Page 177 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 177
กระบวนเชิญพระบรมศพสมเด็จพระศรีพัชรินทรํา บรมรําชินีนําถ ประกอบด้วยข้ํารําชบริพําร และทหํารพลลํากจูงรําชรถ (ที่มํา: แน่งน้อย ศักดิ์ศรี และคณะ ๒๕๕๕: ๗๘-๗๙)
ทั้งนี้เป็นเพรําะสมเด็จพระศรีพัชรินทรําบรมรําชินีนําถ พระบรมรําชชนนีพันปีหลวง ทรงอุปถัมภ์สภํากําชําดสยํามในตําแหน่งสภํานํายิกํา และโรงเรียนรําชินี จึงได้มีกระบวนทั้งสอง ซึ่งแห่ร่วมกับฝ่ํายใน นอกจํากน้ีแล้ว ในริ้วกระบวนรถม้ําพระที่น่ังมีพระรําชโอรสสองพระองค์คือ สมเด็จพระเจ้ําน้องยําเธอ เจ้ําฟ้ํากรมขุนเพชรบูรณ์อินทรําชัย และสมเด็จพระเจ้ําน้องยําเธอ เจ้ําฟ้ํา กรมขุนสุโขทัยธรรมรําชํา ทรงประคองพระโกศเบื้องหน้ําและเบื้องหลัง พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่น ชินวรสิริวัฒน์ ทรงพระเสลี่ยงกงอ่ํานพระอภิธรรมนําพระบรมศพ ตั้งร้ิวกระบวนพยุหยําตรําไปยัง วัดพระเชตุพน ซึ่ง ณ ที่นั่นเจ้ํานํายฝ่ํายหน้ํา ลําดับพระเจ้ําบรมวงศ์เธอ พระเจ้ําพี่ยําเธอ และพระเจ้ํา นอ้ งยําเธอ กบั สตรบี รรดําศกั ดขิ์ ํา้ รําชกํารในพระรําชสํา นกั และขํา้ หลวงเดนิ ตํามกระบวนพระบรมศพ (ราชกิจจานุเบกษา ๒๔๖๓: ๖๕๐)
ควํามจริงแล้ว กํารปรับเปลี่ยนเน้ือหําในรูปแบบกระบวนนี้เร่ิมต้นมําตั้งแต่ในพระรําชพิธี ถวํายพระเพลงิ พระบรมศพพระบําทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลํา้ เจํา้ อยหู่ วั เปน็ ชว่ งเวลําทไี่ ดเ้ รมิ่ เปลยี่ นแปลง กระบวนแห่ให้เป็นสํากล โดยเปล่ียนจํากสัตว์หิมพํานต์เป็นกระบวนแถวข้ํารําชกํารทหํารเพ่ือ เฉลิมพระเกียรติยศ ดังควํามว่ํา “ส่วนกระบวนแห่นั้นก็ควรแก้ไข เช่น รูปสัตว์ไม่ควรมีเทวดาคู่แห่ ควรเปลี่ยนเป็นทหาร เทวดาคู่เคียงควรให้เจ้านายเป็นคู่เคียง และควรให้เจ้านายและข้าราชการ ทมี่ สี ญั ญาบตั รเขา้ กระบวนแห่ เปน็ ตน้ ” (รํายงํานเสนําบดสี ภํา ๒๘ พฤศจกิ ํายน ร.ศ. ๑๒๙ ใน สมภพ ภิรมย์ ๒๕๒๘ : ๑๘๐) และยังมีกํารเพิ่มเติมเครื่องสังเค็ดเพื่อถวํายพระอํารํามและพระรําชทํานแก่ สําธํารณะกุศลอีกด้วย (สมภพ ภิรมย์ ๒๕๒๙)
๗
ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๑๗5
เสด็จสู่แดนสรวง
