหนดจนกว่ําจะเสร็จกํารพระบรมศพ (สมภพ ภิรมย์ ๒๕๓๙: ๖๔)
อย่ํางไรก็ตํามเหตุกํารณ์ครั้งนั้นเป็นเพียงกํารอนุญําตให้รําษฎรถวํายบังคมพระบรมอัฐิ หลังจํากถวํายพระเพลิง ส่วนกํารอนุญําตให้รําษฎรมําสักกําระถวํายบังคมพระบรมศพบนพระที่น่ัง ดุสิตมหําปรําสําท ซ่ึงเป็นช่วงระยะเวลําก่อนกํารถวํายพระเพลิงนั้น ได้มีขึ้นเม่ือครั้งพระบําทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัวเสด็จสวรรคต ปรํากฏว่ํารําษฎรเดินตํามขบวนท่ีอัญเชิญพระบรมศพ มําจนถึงพระบรมมหํารําชวัง จึงมีกํารประชุมและอนุญําตให้มําเฝ้ําสักกําระพระบรมศพได้
3
ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๙๙
เสด็จสู่แดนสรวง
