Page 119 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 119
เครื่องเบญจรําชกกุธภัณฑ์ ถ่ํายในสมัยรัชกําลที่ ๗ (ท่ีมํา: สํานักจดหมํายเหตุแห่งชําติ)
เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ในงานพระบรมศพเป็นครั้งแรก
ธรรมเนยี มสํา คญั อยํา่ งใหมท่ เ่ี กดิ ขนึ้ เปน็ ครง้ั แรกในงํานพระบรมศพรชั กําลที่ ๙ คอื กํารเชญิ “เครอื่ งเบญจรําชกกธุ ภณั ฑ”์ มําทอดถวํายทหี่ นํา้ พระแทน่ สวุ รรณเบญจดลประดษิ ฐํานพระโกศดว้ ย สําหรับเครื่องเบญจรําชกกุธภัณฑ์นั้นหมํายถึง เครื่องหมํายแสดงถึงควํามเป็นพระมหํากษัตริย์ ผู้ทรงสิทธิ์ในกํารปกครองรําชอําณําจักร เป็นของสําคัญ ๕ อย่ํางซึ่งพรําหมณ์จะเป็นผู้ถวํายพระเจ้ํา แผ่นดินในพระรําชบรมรําชําภิเษกเสมอ คติเรื่องเครื่องเบญจรําชกกุธภัณฑ์ที่เป็นชุดสิ่งของสําคัญ ๕ อยํา่ งน้ี มขี นบในกํารจดั ชดุ สงิ่ ของแตกตํา่ งกนั อยู่ ๒ แบบ แบบแรกมรี ะบไุ วใ้ นพระคมั ภรี อ์ ภธิ ํานปั ปทีปกํา ซึ่งเป็นพจนํานุกรมภําษําบําลีท่ีแต่งข้ึนในลังกําช่วงรําวๆ พุทธศตวรรษที่ ๑๗ ควํามว่ํา “ขคฺโค จ ฉตฺตมุณหีส ปําทุกํา วําลวีชนี” (พระเจ้ําวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ ๒๕๓๖: ๙๖) แปลว่ํา พระขรรค์ ฉัตร อุณหิส (ศิรําภรณ์สวมพระเศียร) ฉลองพระบําท พัดวําลวิชนี รวมเป็น ๕ สิ่ง สว่ นแบบทส่ี องปรํากฏเปน็ ภําพสลกั บนบํานหนํา้ ตํา่ งพระอโุ บสถวดั บวรนเิ วศวหิ ําร มจี ํารกึ คําถําภําษํา บําลที รี่ ชั กําลที่ ๔ ทรงพระรําชนพิ นธไ์ ว้ ควํามวํา่ “วําฬวชี นี อณุ หฺ สี ขคโฺ ค ทณโฺ ฑ จ ปําทกุ ํา” (พชิ ญํา สมุ่ จนิ ดํา ๒๕๕๗: ๑๐๕) หมํายถงึ พดั วําลวชิ นี อณุ หสิ พระขรรค์ ธํารพระกร (ไมเ้ ทํา้ ) ฉลองพระบําท ซ่ึงกํารจัดเคร่ืองเบญจรําชกกุธภัณฑ์ท้ัง ๒ รูปแบบน้ี มีข้อแตกต่ํางกันเล็กน้อยเร่ืองกํารนับว่ําฉัตร หรือไม่ก็ธํารพระกรเท่ําน้ัน
4
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๑๑๗
เสด็จสู่แดนสรวง
