Page 309 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 309
พระบําทสมเดจ็ พระจอมเกลํา้ เจํา้ อยหู่ วั รชั กําลที่ ๔ ยงั คงรกั ษําลกั ษณะทํางสถําปตั ยกรรมทกี่ อ่ สรํา้ ง เป็นพระเมรุทรงปรําสําทยอดปรํางค์ และพระเมรุใหญ่อีกองค์ท่ีถูกก่อสร้ํางข้ึนในรัชกําลพระบําท สมเด็จพระจุลจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัว คือ พระเมรุสมเด็จพระนํางเจ้ําสุนันทํากุมํารีรัตน์ ซ่ึงมีลักษณะ ทํางสถําปัตยกรรมคล้ํายคลึงกันกับพระเมรุในพระบําทสมเด็จพระจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัว ทว่ําแตกต่ําง กันตรงที่พระเมรุในพระบําทสมเด็จพระจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัวจะมีเรือนยอดบริวํารทรงปรํางค์อยู่บน สันหลังคํามุข ในขณะที่พระเมรุในสมเด็จพระนํางเจ้ําสุนันทํากุมํารีรัตน์ไม่มียอดปรํางค์บริวําร
หํากพิจํารณําธรรมเนียมที่รับถ่ํายทอดมําจํากอยุธยําดังปรํากฏสืบเนื่องมําเม่ือแรกสร้ําง กรุงรัตนโกสินทร์ พระเมรุสําหรับถวํายพระเพลิงพระบรมศพของพระมหํากษัตริย์จะเป็นพระเมรุ ทรงปรําสําทยอดปรํางคเ์ กํา้ ยอด จํากประเดน็ ดงั กลํา่ วทํา ใหผ้ เู้ ขยี นมขี อ้ สนั นษิ ฐํานวํา่ ควํามรคู้ วํามเขํา้ ใจ 5๑ ในกํารออกแบบก่อสร้ํางสถําปัตยกรรมเฉพําะกิจช้ันสูงน้ันได้ดําเนินกํารในลักษณะกํารสืบทอด
ภมู ปิ ญั ญํา จงึ ทํา ใหพ้ ระเมรเุ อกสํา หรบั พระมหํากษตั รยิ แ์ ละพระมเหสซี งึ่ ไมไ่ ดป้ ลกู สรํา้ งกนั บอ่ ยครงั้
มคี วํามรทู้ ขี่ ําดชว่ งลงไป ทวํา่ เมอื่ พระเมรสุ ํา หรบั พระมหํากษตั รยิ ม์ ลี กั ษณะเปน็ พระเมรทุ รงปรําสําท ยอดปรํางคห์ ํา้ ยอด เพรําะฉะนน้ั จงึ มกี ํารกํา หนดฐํานํานศุ กั ดขิ์ องพระเมรขุ องพระมเหสใี หล้ ดฐํานํานรุ ปู ลงเป็นเพียงพระเมรุทรงปรําสําทยอดปรํางค์ไม่มีเรือนยอดบริวํารน่ันเอง
ภําพท่ี ๕ ภําพเก่ําพระเมรุในพระบําทสมเด็จพระจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัวทําเป็นทรงปรําสําทยอดปรํางค์ห้ํายอด
จํากกํารศกึ ษําพบวํา่ ยงั มคี วํามเปลยี่ นแปลงทเ่ี กดิ ขนึ้ อยํา่ งสํา คญั ในรชั กําลที่ ๕ อกี ประกําร คือ ควํามแพร่หลํายของรูปแบบสถําปัตยกรรมของพระเมรุทรงปรําสําทยอดมณฑป ท้ังนี้จําก กํารศึกษําภําพถ่ํายเก่ําเท่ําที่ปรํากฏจะเห็นได้ว่ํามีกํารก่อสร้ํางพระเมรุทรงปรําสําทยอดมณฑป อย่ํางน้อย ๕ องค์ (ดูภําพท่ี ๗-๑๑) กล่ําวคือ จํากภําพท่ี ๗ คือ พระเมรุทรงปรําสําทยอดมณฑป องคข์ นําดใหญ่ ทง้ั นจี้ ํากกํารศกึ ษําหลกั ฐํานทํางประวตั ศิ ําสตรใ์ นราชกจิ จานเุ บกษาฉบบั ท่ี ๔ หนํา้ ๔๐ ได้ให้ข้อมูลอันนําไปสู่กํารสันนิษฐํานว่ําเป็นพระเมรุในสมเด็จพระเจ้ําบรมวงศ์เธอ เจ้ําฟ้ํามหํามําลํา กรมพระยําบํารําบปรปักษ์ ควํามว่ํา “พระเมรุสูงขาดยอด ๓๐ วา ยอดปลีมีสร้าง (สาซ่าง) ไม่มียอด
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ 3๐๗
เสด็จสู่แดนสรวง
